Aruba ta sinti mas y mas e efectonan di cambio di clima. Ademas di aumento di calor y secura den ultimo 50 aña, Aruba tambe conoce impacto di yobida fuerte y awasero intenso, specialmente den ultimo decadanan. Estudionan ta mustra cu cambionan di clima y awasero ta birando mas extremo cu impacto severo riba infrastructura, inundacion den areanan urbano y diferente hogar.
Conseho Nacional di Resiliencia Climatico (NCRC) di Aruba ta continua cu esfuersonan pa identifica y atende cu e impactonan di cambio di clima na Aruba. Pa yuda tur hende compronde y prepara mihor pa e riesgonan aki, recientemente a lansa e “Climate Impact Atlas” di Aruba. E web portal nobo aki di clima ta duna informacion riba con cambio di clima ta afecta Aruba.
Data di ultimo 50 aña ta mustra cu Aruba a conoce varios temporada di awasero intenso causa door di yobida torrencial acopla na tormenta tropical. Analisis ta mustra cu e intensidad di awasero a crece den ultimo decada. Esaki ta trece cu ne cu varios area ta keda inunda bou di awa. Ora e cantidad y intensidad di awasero (yobida cu ta cay pa ora) surpasa esaki cu un intensidad di mas cu 100mm/ora, e impacto riba infrastructura ta bira mas severo cu riesgo di inundacion di areanan comercial y urbano. Por ehempel, aunke horcan Ivan na 2004 a pasa pa nort di Aruba, asina ki mes awasero intenso a afecta comunidad.
Basicamente, ora Aruba experiencia awasero mas intenso, expansion infrastructural ta tranca funcionamento optimal di nos sistema natural (di rooi y dam) pa absorba y carga e awa. Consecuencia ta cu awa ta tranca, causando daño na edificio y cas den diferente bario, caminda cera y deteriora, ya te hasta riesgo di perdida di bida. Falta di drenahe natural y infrastructural tambe ta hunga un rol.
Estudio geografico riba e webportal di “Climate Impact Atlas” di Aruba ta mustra cu tin varios zona y area cu ta keda afecta door di awasero intenso. Riba e mapa por wak esaki na color blauw cla te scur. E mapa aki ta mustra cua ta e areanan mas vulnerabel pa inundacion durante awasero intenso. E mapa ta mustra claramente cu awasero intenso tin un impacto riba varios edificio y cas (color cora riba mapa). Tambe ta wak cu transporte y mobilidad ta afecta door cu camindanan ta inaccesibel (color cora riba mapa).
Door di sa cua ta e areanan mas afecta y vulnerabel, por planifica mihor, prepara di antemano y tuma accion na tempo pa reduci e impacto y mehora siguridad. Temporada di awasero intenso ta rekeri adaptacion di infrastructura y urbanisacion cu ta tene cuenta cu un clima mas extremo, nos medio ambiente y e manera cu naturalesa ta funciona. Anticipando intensificacion di cambio climatico ta nifica cu adaptacion basa riba naturalesa ta esencial, ademas di considera manera mas eficaz di carga y cosecha awa.
E cambionan climatico aki ta subraya e necesidad urgente di strategianan di adaptacion pa proteha comunidad, infrastructura y medio ambiente di Aruba. A base di e evaluacion di e riesgonan y e impacto climatico, e concentracion di NCRC ta riba e miho manera di forma responsabel y sostenibel pa Aruba prepara pa y adapta na diferente efecto di cambio climatico, incluyendo secura. Esaki ta pasonan vital den desaroyo di un strategia di resiliencia climatico nacional pa Aruba.