Originality.ai fact checker results on LLM Accuracy in 10 topics

Recientemente nos ta wak hopi publicacionnan den diferente medionan cu temanan importante politico. Tambe nos ta drentando e temporada di campaña politico. Pa nos democracia funciona na un nivel adecua y pa pueblo por eligi nan representantenan na un manera bon funda ta importante pa full Aruba tin acceso na:

1. Kico a wordo bisa precies y na ki momento y dor di ken?

2. Un declaracion cu un candidato a haci ta klop cu logica of referencianan adecua cientifico, of cu reportahe/fuentenan di calidad?

Blockchain: Un database publico y permanente di declaracionnan politico.

Pa e prome punto di tin un database cu no por wordo manipula of cambia y cu ta permanente y abierto. Por usa tecnologia “Blockchain”. Por ehempel si un Gobernante of candidato politico haci un declaracion oficial riba 14 di maart 2024, esaki lo por wordo “gesave” riba un blockchain publico letter-pa-letter. E tecnologia di Blockchain ta bin cu e bentaha cu e no por wordo manipula despues/achteraf. Dus ora un declaracion oficial wordo poni riba e blockchain, esaki lo keda den su forma puro (letter pa letter), cu e tempo y fecha precies cu el a wordo gesave riba e Blockchain. Cu un herment asina niun hende por bisa achteraf “Mi no sa nada di esaki” of “Mi no a bisa esaki” etc. Cu un database di Blockchain publico full pueblo lo tin acceso na tur e declaracionnan oficial cu politiconan na Aruba lo haci, cu lo ta un base pa forma opinionnan husto den tempo di eleccion.

AI “Factcheckers”:

Awo e parti mas cardinal ainda, ta pa crea un herment di traduccion for di Papiamento pa Ingles di calidad halto. Pa asina durante campaña of debatenan politico publico of tambe cu declaracionnan haci den pasado. Tin data cu por wordo manda na e diferente “Factcheckers” basa riba Inteligencia Artificial cu por den forma automatisa, di calidad halto y rapidamente wak simplemente si un declaracion haci dor di un politico ta “berdad” y si e ta basa riba fuentenan of pensamentonan “logico” of di un calidad adecua.

Tin diferente herment cu por wordo usa pa cu esaki.
Esunnan mas basico y conoci ta GPT3.5 y GPT4. Experimentonan usando PolitiFact database ta indica cu e modelonan basico aki ya caba por wak cu 90% presicion si un declaracion ta “berdad”.

Awo e modelonan segun e datonan di mas recien ta mustra cu e AI LLMs esta LLAMA 7B y LLAMA 70B ta esunnan mas specialisa den por evalua declaracionnan politico.

Den 2025, e lo ta esencial pa full pueblo di Aruba tin acceso na un database abierto cu tur declaracionnan cu a wordo haci dor di candidatonan. Tambe cu programanan di campaña wordo evalua dor di un AI neutral riba e hechonan y tambe si e fuentenan cual e programa di partido ta basa riba dje ta uno logico y di calidad. En fin tambe ta sumamente importante pa tin un factcheck sistema den luga pa ora tin debatenan publico of declaracionnan grandi, pa tambe evalua si esakinan ta berdad y logico.

Asina so nos pueblo por eligi nan futuro representantenan na un manera adecua y cu bon fundeshi pa asina nos tur hiba Aruba dilanti.