IPA (Instituto Pedagogico Arubano) a comparti desaroyo cu lo tin pa 2020. Ta conoci den mundo actual hende ta haci uso di internet pa obtene informacion. Sinembargo IPA ta duna conseho pa sa con por confia e informacion y e manera corecto di busca.

Marisol Croes, director di profesionalisacion IPA, a splica cu mundo di enseñanza ta desaroya cu internet. Hoben, mucha y adulto ta haci uso di internet. “Nos ta biba den un mundo cu tur ta mara na internet. Tur cos ta draai riba esey, caminda ta distribui informacion, noticia, tur cos ta internet.”

Croes ta remarca cu nan deber manera instituto pedagogico ta siña persona kico of cua ta e informacion di bon calidad y con ta yega na e informacion di bon calidad.

Ta facil pa bisa cu un persona lo Google algo. Sinembargo ta conoci cu e prome, di dos y di tres hit cu haya riba Google ta esunnan cu ta paga. “Esey no kiermen nan no ta brinda informacion, pero nan ta propaganda.” E prome stap cu nan a tuma ta pa siña e maestro esaki.

Con un persona por haci uso di internet y busca online, ta ‘algo cu tur hende por siña’. “Nos ta siña e muchanan pa nan tambe por sa kico ta informacion cu ta relevante, cu e experto ta splica of bisa. Esey ta conta mas hopi.”

Locual nan sa di investigacion cu un mucha no sa, Croes ta bisa cu muchanan ta prefera pa haya sa algo cu hende no conoce y no sa nada, over cierto conocemento cu hende si sa. “Esey ta e tipo di cosnan cu mester siña anda diferente.”

Na mundo tin e tendencia cu e medio digitial ta ser usa, por ehempel, si un mucha no tin nada di haci of ta haci fastioso, ta pone un tablet, smartphone pa haci e mucha trankil. E ta bisa cu esey ta e manera mas facil pa haci uso di internet of hunga wega.

Esey por causa un influencia negativo pa un mucha cu ta bou di 5 of 6 aña di edad. E ta recomenda pa mucha di edad chikito no pasa mas di 1 ora pa dia usando un aparato asina. Ni muchanan cu tin 2 aña tampoco.

Croes ta comparti cu ta hopi informacion e instituto ta duna pa e maestronan por duna na mayornan cu ta den ouderavond of comunica cu publico en general pa tin e conocemento. Pa duna conseho na mayornan pa uso sano di aparato electronico.

“Ta recomenda un ora maximo di uso, y semper keda tira un bista riba nan of sinta cu nan wak con ta usa e aparato. Tambe mester te nan cuenta cu nan vinculo social, pa sa kico e mucha ta mira, si e ta bon calidad, pa mira si ta safe. Tin programa cu por ta falso of fout pa e mucha”, el a bisa.

Segun Croes, cualkier palabra cu un mucha of hoben siña mester ta di calidad, pa nan siña un nivel halto via un programa. Sinembargo esaki ta conta mas cu mucha, pero ora nan bira mas grandi ta diferente.

Un di e problemanan cu mucha grandi cu ta keda pega cu celular pa uso di internet ta cu esaki ta conduci na obesidad. Ya cu no ta move suficiente, nan ta bira menos social y emocional. E hoben ta interactua menos.

Tin evidencia di un relacion entre persona cu ta depresivo y cierto uso di internet, manera gamin, ya cu e ta conduci na un falta di contacto humano. Pues nan ta keda duna informacion necesario pa combati e situacionnan aki.

Maestro ta keda mustra mayor di kleuter, pa informa, guia nan pa por tuma e decisionnan corecto prome cu duna un celular of acceso na rednan social. “Nos ta bisa pa nan duna e conseho na mayor na momento cu lo duna aparato na nan yiu. No haci manera ta di dje, pero simplemente e ta usa un aparato cu bo lo haya bek.”

Mayornan tin cu maneha e responsabilidad pa regula e atencion dedica na e aparato. Tambe por bisa cu e mucha ta mira cu e mayor of adulto ta pasa mas cu 8 ora online. Estudio haci cu adulto hoben a mustra cu averahe ta pasa mas di 43 ora pa siman online.

Croes ta bisa cu e informacion cu nan tin ta keda conscientisa maestronan, pa haci esaki cu mayornan y tambe pa pueblo en general. Pa mayornan bin cas cune y esaki lo yuda nan tuma miho decision pa nan yiu.