ORANJESTAD – Siman pasa, Inspectie Volksgezondheid Aruba (IVA) a cera un sitio y confisca instrumentonan cu tabata wordo uza den practica ilegal di dentista/ orthodontista. IVA no ta descarta cu tin mas dunado di cuido ilegal rond di nos isla.

Inspector di IVA, Cheryl Rosa-Fingal, a declara na Bon Dia Aruba cu e hendenan aki ta traha bon camufla den sitio bon scondi. Pero principalmente nan tin nan clientenan bon instrui, cu nan no mag di papia y bisa nada.

Sinembargo, a base di un melding, nan a bishita y inspecciona e sitio ilegal. Inspectornan di IVA a constata cu e dunado di cuido no tin autorisacion rekeri -manera ley ta prescribi- pa opera na Aruba, y menos pa haci tratamento di cuido oral riba nos isla.

“Masha tiki mes nos ta haya un señala cu ta bisa hopi na cla: ta na e adres ey tin tal y tal cos ta sosode,” segun Rosa-Fingal. Pero nan ta conscientisa pueblo riba e peliger cu esaki ta nifica pa nan mes. Por ta e servicio cu e dunado di cuido ilegal aki ta ofrece ta mas barata, pero e ta un peliger. Te hasta operacion di liposuccion y beyesa a yega di cobra bida di hende.

Tambe tin hopi salon di beyesa cu ta hinca hangua den diferente parti di curpa. Nan ta hende cu no ta cualifica ni autorisa pa haci e tipo di cos aki. “E ta un cos pa salud hopi grave. E por ta barata, pero ‘lo barato sale caro’” el a bisa. E ta haya cu te hasta lo barata bo ta paga cu bo curpa, y te hasta cu bo salud y bo bida.

IVA ta trahando conhuntamente cu otro departamentonan di gobierno, entre nan Duana, Guarda Nos Costa, IASA, etc. Esaki den caso cu IVA por haya informacion for di pueblo di un dokter cu mester bin di afo y cu no ta autorisa, mesora nan ta atende esaki. Te hasta canalisa cu otro departamentonan competente.

IVA tin apenas un aña y mey ta operando, y ya caba nan a wak cantidad di cos ilegal ta sosodiendo. Algun di nan via rednan social, y ya caba nan ta papiando cu cierto paginanan di Facebook.

Cuido ilegal
Inspector di IVA, Cheryl Rosa-Fingal, a declara na Bon Dia Aruba cu e tipo di situacion aki nan tin ‘na bista’. Ya caba nan a inspecciona cu par di luga cu por nifica un peliger pa salud di nos comunidad. Nan ta bishita nan ora cerca IVA ta drenta cierto informacion.

“Semper nos ta keda masha agradecido na pueblo,” el a bisa. Pasobra hopi di e hendenan aki no autorisa cu ta eherciendo un sorto di cuido, IVA no sa di nan. P’esey IVA ta gradici nos comunidad cualkier denuncia, ya cu esaki tambe tin di haber cu e calidad di cuido.

Actualmente nan a cuminsa controla si e dunado di cuido a cuminsa implementa un maneho di keho. Pero tambe nan ta consciente cu lo tuma un proceso largo pa nos comunidad cambia cierto custumber, y cuminsa adapta nan mes na e cultura di expresa y canalisa nan keho formalmente.

Tambe ta den IVA su competencia cu si ta existi un peliger inminente contra salud publico, nan por bin mesora cera e luga. Aunke generalmente e ta algo excepcional.