Ingela Lacle, kende tin mas cu 10 aña di experiencia cu cultivo di berdura y sembramento di mata, ta haya cu hende local mester bay sembra mas pa asina mitiga e efecto di prijs di fruta y berdura halto, cual ya desde aña 2000 ta subiendo keto bay.

Lacle no semper tabatin conocemento di mata y cultivo, tabatin un tempo cu e no tabata envolvi den esaki mes, mirando cu el a studia cuido di salud. Pero despues di tempo el a haya su mes naturalmente den e parti di cultivo.

‘Mi ta corda sinta na cas anto, anto a ser splica tocante efecto di plantacion y importancia di esaki. El a lanta mi curiosidad anto dibiaha mi a cuminsa haci investigacion. E tempo ey por a obtene informacion riba google y otro caminda caba’, el a expresa.

Aumento di prijs di berdura y fruta a cuminsa entre 2000-2005
For di e momento ey, Lacle a wak cu promenton tin simiya anto el a cuminsa planta esaki te ora nan a bira mata. Di esey el a wak cuanto promenton e lo haya acerca. Di eynan el a cuminsa ripara tambe e diferencia den aumento di prijs di loke ta berdura cu fruta cu a cuminsa bay halto na aña 2000 – 2005.

El a cuminsa pone atencion na mata di tomati cu tambe tin simiya anto di eynan e lo wak cua ta sali. E ta agrega si e por ta un reto pa motibo cu e prome biaha e por bay bon, pero diripiente no mas y mester wak kico ta bay robes.

Lacle ta splica cu tin 40 aña cu ‘global warming’ anto cu na 2005 a cuminsa sinti efecto. Pero actualmente ta wak e prijs anto e ta sigui bay halto. El a sigui studia pa asina e por tin mas conocemento y drenta den varios curso y conoce mentor cu por a wak online.

Di e forma ey, Lacle a amplia su netwerk internacional. “Nan ta cuminsa tende bo nomber mas. Tambe den mundo di botanica, e pret ta cu nan conoce bo nomber, nan ta papia di bo, pero tereno basta amplio pero mayoria di tereno ta hende cu ta reserva. Hende cu ta wanta nan mes reserva anto no ta facil pa drenta.”

El a bay Miami 5 aña atras unda el a haya mas experienica den botanica. El a drenta den curso di varens. Den mata non- vascular y mayoria di mata cu ta conoci awendia cu ta mata vascular.

Segun Lacle, e mata varens no ta comun na Aruba. “Conociendo mi mes, mi kier haya sa di loke no ta comun. Di e forma ey mi a biaha otro ciudad na Merca pa participa den exposicion unda nan ta duna curso pa siña tur sorto di varens. Di eynan tambe conoce otro hende.”

Tin e parti di botanica cu ta mas detaya den e parti di anatomia di e mata, pero tambe e parti di horticultura cu ta basa riba e mata, tera, agronomia ta forma parti di agricultura. Segun Lacle ta splica cu mata tambe por tin malesa, e mester busca informacion di tera y keda siña. Actualmente e ta mas profundo den dje cu e sa con pa yuda otro y comparti informacion.

Curso pa siña con pa sempra y evita malesa
Su curso ta di hardineria basico, unda e ta siña hende con pa traha compost, con por lanta simita di forma cu por sigui aumenta mata via e raiz. Tambe por haya cua pida di palo por ser saca mata for di dje. E ta siña di anatomia di e mata, e parti mas simpel. E ta bisa cu no por bay mas profundo cu esey pa motibo cu e persona por bruha sin corda algun detaye of nomber di e mata.

Tambe pa nan por sa kico ta diferencia den un mata cu tin hopi awa, cua tin malesa of ta seco. E ta bisa cu ta importante en general pa trata cu ‘blad mondjes’ y con pa laba blachi y siña di e malesa.

Segun Lacle, tin hopi sorto di malesa cu por bin di insecto, bichi, muskita cu ta cana rond. Fruminga tambe, esun mas comun na Aruba ta pies pies y mas. Un parti cu ta fastioso segun e ta comparti ta e parti di rosamento cu ta trece bestia na aire cu ta afecta na e otro mata nan di berdura ‘e ta bruha henter e sistema cu tin’.