Recientemente, Parlamento di Aruba, a trata e ley Landsverordening Bestuursrechtelijke Handhaving Consumentenbescherming cu Minister Geoffrey Wever a presenta pa aprobacion. Cu e Ley aki Aruba Fair Trade Authority (AFTA), banda di tin e autoridad pa regula e mercado pa competencia husto, evitando formacion di cartel di negoshi y acuerdonan ilegal di prijs, awor AFTA ta ricibi un rol crucial den proteccion di e consumidor, cu mas poder pa actua contra abuso y violacion sistematico di derecho di e consumidor.
“Awo Aruba a drenta un temporada nobo unda nos por ofrece proteccion na e consumidor”, minister Geoffrey Wever a cuminsa bisa, “E consumidor ta un actor sumamente importante den nos economia y lamentablemente pa hopi aña no a haya atencion. Awor cu e ley nobo aki e consumidor lo haya e proteccion huridico cu e merece. E intencion ta cu e ley ta drenta na vigor 1 october 2025.”
Minister Wever a presenta e Landsverordening Bestuursrechtelijke Handhaving Consumentenbescherming despues di mas o menos 18 luna di trabao intensivo, y diabierna e ley a wordo aproba unanimamente, pues fraccion di AVP, FUTURO, MEP y PPA a vota na fabor.
Riba iniciativa di Minister Geoffrey Wever AFTA a bira operacional 1 januari 2024, cu e tarea principal pa preveni cu empresanan cu tin monopolio trata nan clientenan inhustamente loke riba su mes ta facil ya cu den caso di un monopolio, e cliente no tin otro opcion, ya cu no tin otro empresa ta ofrece e servicio of producto. Tambe AFTA por actua ora cu companianan ta bin hunto y traha deals pa parti e mercado, dus cu ta dicidi hunto con nan ta ofrece servicio y na cua prijs, pues stroba competencia husto. Competencia husto na final di dia tin como consecuencia cu e consumidor ta haya miho prijs pa producto y servicio.
Awor cu e Landsverordening Bestuursrechtelijke Handhaving Consumentenbescherming a drenta na vigor esaki ta trece varios cambio clave pa e consumidor. E cambionan aki ta significa cu AFTA por investiga y tuma accion contra propaganda falso, manipulacion di consumidor, of producto y servicio cu no ta cumpli cu su calidad priminti y no ta duna garantia. AFTA por actua y sanciona (si mester) esnan cu no ta cumpli cu e derecho di e consumidor.
Consumidornan ta haya un portal digital, unda nan por haya informacion riba nan derecho, y den caso cu e consumidor ta sinti cu a viola su derecho, e por entrega un keho di forma mas facil. Si ta resulta cu ta un patronchi sistematico, AFTA tin tur autoridad pa actua. Si ta un keho individual AFTA lo referi e keho aki pa Departamento di Asuntonan Economico cu lo guia e consumidor den e caso individual.
Minister Wever kier a gradici tur e profesionalnan cu a traha duro pa por a logra traha e ley aki y cu awe Aruba tambe tin su ley pa proteha cada consumidor y tambe ta gradici e fraccion di AVP, FUTURO, MEP y PPA pa sostene e ley aki. Pa tur informacion tocante e ley nobo aki y kico e ta significa pa bo por bishita e website di AFTA riba www.afta.aw.
Kico precies e ley pa proteha consumidor ta encera?
Parlamentario Endy Croes (MEP) di su banda a splica un poco mas di e ley den un comunicado di prensa.
E concepto di Landsverordening bestuursrechtelijke handhaving consumentenbescherming, esta e ley pa proteccion pa consumidor ta pa proteha interes di nos ciudadanonan door di trece esaki bao di un Autoridad cu pa ley por actua contra comerciantenan cu no ta cumpli cu reglanan, y asina e Autoridad por duna instruccion, y si no cumpli e Autoridad por duna boet y dwangsom pa asina corigi cierto comportacion. Esaki finalmente lo garantisa e level playing field.
Mediante un ley anterior Mededingingsverordening (ley aki a tackle e monopolio) den articulo 4.1 inciso 1 a brinda e posibilidad pa bin cu e Autoridad. E Autoridad t’ey caba awor y yama AFTA (Aruba Fair Trade Authority), cual lo percura pa mas regulacion pa comerciantenan, na cual nan mester atene nan mes cu beneficio final pa e consumidor. Pues e competencia husto y e proteccion di e consumidor lo wordo sirbi cu e ley aki.
Un ehempel chikito, si abo ciudadano cumpra un TV, Radio, hero di strica y den algun siman of luna e aparato a kima of daña, ta e deber di e comerciante pa por duna bo un nobo, sin cu bo mester cera un seguro adicional ora bo a cumpra esaki, Croes a splica. Awor caba den Ley Buki 7 di Codigo Civil bo tin 6 luna di garantia, cu kisas hopi hende no ta na altura.
Pues bo por entrega keho contra comportacionnan asina awor en adelante na e Autoridad ( AFTA) kende lo actua den bo nomber contra e comerciante. Lo contact e comerciante pa corigi su comportacion. E comerciante na final por ricibi un boet di maximo 100 mil florin y si e comerciante tin omzet di mas di 1 miyon florin e boet lo bira 10% di esaki. Riba su mes un tremendo ley cu a inicia bao Gabinete Wever Croes 2 y cu awor a logra wordo aproba den Parlamento di Aruba den un forma unanimamente diabierna ultimo, el a finalisa bisando.