minister Otmar Oduber
minister Otmar Oduber (POR)

Minister Otmar Oduber (POR) a bisa riba preguntanan di Bon Dia Aruba cu lo considera un di dos conseho huridico riba e parti di ley di Serlimar pa recogemento di sushi.

Segun e mandatario Serlimar a actua contra ley ora di manda consumidonan for di 2014 formularionan di cancelacion di recogemento di desperdicio. E minister ta basa su mes riba un conseho di un hurista.

Sinembargo ora Bon Dia a mustra riba e echo cu no ta para den ley ni den Memorie van Toelichting cu Serlimar por cobra tur cas pa recogemento di sushi explicito, el a bisa cu lo considera un di dos conseho huridico.

E minister tambe kier enfatisa atrobe cu su intencion ta pa finalmente Serlimar por opera riba su mes y tambe cu pueblo lo contribui na e procesamento di sushi. Pasobra den e 13 aña di existencia nunca a logra esaki. Y na final tambe sindicatonan a stroba e cobransa pa motibo cu nan a boga pa tarifanan social. Locual gobierno actual a sostene finalmente y finalmente Serlimar por cuminsa cu cobransa.

Bon Dia tambe a mustra minister riba e echo cu e tempo cu sindicatonan a haci un yamada pa no paga Serlimar, un grupo relativamente grandi a dicidi di keda paga. Parti di nan hasta a bay un otro compania unda segun nan a haya un miho servicio y tambe processamento di sushi mas ambiental (Ecotech) compara cu Serlimar. Sinembargo e grupo aki ta keda perhudica como cu nan no a haya suficiente tempo pa actua riba e decision awor di tarifanan social cu tur cas mester paga awor. Asina creando e situacion cu nan ta pagando dobel pa recogemento di sushi.

E echo, e minister ta splica, cu a introduci e tarifanan social asina lihe ta pa motibo cu un gran grupo no tabata pagando. Ora Bon Dia a mustra riba e grupo cu si a keda paga pero awor ta sali perhudica pasobra nan ta cliente di un otro compania, e minister ta bisa cu e lo evalua pa mira si mester bin cu un fase transitorio. Pero esaki ta depende di e conseho huridico nobo.

Cobransa no inmediato
Den e conferencia di prensa cual a tuma luga prome e entrevista cu Bon Dia Aruba, e minister ya a anuncia cu lo no cuminsa cobra ciudadanonan for di 1 di juli. Por dicidi ki momento lo paga, hasta na fin di aña sea verreken esaki cu belasting.

Riba e pregunta cu a surgi den reaccionnan na prensa unda personanan cu un entrada mas halto cu otro lo a cuestiona dicon ta ‘straf’ nan por medio di e tarifa socialisa pa Serlimar, minister di infrastructura y medio ambiente, sr. Oduber a splica cu a scoge pa esaki pasobra hende cu mas entrada normalmente ta uza e entrada pa consumi mas producto.

“Ora un persona manera mi mes tin un entrada di por ehempel 10 mil florin paga bo ta paga producto cu e entrada. Ora bo tin un tiki mas cen cu bo ta un tiki miho para, bo por cambia e keds di bo yiu cada biaha cu e bira sushi. Mientras e persona cu salario minimo ta keda cu e sapato te cu e haya un buraco den dje. Ken ta produci mas sushi? Ken ta cumpra mas producto? Un persona cu 2000 florin di salario of un hende cu tin 10 mil florin di salario?”

E meta cu e tarifa aki -cual minister a enfatisa no ta algo cu a bin di sorpresa ni cu no tabata estableci den ley mas cu 10 aña pasa caba- ta pa balansa e entrada cu Serlimar ta haya mirando cu pa e ultimo añanan ta subsidiando Serlimar pa 16 miyon florin pa aña mientras ‘Serlimar a duna di conoce cu nan mester por lo menos 22 pa 23 miyon pa keda opera’. Pues di e manera e minister encarga cu maneho di desperdicio a splica cu Serlimar no ta sostenibel di e manera cu e tabata operando. Esaki tabata e rason pakico a pidi parlamento pa 5 miyon extra pa Serlimar tambe. Esaki segun minister ta rasonabel mirando cu mester ta responsabel pa e servicio por opera di manera adecua.

Segun e mandatario, anteriormente sindicatonan STA, USA y un otro sindicato tabata bogando pa socialisa e tarifa aki, yegando na un schema similar ‘pero mas limita’ di loke a bin cu ne awo. Gobierno anterior tambe a yega na un tarifa di 27.50 pa tur hende den pasado. Tur e opcionnan aki segun minister ta yega na e suma cu Serlimar mester por genera di e casnan na Aruba ‘pa un miyon menos of un miyon mas’, pa despues wak con por yega na e resto cu e servicionan na sector comercial.

”Unda cu bo bay cu tin tarifanan social, sea ta Arubus of traimerdia bo ta bay, semper ta esun cu schouder mas hancho ta esun cu ta carga mas peso pa esun cu hancho mas smal.”

Cobramento di tarifa
Di un pregunta di un colega a surgi e cuestion di con lo bay cobra e tarifa aki, na cual sr. Oduber a splica cu e escalanan ta cumulativo a base di e entrada combina di un cas. Pues dependiendo di e entrada di tur e residentenan, esun encarga cu e vivienda mester paga un cierto tarifa di acuerdo cu tur e entrada. Esaki ta basa completamente riba e informacion cu Departamento di Impuesto (Dimp) tin na man, pues asina e minister a splica cu Serlimar no lo haya ningun persona su informacion.

Ademas, un beneficio di e sistema aki ta cu esaki ta yega tambe na personanan cu ta trahando zwart of cu ta permaneciendo ilegalmente riba nos isla cual normalmente no ta paga impuesto. “Un persona cu ta huur un persona cu ta trahando zwart of cu ta ilegal si tin deber di paga impuesto pues e por bay cobra e personanan cu no ta paga impuesto bou di su vivienda tambe.”

Si lo a introduci e cambio aki repentinamente, e minister no a bay di acuerdo mirando cu durante tratamento di presupuesto parlamento a haci preguntanan tocante cobramento di e tarifa di Serlimar, ‘cual nos a contesta tambe’. Na e tempo ey ya caba tabata anunciando cu lo aplica e tarifa cual segun ley tur hende mester paga, e minister a indica.

Finalmente aunke no tabata intencion pa haci esaki pa e aña aki, sr. Oduber a indica cu pasobra sindicatonan a pusha pa trece esaki prome cu fin di aña, a dicidi di no exonera te cu 2019.