Ayera mainta, minister di Finanzas y Cultura Xiomara Maduro a duna un conferencia di prensa pa trece dilanti informacion tocante finanzas publico, pa duna un bista riba presupuesto di pais Aruba. No solamente riba presupuesto di aña 2022 sino tambe di esun di e aña aki.

“Nos ta yegando na fin di aña y manera custumber ta haci e cambionan necesario den e presupuesto pa asina e por refleha locual ta e trabaonan cu gobierno a haci”, el a sigura.

El a informa cu den cambio di presupuesto 2021 tin algun documentacion como Najaarsnota 2021, Conseho di CAft, Uitvoeringsrapportage URK 3 y comentario di CAft URK 3. A presenta esaki na Parlamento di Aruba cu e cambionan mas grandi cu tin. Por ehemplo, el a menciona cu aworaki e deficit pa cu e aña aki ta 140 miyon +. Tambe tin otro cambio cu ta tecnico pero importante ta cu mescos cu e añanan pasa gobierno a keda traha den cuadro di apoderacion cu parlamento a duna gobierno pa traha den dje.

“Es decir, gobierno no ta bini pa pidi extra placa, pero e ora ey gobierno ta bini pa duna cuenta pa cambionan cu tin. Y hasta ta mustra aworaki cu tin un deficit mas chikito cu a premira na prome instancia”, Maduro a sigura.

E informacion aki ta den e Najaarsnota, na unda cu el a bisa cu siman pasa nan a cuminsa cu e reunion riba e parti aki caminda cu nan a informa parlamento. Hunto cu esaki 1 di november CAft tambe a brinda su conseho riba e cambionan den presupuesto lo cual gobierno a tuma den consideracion, segun Maduro a señala.

Otro conseho cu CAft a duna ta pa baha gastonan di servicio y producto, cu tambe a wordo cambia. No mesun hopi cu CAft a pidi, pa kita 30 miyon florin manera Maduro a indica, pero gobierno a logra te 12.5 miyon florin. Pa motibo cu tin gastonan cu ya caba a haci cu tin cu paga y cu a splica ta gastonan necesario pa pais Aruba.

Tambe el a trece dilanti un otro punto cu igualmente a crea hopi discusion den comunidad, na unda ta bisa cu Aruba no a cumpli cu lo cual ta e palabracion pa baha gasto di personal. Pa cu esaki Maduro a comenta cu Aruba y Hulanda ta hunto den discusion pa asina por yega na e supervision; pero en forma di RFT locual a cambia e scenario di e metanan cu gobierno mester yega na nan caminda pa un finanzas publico manehabel.

Aruba a yega na un acuerdo cu Hulanda cu na aña 2027 e gastonan aki mester por yega na 10% di e GDP. “Cu otro palabra, a cambia loke antes tabata un cifra cu cada aña ta cambia. El a cuminsa na 479 miyon y cu cada aña mester a baha 3%; pero aworaki nos ta bay over na otro norma”, el a bisa.

Den cada uitvoeringrapportage igual den e URK 3 segun el a expresa, tambe ta indica kico a haci pa por baha e gasto di personal pa cada parti pa loke ta e BBP.

Ademas relaciona cu otro comentario di CAft te cu tercer kwartaal, Maduro a declara cu Aruba a duna un indicacion di kico ta e cifranan na unda cu 24 di november ultimo a duna un opinion riba esaki, unda cu gobierno ta trahando riba locual ta bira e contesta.

“Nos a haci varios cambio cu ta bay bin den e presupuesto, pasobra door cu e crecemento economico ta miho cu loke a premira, e ora ey tin cambionan cu tin cu tuma luga” el a expresa.

Den esaki CAft ta indica varios conseho. Entre otro, riba e BBP y kico nan kier den e proximo kwartaal. Ta pidi Aruba pa duna mas informacion riba e maneho financiero y ademas nan tambe ta pidi identidadnan cu ta relaciona na gobierno pa e ora ey pidi nan pa por pone e placa di recorte di salario di 12.6% pa pais Aruba.

Tambe a informa tocante subsidio di salario. Maduro a señala cu tin companianan cu a haya fondonan di mas y cu nan lo tin cu paga e placa aki back. Pa e motibo aki CAft a pidi Aruba pa haci e control di e aña aki y pa duna informacion aki prome cu 1 di april di 2022.

Presupuesto aña 2022

Manera Maduro a splica, normalmente mester duna tur informacion pa presupuesto di proximo aña na luna di maart di parti di diferente departamento cu ta entrega esey. Na luna di mei departamento di Finanzas a saca un carta cu a indica na minister di Finanzas y otro ministernan kico ta lo cual nan ta mira cu ta cambionan cu tin cu haci of preguntanan extra. E ora ey entre mei cu juni ta debati esaki den Conseho di Minister pa despues tuma e decision y e concepto di presupuesto ta hinca den otro y ta keda presenta prome cu dia 1 di september na parlamento.

Esaki ta e ciclo di presupuesto normal y cu a wordo afecta pa via di pandemia. Tambe tin cu tuma den consideracion cu departamento di Finanzas e ultimo tempo aki tabata ocupa cu hopi proyecto pareu. Ademas cu tabatin hopi dialogo cu Hulanda pa loke ta trata e Landspakket, parti di COHO, un eleccion y un formacion di gobierno di por medio lo cual a trece un tardansa.

Na e momentonan aki nan ta pendiente di haya e conseho di CAft cu despues gobierno lo tin cu haci e cambionan segun conseho di CAft y Raad van Advies y na januari e concepto di presupuesto 2022 lo yega na parlamento.

El a destaca cu den presupuesto 2022 no tin e sosten cu a duna na companianan chikito y mediano, tampoco subsidio di salario ni e programa di ayudo FASE.

Den esaki tin un punto cu pa hopi tempo tabata den discusion, cu ta e vacatura di 8 miyon cu ta un di e puntonan cu CAft a trece dilanti y cu igualmente oposicion a haci cuestionamento. Di esaki Maduro a splica cu nan a manda pidi departamento di Recurso Humano e splicacion na unda cu te cu kwartaal 3, gobierno a tuma 132 hende na trabao. Mayoria di hendenan aki segun Maduro a sigura, ta trahando na KPA, KIA, Arumil y Bureau Rampenbestrijding Aruba.

“Pakico? Pasobra nos ta den un pandemia y nos mester di hende pa atende cu e parti aki” el a enfatisa.

Di loke tin di haci cu reparticion di e personanan aki den ministerio di Asuntonan General y Husticia tambe a bin acerca cu tin 17 aspirante cu a cuminsa na Aduana cu ta otro departamento cu debi na situacion financiero no tabatin klas e ultimo tempo akinan. “E mesun sindicato tabata trece dilanti e falta di personal y tabata palabracionnan cu tin cu Hulanda”, el a bisa.

E conferencia aki tabatin hopi informacion cu lo wordo amplia den edicion di Bon Dia Aruba di mañan diaranson.