E wowo di hende no ta reacciona na e radiacion (UV). Esaki kiermen cu danki na e capa di ozon cu ta mas leu di nos atmosfera e rayonan UV no ta causa e daño cu lo por causa. Pero si e radiacion door cu ta uno cortico por penetra den wowo y causa diferente efecto. E rayonan UV ta cay entre 200 y 380 nanometer (nm). Sinembargo debi cu e capa di ozon ta birando mas delega, esaki ta birando un peliger inminente no mucho leu for di nos.

Na Aruba un gran mayoria di nos hendenan cu ta  uza protector di solo pa proteha nos cuero. Pero ta bon pa tene cuenta tambe cu ta importante pa nos no lubida nos wowo. Na Aruba nos ta biba cu solo constante y considerando cu diferente estudio a mustra cu si nos ta keda exponi na e luz di solo briyante, esaki por subi e risico di sufri diferente malesa di wowo, entre nan catarata, daño di e vlek, tumor den wowo te hasta cancer.

Segun Dr. Michael Kutryb kende ta un dokter di wowo di Academia Americano di Dokternan di Wowo, e radiacion UV cu ta bini for di luz di solo -cu ta un luz natural- of di luz artificial,  por daña e tehido di e superficie di wowo mescos cu e cornea di wowo. Ta di lamenta cu hopi hende no ta conoce e peliger cu efecto di radiacion UV tin pa nan wowonan.

Si un persona ta uza bril  protector contra rayo UV , e por disfruta di solo di un manera mas sigur. Ta hopi importante pa cuminsa uza un proteccion pa radiacion for di jong pa proteha nos wowo contra e rayonan UV.

Pa via cu e tehido nan ta contene moleculenan cu ta absorba e luz, e daño por sosode den cualke cel di nos curpa door di formacion di radical nan liber.  Sin embargo nos curpa ta asina maraviyoso cu tin diferente molecule cu ta busca e radical nan libera pa destrui nan,  kiermen cu nan ta actua manera un defensa. Algun di e moleculenan aki ta Vitamin C, E, Carotene.

Gruponan mas vulnerabel:
Tin hende mas vulnerabel na daño di wowo door di e radiacion di solo. E hende di mas edad, persona hopi cla of persona cu ta uza cierto remedi ta mas vulnerabel cu otro. Den e caso di e personanan grandi e cantidad di moleculenan protector ta mas abou cu esunnan di hende mas jong.

Pa hende cu ta hopi cla, diferente studio haci den hende di wowo colo blauw a mustra cu tin un relacion importante di daño di vlek, compara cu hende cu wowo colo scur. Pa e motibo ey a keda demostra cu e malesa ey casi no ta existi na Africa

Consehonan
Ora di cumpra bril di solo, cumpra esun cu ta blokia e rayonan UV. No laga nan gaña bo pa via di e color of di e prijs. E capacidad di un bril di wowo pa blokia e rayonan UV no ta depende di e prijs of si e bril ta mas scur of mas cla. Ta sigur cu bo bril por blokia 100% di rayonan UVA y UVB.

Ta importante pa scoge un bril  cu ta cubri henter area di wowo. Ademas di e bril di solo ta consehabel pa uza sombre, esaki ta ideal pa proteha e wowonan miho. No laga e nubianan gaña bo. E rayonan di solo ta pasa door di e nubianan cu no ta hopi diki. Tene cuenta cu e daño di wowo causa door di e solo por sosode den cualkier epoca di aña

Nunca wak solo directamente.  Ni sikiera ora un eclipse ta tuma  luga, esaki por causa loke ta conoci como “retinopathie” di solo loke kiermen un daño den e retina di wowo. Purba evita sali den solo entre 10or di mainta y 2or di atardi. Den e oranan ey e rayo di solo UV ta mas fuerte.

 

.