Paisnan a keda pega diasabra den negociacionnan tocante combati cambio climatico, mientras negociacionnan di Nacionnan Uni a larga pasa e fecha limite oficial, sin un fin den bista.

Minister di Medio Ambiente Chileno, Carolina Schmidt, kende ta liderando e negociacion di dos siman na Madrid, a urgi oficialnan di casi 200 pais pa reconoce e ‘balans general’ di e acuerdonan mas recien, cu a produci durante anochi. “Nos mester mustra mundo exterior cu nos por logra”, el a bisa, mientras oficialnan a prepara pa mas negociacion.

Pero observadonan y gruponan ambientalista a expresa rabia na e propuestanan actual, bisando cu ta den riesgo di deshaci of retrasa compromisonan haci den e acuerdo climatico di Paris 2015.

“Mi ta biniendo e negociacionnan climatico aki desde cu nan a cuminsa na 1991, pero nunca mi a mira e desconexion casi completo cu nos a mira aki na Madrid, entre locual ciencia ta rekeri y hende di mundo ta exigi, y locual e negociadonan di clima ta entregando”, segun Alden Meyer, specialista di politica di clima na Union of Concerned Scientists.

Meyer a bisa cu e draftnan actual no ta refleha advertencianan urgente di cientificonan, cu emision di gas di invernadero mester reduci drasticamente, y pronto, pa asina tene keintamento global na 1.5 grado Celsius pa fin di siglo.

Pa mayoria di calculo, temperatura ya a aumenta 1 grado Celsius desde tempo pre- industrial, y esfuersonan te awo a pone mundo na caminda pa un aumento di 3 pa 4 grado Celsius pa aña 2100, cu potencial di consecuencianan devastador, particularmente pa paisnan vulnerabel den desaroyo.

“Nos planeta ta den candela y nos bentana di escape ta birando cada bes mas dificil pa alcansa mientras mas largo nos warda pa actua”, Meyer a bisa.

Preocupacion aumentando tocante cambio climatico ta refleha den protestanan masal rond mundo durante aña pasa, hopi biaha pa activistanan hoben preocupa pa e futuro cu nan y nan yiunan lo enfrenta posiblemente si mundo keinta.

Algun pais a bisa cu ta ora pa haci caso di e exigencianan. Nacionnan isla chikito, cu tin miedo di disparce bou olanan durante proximo decadanan, mientras cambio climatico ta conduci na hisamento di nivel di lama.