E plannan di gobierno ta bay den direccion di integracion di e grupo migrante indocumenta, actualmente presente. Aki nos ta trata e aspectonan cu ta toca e aumento bastante radical cu esaki ta trece cune, pero no ta bay den opinion tocante e consecuencianan cu por resulta.

Den e datonan oficial di poblacion te awe no tabatin inclusion di e poblacion migrante indocumenta, pa motibo obvio. Si bo no ta registra oficialmente na Censo, bo no ta den e datonan di CBS Aruba, cu como entidad oficial no por traha cu cifra cu no ta existi. Sin embargo, ora nos ta desea un discusion serio tocante desaroyo di nos poblacion den proximo añanan, mester tuma na cuenta plannan gubernamental cu ta bay tin influencia riba e poblacion oficial. Como base pa nos calculacion nos ta tuma e suposicion cu entre 2025 y 2030 lo tuma lugar un integracion gradual di 20.000 migrante. E cifra aki ta basa riba e informacion di gobierno algun aña pasa, di 16.000 persona, mas loke lo a drenta den ultimo añanan, e mayoria como turista cu no a sali mas.

Den e tabel aki por mira e desaroyo manera proyecta pa CBS di 2020 te 2040, sin integracion di e grupo di migrante. Tambe e reparticion entre persona naci na Aruba y esnan naci den exterior. Por mira cu normalmente esnan naci na Aruba ta keda un mayoria (modesto) den e total. Cu integracion di 20.000 migrante presente actualmente caba, pero sin estadia legal, desde 2030 nos a añadi esakinan den e total original di CBS pa 2030, 2035 y 2040. Por mira aki cu na 2030 esnan naci na Aruba ta un mayoria chikito, mientras cu den e añanan despues nan ta bira un minoria. E desaroyo den direccion di un minoria por bay mas rapido ainda, si banda di e legalizacion di e grupo di migrante presente caba, ainda tuma lugar mas inmigracion, por ehemplo pasobra loke tin na forza laboral ainda no ta suficiente.

Pakico poblacion naci localmente ta disminui?

For di e proyeccion original di CBS por conclui cu e poblacion naci local no ta bira mas chikito den forma relativo, pa via di entrada di tanto migrante mas, sino tambe ta un reduccion den cifra real. Esaki ta entre otro producto di e proceso di mas di un decada, unda ta mira un caida fuerte di e cantidad di nacimento, loke ta resulta den un grupo cada vez menos grandi di mucha den e categoria mas hoben (0-4 aña), cu despues ta pasa tambe pa e siguiente gruponan (5-9 y 10-14 aña), loke ta bay tin influencia riba planificacion escolar. Na 2020 ainda e categoria 0-4 aña tabatin 6.184 mucha, mientras na fin di 2024 esaki a mengua te na 4.644, un reduccion di 1.540 mucha den 5 aña. Si e tendencia aki continua, por ta cu na 2030 e categoria aki a baha te alrededor di 3.000 mucha; un topico importante pa maneho di enseñanza. Di otro banda nos ta mira tambe cu desde 2024 tin mas fayecimento cu nacimento, loke ta haci cu nos tin un crecemento negativo di un poblacion oriundo cada vez mas chikito. Tin un otro aspecto cu ta di influencia aki; esey ta cu entre inmigracion y emigracion tin mas hende local ta sali cu esnan cu ta bolbe. Entre e personanan di otro nacionalidad al contrario por mira cu tin mas cu ta drenta cu esnan cu ta bandona Aruba. Esaki ta un fenomeno di hopi aña caba.

Conclusion

Integracion di un grupo relativamente grandi den poco tempo lo fortifica e tendencia presente caba di un poblacion naci localmente cu ta decreciendo a base di e factornan demografico cu tabata presente caba: menos nacimento, fayecimento aumentando pa via di enbehecimento di e poblacion. E consecuencianan ta varios y ta pidi pa desaroyo di un maneho poblacional pa atende e retonan cu ta surgi. Nos comentario den Editorial di e edicion aki.