Ora nos lectornan haya e Editorial aki, ta dia di eleccion caba. Nos tur cu ta ciudadano cu derecho di voto tin te 7or awenochi pa haci uso di nos derecho. Nos ta usa explicitamente e palabra ‘derecho’ pasobra e no ta un obligacion. Si e tabata esey anto nos Constitucion lo tabatin un texto diferente. Tin hasta pais cu tin un obligacion di vota y un sancion mara na esey. Nos no mester di tur esey pasobra un gran parti di pueblo, di tur edad, ta haci uso di nan derecho, cada eleccion atrobe.

Nos no ta bay usa e espacio aki pa duna pronostico di kico lo por ta e resultado; pa esey nos tin e pacenshi di warda nochi cera, mescos cu tur otro ciudadano. Segun cu e resultadonan drenta, nos lo haya un impresion con e votadornan a duna nan preferencia. Nos ta bisa aki explicitamente “con e votadornan a vota” pasobra den nos manera di expresa nos mes regularmente nos ta usa e expresion “con pueblo a vota”. Esey tecnicamente ta imposible, ‘pueblo’ no ta vota. E totalidad di nos votonan por ta indicacion di algo, sigur compara cu e ultimo eleccion: tin partido a gana, otro a perde apoyo, otro no tabat’ey ainda y ta marca nan promer record. Y dependiendo di e asientonan cu a haya, ta surgi e opcionnan di forma gobierno. Tur esey ta sali di e resultado cu nos no conoce, anto nos ta laga e asunto te eynan.

Pero fuera di speculacion riba esey, tin cosnan grandi a pasa den e ultimo añanan cu por tin gran influencia riba nos comportamento ora nos ta para nos so den e lugar di votacion. Cuatro aña pasa tabatin un escogencia entre continuacion di un gobierno di un solo partido, y otro gobierno, di un solo (otro) gobierno, o un coalicion. Votadornan entre nos a percura pa otro partidonan chikito a haya tanto voto y asiento cu ningun di e partidonan grandi por a bay goberna nan so. E mesun opcionnan ey t’ey ainda, pasobra e dos grandinan semper ta keda aspira yega nan so den gobierno. Den e campaña aki tabatin basta debate tocante e pro y contra di gobierno di coalicion o di un partido, y finalmente esey ta mas tanto un asunto di opinion. Si nos no kier basa nos mes puramente riba opinion, anto nos lo mester tira un vista riba cual gobierno a hinca nos mas den problema – financiero – y ey tin dato contundente pa comproba cu e periodo di gobierno di un solo partido tabata mas dañino.

Tambe tin total claridad cu nos tabata den un situacion desastroso promer cu e crisis di salud a bin aden aña pasa. Pa ta bon cla den esaki tambe: e crisis riba su mes no ta falta di ningun hende, pero el a bin na e peor momento imaginable, y e momento ey ta causa pa gobierno di 2009 pa 2017. Den ultimo añanan nos debe publico no a crece tanto mas, pero esey no ta debi tanto na operacion cauteloso di e gobierno actualmente demisionario, sino mas bien na continuacion di e supervision financiero Hulandes cu a inicia na 2014 y lo t’ey pa hopi aña mas.

Pa e motibo ey no ta nada straño cu den e pandemia no a keda ningun otro opcion pa financia nos ruta pa sali di e abismo aki cu no ta Hulanda. Y por wel di ta asina cu den e campaña electoral aki hopi a omiti di papia abiertamente di e realidad di e acuerdo cu Hulanda, pero en todo caso nan ta consciente cu e acuerdo t’ey y cu nan mester bay traha cune. Esey no ta un cuestion di puro escogencia di e partidonan tampoco. Contrario na e otro islanan unda un parti grandi di e poblacion tabatin oido pa palabranan beligerante di ‘bay conquista Den Haag’ aki na Aruba un gran mayoria di e pueblo no lo a acepta e actitud ey nunca y e presion riba gobierno pa finaliza e acuerdo tabata hopi grandi. Nan a cumpli, a pesar di oposicion interno, y a logra tambe, cu apoyo Hulandes, pa percura pa nos por a sobrevivi, tambe e crisis di salud, y nos ta pendiente di un recuperacion economico cu entre awe y 2023 por hiba nos na un situacion bastante stabil.

Y cu esey nos ta cla y e tormenta a pasa bay? No, e parti duro ta bin ainda, unda mester resolve tur e problemanan cu tabatin caba y cu Covid a haci nan mas grandi ainda. Parti di esaki nos por a mira y tende den campaña tambe, unda hopi politico ta consciente di e hecho cu no lo tin espacio pa promesa di cos irealistico, pasobra di tur manera no tin placa pa financia e cosnan ey. Un di e tareanan grandi cu nos ta mira, nan ta hopi, ta cu mester cuminza atende e problema di corupcion den gobierno, di ariba te abao, cuminzando ariba. E preocupacion no ta solamente cu a constata tanto corupcion na nivel halto, pero cu no a traha ainda riba e mecanismonan pa preveni esaki. E credibilidad di e futuro gobernantenan mester ta mara na accion concreto pa evita cu nos ta pasa den e berguenza atrobe di mira tanto mandatario den man di husticia.