editorial.jpg

Den nos edicion di ayera nos a dedica amplio atencion na e comunicado cu CITGO Petroleum Corporation a publica encuanto e acuerdo firma na Venezuela entre CITGO Aruba y gobierno di Aruba. Nan a laga bon cla kico si y kico no nan ta bay haci. En corto, nan participacion ta bay ta di duna asistencia y servicio na e companianan local cu a lanta cu tin nomber di CITGO tambe. Banda di esey nan lo por bay tuma e crudo mehora cu den futuro, si henter e rehabilitacion tuma luga, es decir aki un par di aña, lo sali di e refineria na San Nicolas.

Fuera di cu tur esaki ta contradeci loke gobierno di Aruba ta trata di laga nos kere, cu ta CITGO Merca, cu su capital, su propiedadnan como ‘collateral’ pa haya prestamo, ta bin encarga su mes cu inverti, rehabilita, y opera e refineria den e proximo añanan. Esey   ta laga e pregunta ainda pakico a desvia di e plannan original, pa yega na e situacion confuso cu tin awor, unda ainda gobierno di Aruba ta purba scapa cara tratando di crea e impresion cu CITGO Merca ta envolvi como pieza central den henter e asunto, mientras nan mes ta bisa cu no.

E motibo ta e e structura special cu CITGO mester opera aden. E ta un compania Mericano, lanta y estableci na Merca. Nan operacionnan te awor semper tabata solamente riba teritorio Mericano. Naci como compania netamente Mericano, cu tempo PDVSA, compania estatal 100% propiedad di estado Venezolano, a adkiri 100% di e accionnan di CITGO. Pa motibo tecnico legal, a crea dos holding, Citgo Holding Inc. y PDV Holding, cu ta entre CITGO Petroleum Corporation y PDVSA, y su tras estado Venezolano, como accionista final di tur.

E negociacionnan cu autoridadnan na Aruba a tuma luga via e parti Venezolano di e gerencia di CITGO, encabesa pa CEO, Nelson Martinez. Ora cu e parti Mericano di  management a haya sa di e acuerdo di 13 di mei ultimo, a surgi bastante problema interno  den CITGO pa e forma con a sconde e asunto aki pa e resto di management, pero mas ainda pa e repercusionnan cu e deal aki, cu por cierto ta prome aventura pafo di Merca pa CITGO, por tin pa e compania. Ta conoci, manera Bon Dia Aruba a publica na varios ocasion, cu PDVSA a purba saca placa na tur sorto di manera for di CITGO, pa yuda soluciona e problemanan financiero grandi di e empresa estatal Venezolano y di su gobierno.  Prome tabatin pensa pa bende e compania. Te na fin di 2014 e plan tabata existi ainda, pero a desisti pasobra varios compania cu a perde propiedad na Venezuela via nacionalisacion tabata en busca di compensacion via embargo riba e placa di benta, pareu cu bende esaki cu un otro compania. Valero Inc. mes tabata un di e candidatonan pa cumpra CITGO, cu ta un di su competidonan di menor tamaño riba mercado Mericano.

Despues a surgi e plan pa obliga CITGO tuma prestamo hopi grandi pa duna PDVSA como dividendo. Aña pasa CITGO a adkiri un total di 2,5 biyon dollar na debe nobo pa por satisface e hamber pa placa di PDVSA y gobierno di Venezuela.  Ademas a duna garantia special na e prestamistanan den caso cu CITGO bay adkiri mas debe cerca otro instancia. Awor, asumi debe grandi pa rehabilita e refineria na Aruba ta parce  ‘one bridge too far’ pa e compania, motibo pa cual e management Mericano a protesta contra e plannan cu CEO Nelson Martinez tabata traha hunto cu gobierno di Aruba. Finalmente a opta pa laga CITGO Merca for di e acuerdo di lease, pero si e compania ta envolvi den duna conseho y acompañamento tecnico, manera nan mes a declara. A dicidi di hinca e asunto bou di e paraplu di un di e holdingnan cu tin entre PDVSA y CITGO Merca, esta PDV Holding. E companianan di operacion a bira subsidiario di PDV Holding.

Cu esey e problema no ta resolvi, pa e simpel motibo cu no ta CITGO so a tuma  e debenan biyonario di aña pasa pa su cuenta, pero e holdingnan tambe a participa den esey. Hasta CITGO mester a pasa 750 miyon dollar di activo (assets) pa su holding CITGO Holding como collateral pa e prestamo cu e holding a haci. Cu debe grandi caba pa e holdingnan, y di otro banda e peligro inminente di un bancarota di PDVSA,  e pregunta grandi awor ta con e posibilidad ta pa haya prestamo pa rehabilita e refineria.

Pero, si esaki tabata un riesgo grandi pa e compania, e no por ta un riesgo grandi pa nos como Aruba? Si e perspectivanan ta mustra asina dudoso, kico ta e probabilidad cu ta bay sigui inventa camindanan nobo pa yega na financiamento, cu cierto momento por encera cu gobierno di Aruba, miho dicho Pais Aruba, lo mester duna garantia? Y cu 5000 miyon di debe caba den nos stoma, mester tolera cu ta bay mas leu ainda den pone nos futuro na peligro?