Riba diferente tereno nos por observa cu falta supervision, cu por bin di un banda so, y esey ta di gobernacion. Cualkier dia di siman nos por topa tema den nos medionan di comunicacion cu ta indica problema cu finalmente tin nan solucion solamente si tin mas y mihor supervision, pero pa motibo no esclareci, esey no t’ey.

Den nos edicion di ayera por ehemplo, un articulo dedica na e fenomeno di Airbnb, o Short Term Vacation Rentals, e rama mas nobo na nos turismo, cu ta parce di bay domina riba e sectornan tradicional di hotel y timeshare. Loke ta parce un fenomeno nobo, y un problema nobo tambe, no ta asina. Hopi aña pasa caba a señala e tendencia, na otro pais y na Aruba, di e crecemento di e sector di acomodacion turistico na escala chikito, cu ta responde mas na e gusto di e turista di fecha mas reciente. Nos a miira e desaroyo ey tuma lugar, pero realmente tabatin un maneho, si ta reconoce cu esaki ta un rama nobo na e mata di turismo, cu tin derecho di existencia? No, y e motibo pakico no, ta masha simple: nos estilo di gobernacion ta uno di a lo maximo bisa cu mester hiba un maneho pa un asunto o desaroyo dennos economia o comunidad, pero realmente haci esey? No, nos gobernantenan ta keda mas tanto pega den expresa e intencion, y nada mas. Ora cu e problema bira mas grave por existi e posibilidad cu ta declara cu ‘nos ta bezig cu e cos ey’, pero e resultado mas visto probablemente lo ta cu no tin nada pa mira.

Pa nos no haya e critica cu e observacion aki ta ignora por lo menos parti di e realidad, ta importante pa señala cu den cierto caso ta tuma accion, y por lo menos ta desaroya legislacion nobo o ta adapta esun existente, den un intento pa contraresta e problema creciente. Den e ehemplo menciona di Airbnb no ta di awor cu ta señala cu por lo menos lo mester bin mas supervision y preferiblemente regula e sector economico aki, pasobra esey e ta mientras tanto, na un manera debido. Mester di ley nobo? Talvez, pero que hubo si nos cuminza cu aplica e leynan existente, manera esunnan di impuesto y di control di higiena y seguridad? E problema cu nos ta mirando awor ta cu e falta di control ta crea un situacion di faborece e operacion fuera di control y supervision di autoridad, causando asina un situacion desfaborable pa esunnan, grandi y chikito, cu si ta conoci na autoridad y ta paga impuesto y ta cumplicu ley. Loke nos por mira aki ta e problema cronico di supervision gubernamental, cu ta keda cu e tradicion di cada aña bay den control rutinario cerca esunnan cu ta conoci caba, y no ta reserva capacidad institucional operativo pa busca e parti di mercado cu no ta cumpli. Si no bin un cambio den e ‘tradicionalismo’ aki den e forma di opera, ta imposible pa mehora algo den gobernacion y ta keda mantene e situacion inhusto pa e empresanan cu ta opera completamente legal. Den e caso aki no ta asina dificil pa hiba control, pasobra ningun Airbnb por opera si nan no ta accesible pa cliente riba internet. No ta cuestion anto di core rond gasta gasolin di auto di gobierno, drentando den tur hanchi pa purba descubri unda tin un negoshi cu ta opera fuera di ley. Pakico no ta cambia e modelo di supervision anto? Pakico nos parlamentarionan no ta cuminza haci pregunta na e ministronan responsable? Talvez pasobra e fenomeno economico aki a bira asina general caba, cu tur tin famia y conocir cu ta den e sector aki? Esey no ta un argumento valido pa no actua; si ta asina nos mester acerca tur problema di supervision, anto nos mester contempla e idea di aboli gran parti di gobernacion.

Otro caso cu ta den publicidad regularmente ta e problema di cacho riba caya. En berdad durante e gobierno anterior tabatin algun accion gubernamental pa cuminza actua, sin embargo esey no tabatin tanto resultado. Loke nos no a mira despues ta un analisis pakico no tabatin resultado, pues aki loke nos pensamento. En general bo no por spera milagro di e mero hecho cu a traha o adapta ley, si na mes momento no tin un plan di ehecucion cu por lo menos riba papel ta mustra cierto credibilidad. Y pakico no tin credibiilidad? Pasobra pa cuminza tur accion gubernamental ta costa placa, y den e caso aki tambe un bon sermon bisando e ciudadano pa por fabor no laga su cacho bay caya no tin ningun resultado, pasobra e ciudadano cu tino y sentido di responsabilidad ta cumpli caba… Simplemente no tin accion contundente pa atende e asunto cu posibilidad realistico di exito. Kico pa haci? Nos no ta sugeri cu mester bolbe na e metodo cu polis tabata mantene na fin di añanan 50, inicio di añanan 60 di siglo pasa, di tira tur cacho mata cu nan haya riba caya den marduga. Polis tabata arma cu shotgun durante nan tarea di patruyahe y hende di cierto edad por ta testigo cu no tabata haci wega. Sin embargo, mester por tin metodo riguroso pa atende e problema aki, cu mester cuminza cu planificacion y, poniendo placa riba presupuesto pa por implementa un plan. Pa ambos ehemplo menciona aki nos por keda bira rond sin haci nada, y cada tanto tempo ‘lamenta’ cu un cierto problema ta existi.