Gobierno di Aruba ta e prome pa participa na e paspoort di vacuna. Asina Minister di Turismo, Salud y Deporte, Dangui Oduber a anuncia recientemente. Y e declaracion aki a lanta hopi pregunta den comunidad riba e aspecto obligatorio di e app. Parlamentario Independiente Daphne Lejuez a formula varios pregunta na e Minister y kier contesta por escrito mas pronto posibel.

Manera Bon Dia Aruba a reporta luna pasa, Aruba tabata e prome pais di mundo cu a afilia na Common Trust Network, un organisacion cu na e momentonan aki ta trahando riba un app cu standardnan mundial pa informacion medico y datonan di vacuna di personanan. E app aki lo mester ademas sigura privacidad di cada persona, pero tambe acepta pa tur pais. E app di paspoort di vacuna lo ta un obligacion na 2021 pa tur hende cu kier yega Aruba, aunke no ta conoci ki fecha exactamente e lo mester drenta na vigor.

Parlamentario Independiente Lejuez pa medio di Presidente di Parlamento a manda Minister Oduber diferente pregunta riba e app aki. Lejuez lo kier haya splicacion por escrito riba e publicacion y si berdad a firma un acuerdo cu Common Trust Network, pa asina como pais, participa na e app di paspoort di vacuna. E Parlamentario kier pa Minister Oduber manda copia di e acuerdo aki, como tambe un ilustracion kico ta bay ta e obligacionnan di Aruba y un bista di e gastonan cu ta bin cu e acuerdo aki. Daphne Lejuez lo kier adicionalmente un ilustracion por escrito na locual Aruba a mara su mes na dje y e costonan di participacion y implementacion. Lejuez ta puntra cu si tin costo mara na participacion na e app, con Gobierno tin pensa pa cubri esakinan, y lo kier un splicacion amplio.

Pakico Common Trust Network

Den e articulo di prensa unda Minister Oduber a splica di e app, el a papia tambe di e obligacion di tin e paspoort di vacuna ora di yega Aruba. Como tal, Lejuez kier sa cua ta e base legal pa ehecucion di e obligacion aki y lo kier esaki por escrito. Y e lo kier pa e Minister por splica cua ta e motibo specifico cu a conduci na tuma e decision aki y si a haci un investigacion previo prome cu evalua e decision. “Lo por comparti e evaluacion aki cu Parlamento? Y si no por, pakico no?” ta locual e Parlamentario Independiente ta puntra.

Lejuez ta puntra si a investiga otro opcionnan y ilustra cua esakinan tabata y kico tabata motibo di a scoge pa esun di Common Trust Network.

Aruba ta e unico pais den Reino cu a afilia na e app aki y como tal, e Parlamentario kier sa con esaki lo influencia e relacionnan y biahamento entre paisnan di Reino Hulandes.

Proteccion datonan priva

Conforme landspakket cu a acorda cu Hulanda, particularmente seccion H.9 ta poni cu e paisnan lo traha hunto na un nivel harmonisa di proteccion di datonan personal denter di Reino, pa medio di un Rijkswet. Pa esaki lo mester tin un plan cla pa 1 di februari. Daphne Lejuez kier sa con e acuerdo pa e paspoort di vacuna ta relaciona cu e nivel di proteccion di datonan personal den cuadro di e Landspakket, e plan cu mester bin ainda y e Rijkswet cu mester keda implementa ainda. Ta pidi e Minister pa duna un splicacion por escrito, incluso riba e garantianan pa proteccion di datonan persona conforme e AVG (Algemene verordening gegevensbescherming) y e reglanan Europeo, describi den e DDPR (General Data Protection Regulation).

PAHO y reto di vacuna

Organisacion PanAmericano di Salud, PAHO a bisa cu tin retonan rond mundo pa distribui vacunanan pa COVID19 a termino corto. Es mas, PAHO ta bisa cu ‘aunke cu ta spera na 2021 di por drenta un capitulo nobo den e lucha contra e virus, proteccion di miyones di hende den nos region cu vacunanan pa COVID-19 ta un paso enorme. Nos mester tin pasenshi y keda realistico cu COVID-19 lo keda cu nos pa un tempo.’ Segun Lejuez, e ta bisto pa tur rond mundo cu duna vacuna a termino corto ta un reto y como tal, e kier sa con Minister Dangui Oduber lo mara e obligacion na e app di e paspoort di vacuna si biaheronan no por logra haya e vacuna.

“Ademas ta existi e posibilidad cu e vacuna actual no ta efectivo contra e otro variantenan di e virus di COVID,” Lejuez a informa e Minister. Pues, con implementacion di e app lo ta relaciona na e variantenan nobo di e coronavirus, particularmente e tipo cu a haya na Reino Uni.

Motibo di su pregunta ta cu cientificonan ainda no por bisa cu e vacunanan existente lo ta efectivo contra e variante di e virus.

Mientrastanto, tin hopi hende cu a keda infecta y a cura di e virus. Nan tambe lo ta obliga pa pone nan datonan den e app, ta un otro pregunta di Lejuez, cu ademas kier sa si e app ta obligatorio pa tur hende cu biaha pa Aruba. “E ta un exigencia tambe pa localnan cu biaha pa exterior y bolbe Aruba?” ta su pregunta na Minister Dangui Oduber. “Lo tin suficiente vacuna disponibel pa tur residente di Aruba, pa asina por cumpli cu e exigencia aki, den caso cu nan kier biaha pa exterior y mester bolbe?”

Jeroen Pols

E grupo di accion Berdad di Virus a lanta un caso sumario na Hulanda. E hurista di e grupo, Jeroen Pols a representa e grupo. E ta cu su famia na Tanzania, y Corte ta bisa Hulanda cu mester permiti e famia bolbe hasta sin resultado negativo. Segun Huez na Hulanda, no tin un base legal pa mara ciudadanonan na test negativo pa bolbe nan pais. Huez a conclui cu famianan tin derecho pa keha si ta obliga nan pa haci un PCR test ora di bolbe cas. No tin un ley pa exigi esey. Huez a bisa cu no tin discusion cu mester di medidanan pisa pa evita cu e virus ta keda plama na Hulanda. Pero pa bin cu un obligacion asina impactante, e mester ta basa riba ley.

Daphne Lejuez como tal ta puntra Minister Dangui Oduber con e ta compara e decision di Huez na Hulanda cu su intencion pa obliga esnan cu ta biba na Aruba pa tuma e app di paspoort di vacuna. E kier sa si e Minister a tene e leynan existente na cuenta y lo kier haya un contesta riba tur e preguntanan aki mas pronto posibel.

Mester bisa cu Prome Minister Mark Rutte a informa Tweede Kamer cu Gobierno Hulandes no tin e poder pa obliga ciudadanonan Hulandes pa tuma e vacuna. Tampoco ta asina cu companianan sin mas por obliga ciudadanonan cu ta haci uso di nan servicio pa tuma e vacuna, el a informa Tweede Kamer.