Ainda tin mal informacion den media na Aruba unda kier ilustra cu ex-minister Paul Croes ta un victima di Ministerio Publico pa loke ta trata su volledige beperking (medidanan di restriccion completo), Croes ken a keda cera 79 dia den e seccion IBA cu restriccion completo a acusa Ministerio Publico di abusa di su poder y viola su derecho fundamental.

Beperking (Medidanan di restriccion) y (medidanan di restriccion completo)

Den Aruba su Codigo Penal, por impone medidanan di restriccion of medidanan di restriccion completo riba un sospechoso cu ta den detencion preventivo. E medidanan di restriccion por wordo imponi for di momento cu nan ta pone e persona den custodia y nan ta keda vigente te ora cu nan ta necesario pa cuida e interes di e investigacion penal contra e sospechoso.

Tin diferente tipo di medidanan di restriccion:

Ningun contacto personal cu otro sospechoso.

Ningun skirbimento di carta pa hende.

Ningun contacto telefonico cu otro hende y

Restriccion riba medio di comunicacion (tv, radio of corant).

Den medidanan di restriccion completo ta nifica cu durante e periodo di investigacion, unda tin indicacionnan cu tin otro sospechosonan envolvi, e sospechoso por keda limita. Esaki ta nifica cu durante e periodo di investigacion, e sospechoso no por papia cu ningun hende durante su detencion preventivo, no por lesa corant, no por mira television, no por ricibi bishita y solamente por sali pa tuma aire un ora pa dia for di su cell.

Meta di e beperking (medidanan di restriccion)

E imposicion di medidanan di restriccion mester tin como meta segun ley, pa evita cu e sospechoso por frustra e investigacion. Medidanan di restriccion por wordo imponi ora tin indicacionnan cu:

– E sospechoso lo tuma contacto via otro presonan, of via telefon cu co-sospechosonan cu ainda no a wordo deteni.

– E sospechoso lo por menasa testigonan, por ehempel, pa nan no duna un declaracion of pa duna un declaracion cu no ta basa riba berdad.

Rekisitonan legal

En principio, e fiscal tin derecho pa impone medidanan di restriccion riba un sospechoso, pero na e momento cu tin un investigacion hudicial pendiente, e fiscal mester entrega un peticion pa impone medidanan di restriccion na e hues-comisario.

Na e momento cu e investigacion ta cla, of ya a avansa asina leu cu no por ta mas di un manera cu e sospechoso por frustra e investigacion, segun ley, e medidanan di restriccion mester wordo kita mesora.

Organisacion Criminal

E elemento ‘organisacion’ ta e definicion cardinal di e articulo 2:79 di Codigo Penal di Aruba.

Sin participacion no tin organisacion. Segun e articulo aki, pa por bisa cu e ta un organisacion criminal, tin cu cumpli cu tres criterio: tin un cooperacion mutuo entre e sospechosonan; tin un cierto structura; y mester tin un continuacion. E organisacion aki su structura no mester ta grandi, mester tin minimo dos sospechoso y no necesariamente e sospechosonan den organisacion mester conoce otro.

Ademas door cu ta un organisacion criminal, nan no tin exigencianan pa cumpli ni ta mara na tempo di existencia, y no mester tin deliberacion. E unico intencion di e organisacion ta pa comete actonan criminal.

Articulo 2:79 ta regarda pa proteha e comunidad contra e peliger di e sorto di organisacionnan criminal aki, cu ta dirigi specialmente riba colaboracionnan mutuo cu nan mesun dinamismo, cu ta un riesgo grandi pa comete e hechonan castigabel aki.

Articulo 2:79 aki di Codigo Penal di Aruba ta pa evita e existencia di cierto gruponan cu e intencion di comete actonan criminal.

Labamento di placa

Criminalnan kier gasta e placa cu nan a gana den e mundo criminal den e mundo legal. Pa por gasta placa ‘cash’ den e mundo legal sin core e riesgo cu hues of e belastingdienst lo confisca esaki mesora, mester laga e placa pasa pa e proceso di labamento di placa . Ta trata, por ehempel, di placa cu ta resulta for di trafico di droga, trafico di hende, ladronicia, fraude social , fiscal of ta placa cu por a wordo haya den cualkier manera ilegal.

Labamento di placa di ganashi di crimen propio, ganashi di crimen di otro ta contra ley. Cada crimen por ta un base di delito pa labamento di placa.

Paul Croes a yega na elementonan pa impone medidanan di restriccion completo

Den caso di ex-minister Paul Croes su persona tabata e sospechoso principal den e caso penal IBIS y 2 sospechoso na e momento ey tabata famia direct di Croes; un investigacion hudicial amplio riba corupcion na Aruba y unda e cargonan mas pisa contra su persona tabata articulo 2:79 unda Croes tabata cabes di organisacion criminal cu tabata tin structura, cooperacion y continuacion unda a draai un ‘ontheffingenfabriek’ for di Cocolishi hunto cu e sospechosonan Aparicio, Capriles,Filiciana y Arends cu ta prima di ex-minister Croes. Ademas durante e investigacion a sali cu tabatin un payslip cu Arends a falsifica y segun Ministerio Publico tabata di un compania cu ta hopi cerca di Croes.

Den e otro cargo pisa, tin labamento di placa unda Croes tabata sospecha e momento ey di a laba placa hunto cu su casa M.Croes-Paesch, na e momento ey e tambe tabata sospechoso di e caso penal IBIS.

Ta mas cu logico cu Ministerio Publico a pone medidanan di restriccion riba Croes pa motibo cu 2 miembro di su famia tabata sospechoso den e mesun caso penal aki.

HOF riba medidanan di restriccion completo riba Paul Croes

HOF a conclui for di e hecho y circunstancianan anterior cu:

E legalidad di e detencion provisional di Croes y e medidanan di restriccion completo imponi ta keda den cuadro di ley y nos sistema legal, semper a wordo husga pa e hues comisario, caminda Croes a haci uso di su posibilidadnan pa apela. Asina e detencion provisional di Croes y medidanan di restriccion completo imponi a keda suheto na un control hudicial amplio.

Ministerio Publico a actua conforme e sistema legal y beperking tabata den cuadro legal, ta un instrumento legal cu Ministerio Publico tin pa sospechosonan no comunica cu otro, pa combati organisacionnan criminal y labamento di placa, ta dirigi specialmente riba personanan cu colaboracionnan mutuo cu e mesun dinamismo, cu ta un riesgo grandi pa comete e hechonan castigabel y ta pa evita e existencia di cierto gruponan cu e intencion di comete actonan criminal.

Nota di redaccion: Beperking no tin un maximo cantidad di dia mara na dje, hues comisario ta evalua e beperking y e sospechoso tin instrumento legal pa por apela sino ta di acuerdo cu e hues comisario su decision.