E novela di nombramento cu ta insisti den no tuma lugar, ta keda den centro di luz publico. Mientras no logra su nombramento, gobernacion di Aruba ta sigui su curso cu un ministro menos, sin mayor percance. Si cos sigui asina, anto por cuminza pensa cu por goberna Aruba cu por lo menos un ministro menos?

Ta di comprende cu nos politiconan mes, den nan mayoria en todo caso, no lo aprecia un continuacion di e situacion actual pasobra e lo bira prueba palpable di loke hopi ciudadano ta kere pa decadas caba, esta cu no mester tanto ministro pa goberna un pais di tamaño di un ciudad chikito na cualkier otro pais mas grandi. Esaki lo mustra cu nan oposicion eterno contra menos ministro no tin nada di haci cu contenido di maneha un pais, sino ta expresion di nan deseo di reparti cartera manera e situacion politico di e momento ta dicta. Ta pesey tambe cu na cada ocasion di forma gobierno nos ta haya atrobe e discusion – inutil y excesivo – tocante menos ministro pa asina scapa gasto. E pregunta poco biaha haci ta cuanto placa ta spaar cu un accion asina. Nos ta keda sin gasta salario y otro beneficio di un ministro, mas di su ‘staff’ di 25 persona, plus gasto di oficina pa tanto hende. Esey ta en total algo mas di 3 miyon florin. Fuera di esey, e gastonan di departamento perteneciente na e ministerio ta keda mescos. Esey ta suficiente pa hustifica un ministerio menos? Cada ken hustifica pa nan mes?

Sin embargo, ta conoci cu politico ta wak mundo di otro angulo cu e ciudadano comun y coriente. Keda nombra como ministro ta signo di ta den e grupo cu ta reparti poder dentro di e partido. No conquista un puesto ministerial ta considera como un derota, sigur si na un anterior ocasion bo tabata un di esnan yama pa goberna.

Pero, pakico no keda den parlamento y usa e poder legislativo pa eherce poder, tambe den seno di partido? Un bon parlamentario mester por maneha cierto influencia na momento di vota pa un ley, cu e oportunidad di modifica tal ley mas na su gusto? Esey ta un posibilidad pero no ta comparable cu e poder decisivo di un mandatario a base diario, den un sinfin di asunto. Ademas, a pesar di e creencia di algun, den practica nos tin un sistema cu no tin tres poder di peso equitativo. Nos sistema ta basa riba poder ehecutivo fuerte, cu den mayoria di caso ta dicidi kico ta vota den parlamento; esun cu ta kere algo otro lo no a paga tino desde 1986. Ta pesey na Aruba ta papia di e ‘A-team’ y e ‘B-team’ unda e promernan ta bira ministro y e demas ta keda den parlamento y ta haya nan ‘opdracht’ manda pa nan. Awor, tin excepcion riba e regla aki? Si, den pasado nos por a mira e lider grandi di e partido social democrata sinta den Bestuurscollege como ‘asesor general’ y dirigi henter e reunion cu su famoso ‘memo’nan na e miembronan di e organismo mes, cu tabata sigui su instruccionnan sin falta. Algo asina por sucede awendia ainda? Sigur, influencia y comunicacion externo ta sucede bastante. Cualkier miembro di parlamento ta consultando, hasta durante reunion di parlamento mes. E medionan moderno ta permiti consulta y deliberacion te na ultimo momento promer cu votacion cuminza.

Nos por referi na un caso den añanan nobenta di siglo pasa, unda parlamento mester a dicidi entre dos proyecto di cambio di ley – pa introduci curatela den caso di drogadiccion – di cual uno tabata di e ministro di husticia y otro di un parlamentario di e partido menor den e coalicion. Resultado final: e concepto di e ministro a keda derota pasobra su version tabata cualitativo menos, aunke prepara pa su departamento di legislacion. E version parlamentario a vence, pasobra e tabata mihor skirbi y ademas…, ministro presidente di e tempo ey a bin parlamento pa ‘ordena’ su fraccion pa vota pa e version reconoci como mihor… A proposito, nos a lubida di menciona un detaye. Durante un pausa den parlamento un asesor – no paga – a haya un yamada pa conseha un fraccion den parlamento cual di e versionnan tabata mihor. E tambe a considera e version parlamentario di mihor calidad.

Kico por siña di tur esaki? Cu como parlamentario den cierto caso bo por tin influencia considerable riba e proceso legislativo y di gobernacion. Sin embargo, den mayoria di caso e orden cu ta bin di e poder ehecutivo ta decisivo, tambe pasobra ningun di e ‘top dog’nan ta bay sinta den parlamento y eherce su poder desde su asiento eyden; algo masha normal na otro pais mas grandi y cu hopi mas grupo di influencia, representa den un partido.

Ta di comprende anto cu actualmente un ex-ministro, y actual parlamentario, ta move cielo y tera pa ocupa un puesto ministerial atrobe, pasobra ey e centro di poder ta. Su mala suerte ta cu e proceso di nombramento di ministro no ta un asunto cu politico na Aruba entre nan ta dicidi, a pesar cu medionan di comunicacion ta keda presenta e caso como algo di e indole ey. Den e situacion actual nos por imagina cu por tin un paz politico partidario pa facilita e proposicion, pero ‘mas ariba’ den jerarquia por haya cu tabata suficiente ‘bochorno’ asina. Hasta den caso cu huez otro siman ta dicta na fabor di e reclamante, esey no ta significa cu por dobla braza di esnan cu ta dicidi finalmente.