Porcierto nos tabatin bon noticia. Ministro encarga cu husticia a anuncia cu un grupo di 20 hurista lo haya preparacion pa cuminza aporta na e trabao di prepara ley. Cu e cantidad grandi di legislacion cu ta montona na e momento aki, un accion logico. Sin embargo, den pasado tabatin un escasez grandi y cronico di hurista na e departamento concerni, y no tabata mira tanto accion di e mandatarionan concerni pa yega na suficiente capacidad pa por atende e proceso legislativo na un manera eficiente. Asina ta, si awor si esey ta bay sucede, e ta di aplaudi.

Naturalmente e urgencia di e momento aki lo tin di haci tambe cu e situacion singular, unda e pais ta den crisis y como consecuencia di esaki mester cumpli cu e acuerdo cu Hulanda pa por hala rosea financieramente. Esaki ta trece masha hopi cambio di ley cune. Remarcable si cu durante su rueda di prensa e mandatario no a referi tanto na e multitud di cambio di ley aki, aunke el a referi si na ley pa facilita empresario reorganisa nan debenan relaciona cu e crisis actual y haya apoyo di instancianan gubernamental pa atende nan problemanan den e crisis.

Di otro banda, el a dedica atencion na algun ley cu ta parce nos di segundo rango na e momento aki. Un di nan ta por ehemplo e ley pa duna mayor proteccion na ‘frontliners’ contra agresion di ciudadano, loke ta parce nos un idea noble, pero ta asina cu awor caba por organisa mihor defensa pa frontliners sin cu mester recuri na ley special. Agresion contra frontliners ta agresion, cu por atende awor caba cu ley penal existente. Loke ta importante ta mihor organisacion di nan proteccion na pia di trabao, cu o sin ley special.

Importante na e momento aki ta parce nos e leynan cu mester concretisa e acuerdonan cu Hulanda riba tereno economico, incluyendo ley laboral. E ultimonan aki lo ta unda lo tin hopi resistencia, di sector sindical sigur, mientras ya gobierno practicamente a firma caba pa e cambionan aki. Un punto clave den esaki lo ta flexibilisacion di ley laboral, principalmente riba e punto di ley di retiro y contrato. Mientras ta reina un silencio profundo riba e temanan aki, esey no ta kita cu otronan, entre nan prensa local, di cuminza discuti esaki. Un punto di ataque sigur ta e ley singular cu Aruba tin, cu ta limita e posibilidad di cera contrato di corto duracion, salvo e conocido excepcionnan contempla den Codigo Civil. Ningun otro teritorio den Reino tin un ley similar y no a ripara cu nan ta haya falta di esaki. Ademas na Aruba mes nunca a haci un evaluacion encuanto valor y eficacia cu e ley aki tin den practica. Tin hopi manera pa evadi e ley aki, por ehemplo via empleo temporal na uitzendbureau, pero tambe e falta grandi di control riba cumplimento laboral ta haci cu empleo temporal, contra ley y ademas impune, ta existi na gran escala. Pero tin señal cu ta indica cu e Hulandesnan ta firmemente convenci cu flexibilisacion di e leynan laboral lo conduci na mas empleo pasobra empresario lo no tin tanto miedo pa contrata hende. Nos ta keda convenci cu oportunidad economico primordialmente ta hiba na mas empleo, y cu esaki semper ta mara na cierto espacio financiero. Ademas, facilidad pa emplea hende no necesariamente ta hiba nos na mas productividad laboral, pasobra pa esey nos mester mas eficiencia y inventividad den e proceso economico. Di esey nos no ta mira tanto ainda, cu o sin Covid.

Otro problema grandi pa gobierno ta e cambionan cu lo mester bay haci den e leynan cu ta toca derecho (y deber) di empleado publico, pasobra sin esey ta keda casi imposible pa gobierno reduci e cantidad di empleado publico na un manera diligente. Sin flexibilisacion di e condicionnan bao di cual gobierno por elimina puesto di trabao, sin pasa den proceso largo y costoso di reorganisacion departamento pa departamento, ta imposible pa gobierno por actua a corto plazo, lagando como unico instrumento e cortamento di salario ‘across the board’ afectando tambe di e empleadonan publico cu ta prestando normal y cu ta necesario tambe den e aparato manera e ta keda despues. Esaki ta algun di e temanan cu lo tin hopi impacto durante proximo campaña, pasobra nan ta bay toca interes di trahador den tanto sector priva como publico. Y ya cu nan ta parti di e acuerdo cu Hulanda, ta imposible pa sconde nan eternamente, y sigur no te despues di september 2021. Por lo pronto nos lo keda tende e silencio grandi di parti gubernamental, cu no ta duna ningun indicacion den ki direccion e asunto ta bay despues di e bishita di e secretario di estado Hulandes. Esey te ora presupuesto 2021 bira publico. E ora por mira ki consecuencia e acuerdo cu Hulanda lo tin pa loke gobierno di Aruba por gasta e aña aki.

En todo caso, ta di spera cu e mehoracion den e trayecto di legislacion lo no ta algo temporal, pasobra e tabata haci falta pa hopi aña caba y no tin mester pa nos cay back den e practica bieu di laga e departamento bashi, manera den pasado a sucede na varios ocasion.