Dialuna a surgi un publicacion riba Facebook unda un usuario a bati alarma pa loke ta parce un aviso di tereno na benta na Wariruri Beach. Acompaña cu e publicacion tabata un link di e compania di real estate Propio unda por a mira cu e area na benta ta hopi cerca di e boca y e duinnan cu tin den bisindario.

E aviso di e compania ta ofrece un descripcion corto tocante e area, enfatisando e disponibilidad di usa e playa den e boca libremente. De hecho, e aviso ta splica cu e tereno aki ta algun di e terenonan riba nos isla cu ta inclui un playa, aunke ta conoci cu ta existi e ‘Landsverordening openbare wateren en stranden’ (Ordenansa nacional awanan publico y nos playanan), cual ta stipula claramente cu tur curpa di awa dentro y rond di e isla ta publico, y pues no por ser privatisa.

E aviso di compania Propio tambe ta enfatisa cu esaki ta e unico tereno den e area aki unda ainda no a construi nada riba dje. E area ta cubri 11.780 m2 y tin un balor di 5 miyon florin.

Y ta pa motibo cu e sitio aki ta isola y ta inclui un playa conoci mas tanto pa localnan, e aviso aki—y e posibilidad cu por bende e pida tereno aki pa uso comercial—a causa hopi preocupacion y frustracion for di varios den comunidad.

Un usuario a expresa su tristesa cu e desaroyo aki, comentando bao di e publicacion, “Hopi tristo cu [hasta] cu tur e [cantidad di] resorts nan cu tin na Aruba ainda tin necesidad pa traha mas. [Comosifuera] Aruba tin asina hopi naturalesa [ainda].” Otro tambe a comparti e tristesa aki, bisando cu ta “tristo con hende nan di afo ta bin Aruba probecha cumpra tur nos tereno/cultura laga nada pa nos, djis pa bende pa placa.”

Tambe tabatin par usuario cu a expresa nan frustracion, cu algun haciendo yamado pa cuminsa tuma accion pa protege nos naturalesa: “Ami ta [hopi] cansa di e hendenan ki cu nan ‘desaroyonan’…ya ta ‘now or never’ pa nos, e hendenan, cuminsa actua paso nos ta perdiendo loke ta sagrado pa nos.” Hopi hende a expresa nan sorpresa cu un tereno asina por yega na remarke pa bende. Un usuario a proclama den Ingles: “This should be untouched, non-negotiable property!”

Den e comentarionan a sobresali cu e tereno aki ta pertenece na un famia cu ya tabatin tempo ta purbando di bende e tereno. Manera un usuario a splica den comentarionan: “E doñonan no ta rico y no por haci nada cu e tereno. Nan no por ni proteg’e. E miho cos pa haci lo pa yega na un acuerdo pa gobierno cumpra e tereno y lag’e bao maneho di ACF (Aruba Conservation Foundation).”

Actualmente, e area di Wariruri Beach no ta cay bao maneho di ACF. Sinembargo, algun a nota cu construccion riba e tereno aki por viola e Plan di Desaroyo Teritorial (ROPV). Den articulo 13.1 di e ROPV ta stipula cu no ta permiti pa construi un edificio den areanan di naturalesa. Bao di uso conflictivo ta bisa cu no ta permiti e uso di un tereno pa entre actividadnan cu lo stroba e ambiente pa via di contaminacion di luz, zonido, of emision.

No ta cla si e tereno aki na Wariruri ta cay precisamente bao e plan di ROPV, pero si ta asina, e por ta indicacion pakico e doño di e tereno no por a logra desaroya e area. Sinembargo, te ciere di e edicion aki Bon Dia Aruba no por a verifica ningun informacion preciso tocante e tereno.

E ola di reaccion cu e situacion aki a causa riba red social ta forma parti di e frustracion y miedo den comunidad cu Aruba su naturalesa y e tiki pida terenonan cu a resta riba e isla ta birando mas y mas vulnerable pa benta y desaroyo, frecuentemente pa partidonan stranhero.

Bon Dia Aruba ya a publica varios articulo tocante e problema persistente cu Aruba ta mirando demasiado desaroyo cu ta kitando mas di nos naturalesa. Pueblo ta keda mira un proyecto nobo pa desaroya hotel, condominio of casnan di Airbnb, a costo di nos naturalesa y di oportunidadnan pa localnan, specialmente pa ex-studiantenan cu tin un deseo pa bin back Aruba y crea un bida riba nan isla. Aunke pueblo ta keda suplica na gobernantenan pa tuma accion pa atende e exceso den desaroyo y protege naturalesa y bienestar di pueblo, e apelacionnan aki sa keda sin ser tendi, unda autoridadnan ta keda keto of ta scoge pa tira culpa riba oposicion.

E pregunta di con gobierno por interveni den e caso aki na Wariruri y den otro casonan di desaroyo excesivo, ainda no a ser adecuadamente contesta pa nos gobernantenan. Bon Dia Aruba a acerca minister di Infrastructura drs. Gervais Rene Herdé tocante e situacion na Wariruri, puntrando pa algun clarificacion di un situacion asina y alabes su reaccion riba con e publico a ricibi e noticia aki, pero te ciere di e edicion aki no por a logra haya contesta. Tambe a acerca minister di Turismo Wendrick Cicilia, puntrando si e presupuesto di TPEF (Tourism Product Enhancement Fund) por hunga un rol pa aborda e tipo di desaroyonan aki.

Na juli 2025, ora parlamento a aproba di e presupuesto di TPEF pa e aña aki, parlamentario Otmar Oduber a presenta un amienda relaciona cu e desaroyo turistico aki na Aruba. Segun el a splica e tempo ey, e ‘contingency bank’ di TPEF lo tin e meta pa preveni mas construccion di hotel. Segun e parlamentario, e fondo aki lo ta principalmente destina na situacionnan unda cu hotelnan cu ya tin erfpacht y vergunning pa construi pero cu pa cierto motibo a ser desafia pa procesonan gubernamental y a declara ‘claim’ riba esaki, gobierno por utilisa e fondo aki pa negocia cu e hotelnan ey, cu speransa pa por preveni mas construccion di hotel riba nos isla.

E tempo ey parlamento a rechasa e amienda di Oduber pa motibo di buraconan huridico y legal, aunke minister Cicilia a indica cu gobierno a expresa un interes riba esaki y a sugeri cu por hinca esaki den un initiatiefwetgeving. Reportera di Bon Dia Aruba a puntra minister Cicilia si e amienda aki ainda por ta realisable of al menos den consideracion ainda. Sinembargo, te ciere di e edicion aki tampoco por a logra haya un contesta.

E concepto di e amienda ta presenta un oportunidad—of al menos un comienso—pa desaroya legislacion cu por atende cu e tipo di desaroyonan aki, aunke sigur esaki mester ta den cuadra di ley. Manera a menciona, no por a verifica ningun informacion preciso tocante e tereno na Wariruri, pues no ta cla si e tereno aki ta cay bao eigendom of erfpacht, y no ta cla si un amienda asina por conta tambe pa terenonan bao eigendom.