E siman aki lo tuma luga na ImSan (Instituto Medico San Nicolas) e prome operacion di catarata na Aruba. Director di ImSan a comparti e informacion y tambe a informa tocante algun otro renobacion cu a tuma luga pa ImSam por opera completo.

Director Dr. Joel Rajnherc a duna un splicacion pa locual ta trata sala 3, cu ta specificamente pa wowo. El a bisa cu tin instrumento di mas nobo cu ta existi y cu ta un orguyo cu riba dianan 4, 5 y 6 december lo haci e prome operacionnan di catarata (den pasado semper e operacion tabata tuma luga na Dr. Horacio E. Oduber Hospital).

Algun compania cu ta den e parti di cuido di wowo lo ta presenta pa cualkier cos cu por bay diferente, sea den parti di aparato, algun problema tecnico. “Nan lo t’ey pa duna asistencia por si acaso, pero nos no ta spera cu nada lo bay fout.”

Rajnherc ta informa cu na Aruba cuido di wowo un problema grandi. E ta bisa cu ta espera pa mita di otro aña nan por tin otro dokter di wowo, un ‘specialista Arubiano’ cu lo firma pa traha na ImSan. Sinembargo ta buscando un dokter temporario pa reemplaso, te ora cu e dokter mes yega.

“Actualmente nos tin 4 specialista di wowo na Aruba. Dr. Slager a bay bek Hulanda. Awo nos ta buscando reemplaso p‘e. Tin tanto pashent atrobe riba e lista di espera. Nos ta purba pa haci tur cos pa duna cuido y bin cu ekipo moderno”, el a expresa.

Sinembargo, e ta duna di conoce cu ta mira cu cantidad di pashent ta keda aumenta a base di biehes den comunidad. Tambe e cantidad di pashent ta aumenta pa motibo di estilo di bida cu ta malo, conhuntamente cu problema di obesidad y diabetes, malesanan cu ta afecta bista.

Rajnherc ta agrega cu e sistema vascular ta duna problema neurologico, cu ta afecta e wowo tambe. Ta spera cu pa januari, ImSan lo cuminsa cu operacion pa pashent cu problema di retina.

E operacion di retina ta algo cu nunca a yega di haci na Aruba. Rajnherc ta bisa si cu nan tin aparato cla pa realisa e procedura, pero ‘jammer genoeg no por haci’e pa motibo cu no tin enfermero pa asisti dokter’.

Rajnherc ta splica cu a base di esey a busca un assistent for di Colombia, di e mesun dokter cu tin actualmente, pa asina traha 3 siman conhuntamente pa duna les na enfermero di ImSan. Di e forma ey nan tin 3 enfermero cu sa ‘exactamente’ con pa yuda nan dokter durante operacion.

Pa februari, lo por haci e mayoria di operacion (pa cual antes tabata manda pashent afo) pa tuma luga na Aruba mes. Rajnherc a splica cu e retina ta e netvlies cu ta parti patras paden di e wowo. E ta e luz cu ta cay den e persona su wowo, cu ta converti den un imagen pa e cerebro, ‘pa bo wak locual bo ta mira’. Den e retina por tin problema vascular, e ta scheur y ta cuminsa cay.

Segun Rajhnerc, e problema cu retina ta algo urgente y e sistema nervioso ‘si e daña, e no ta repara su mes’. Asina e pashent por perde e parti aki. Pa minimalisa e perdida, e pashent tin cu bay cu urgencia opera, anto awo ta mas facil y lihe, cu e operacion por tuma luga na Aruba.

Pa locual ta trata ImSan mes, Rajnherc ta bisa cu inversion y desaroyo a tuma luga pa e parti medico. Nan a haya nan prome afdeling, cu ta esun di sterilisacion central. Esey ta e parti unda tur instrumento ta bay den proceso di sterilisa prome cu nan wordo uza atrobe pa e siguiente pashent, sea den sala di operacion, centro diabetico of SEH (spoed eisedende hulp).

Tur instrumento cu ta sterilisa nan ta uza. E afdeling ta ‘completamente cla y ta certifica’. “Cada dia nos ta draai un of dos seccion cu tur ekipo pa zorg cu tur cos bay bon. Nos tin suficiente capacidad pa cubri henter isla di Aruba. Di cada aparato, nos tin dos eynan, cla pa draai”, el a splica.

Manera un sala di operacion por draai completo, nan lo uza e sala di sterilisacion diariamente. Ademas di sala di sterilisacion tin e departamento di compleho di cirugia (operatie kamer).

Esey ta consisti di un parti di sala di espera, registracion. E ta bisa cu tur ta cla y cla pa funciona. Di eynan e pashent ta bay na entrada principal pa yega na sala di operacion. E ta yega na e ‘pre-operatieve deel’ caminda e pashent ta haya tratamento di anestesia, sea local of general pa bay den sala di operacion.

Rajhnerc ta splica cu nan tin un sistema flexibel, ora un persona yega tin hopi hende cu mester opera ainda. Nan ta haci uzo di tres camber pa duna un ‘cuido pre operativo’, cual ta e cuido prome cu bay den sala di operacion.

Nan kier ekipa mescos cu ‘post operativo’ pa asina nan por cambia y amplia e posibilidad pa por trata pashent cada dia. “Esey ta haci cu nos tin capacidad di 10 luga pa pashent cu ta opera. Nos ta bay haci e cirugia ambulante, kiermen cu manera e pashent ta bin na yuna pa opera y prome cu solo baha, mester bay cas atrobe.”

Tambe el a duna di conoce cu e sala di operacion ta completo y certifica. Nan tin e nivel di mas halto di sterilisacion rond di e mesa di operacion. E luga rond di e mesa ta na grado 1.

E sistema di condicion di airco ta haci un trabou magnifico. Nan henter sala di operacion ta clasifica manera G2, cu ta un clasificacion nobo di sala di operacion. Esun bieu tabata K3, sinembargo e ta bisa cu a keda algun exigencia di K3, pa motibo cu si tin algun cambio despues di tempo, nan por bay bek na e sistema bieu.

Nan tin’e cla pa funciona. “Nos ta orguyoso pa yega na e nivel cu ta conta cu exigencia di Hulanda y Internacionalmente. Esun di Europa ta mas halto cu Merca, a base di esey nos a scoge mas halto.”

El a bisa cu tin dos sala di operacion general, cada un ta completamente ekipa cu instrumento mas moderno cu ta existi. Tur aparato ta instala for di e dak y no ta abou ta colga, pa asina evita cu ta trompica of crea problema. El a bisa cu tur porta ta electrico, sistema cu Europa tin. E instrumento di calidad halto y cla pa funciona.