No tabata un sorpresa cu diripiente e partido den gobierno a anuncia e yegada di un par di hotel na San Nicolas. Por bisa hopi di e partido, pero no cu nan no sa planifica.

Nan miho cu cualkier otro ta consciente di e hecho cu no por warda pa tur e mal noticia tocante e refineria acumula, te bira un malcontento general, pa despues bay actua. Anto bo mester un bon noticia di peso awor pa kita atencion for di e refineria. Y pakico mester kita atencion di esaki? Pasobra por lo pronto nada lo bay sucede riba e tereno ey. Y kico miho cu un hotel, miho ainda, dos hotel pa alegra curason, di ken realmente? Pasobra e pregunta grandi ta, keto bay, ta ken mester bay traha den e hotelnan? Esnan cu no ta haya trabao na e refineria? Of nos ta importa un monton di hende atrobe, pa despues nos mester lidia cu e consecuencianan di esaki?

Un sin fin di pregunta ta surgi atrobe a base di e simpel anuncio aki. Pa cuminsa tocante e refineria mes. Kico ta e actual situacion?

Segun nos informacion no tin tanto movemento actualmente den e refineria, cu ta keto bay den e fase di inspeccion y analisis, supuestamente. Esnan cu mester ta encarga y activamente envolvi den esaki ta e tres contratistanan, Technip, Y&V Group y Tecnoconsult, e consorcio cu lo bay busca financiamento riba nan mes, ehecuta e rehabilitacion y pone e refineria den operacion. Pago pa nan trabao lo tuma luga den e añanan despues, di parti di Citgo Aruba Refining NV, o di su empresanan ‘madre’, Citgo Aruba Holding LLC, y PDV Holding LLC, y finalmente PDVSA, propietario di tur e subsidiarionan aki.

Con grandi e probabilidad ta cu e contratistanan lo haya financiamento? Hopi chikito, pa algun motibo clave. Na  e momento aki Venezuela (PDVSA) no por produci suficiente crudo pa mantene nan entrega clave na partnernan strategico. Esakinan ta na prome luga Rusia y China, cu no ta ricibiendo e crudo cu nan mester haya segun contract. Tambe e refinerianan na Venezuela y Curaçao a ricibi como 200.000 bari pa dia menos na 2016 compara cu e aña anterior, y e situacion aki no ta parce di ta drecha pronto. Reuters den un articulo ta comenta cu e proyecto na Aruba mescos otronan di PDVSA, lo conoce retraso y lo no ta den operacion pronto. Y si acaso e refineria por keda cla na tempo, Venezuela lo mester traha varios aña riba mehora produccion pa por tin crudo pa trece Aruba pa mehora. Y cu tur e incertidumbre aki, e famoso tubo di gas pa abastece e refineria tambe ta cuminsa parce un ‘cuenta de hadas’.

Cu e financiamento di proyectonan na Venezuela mes tranca pa motibo di e situacion politico y economico, no ta probabel cu e financiamento pa Aruba lo keda cla tampoco. Ademas tin algun detaye cu a capta nos atencion. Di acuerdo cu varios fuente consulta na San Nicolas, no tin mucho actividad riba e tereno. Specificamente no ta nota ningun presencia di e contratistanan cu den e periodo aki lo mester ta haciendo e preparacion pa cuminsa cu drecha e planta. Na Camara di Comercio no tin ningun registracion cu ta mustra riba presencia di filial di e companianan aki. Esaki ta algo indispensabel, mirando cu nan ta bin pa varios aña y no por opera for di exterior. Loke si por haya den e registro mercantil na KvK ta un compania, cu aparentemente a ser cumpra pa PDVSA, y despues di un cambio di nomber awor yama PDV Mantenimiento NV (KvK no 45539). Varios persona consulta ta indica esaki como e contratista cu ta keda encarga cu e obra.

Pero, pa bolbe na e asunto di e hotelnan, ta parce e momento propicio pa laga Aruba sa cu partido AVP no ta orienta riba e refineria so, aunke pa hopi tempo tabata mustra asina. Esey a primera bista ta parce bon noticia: esun kier refineria, e ta hay’e. E otro kier hotel, no problem… Partido berde ta cumpli cu tur hende, hasta esnan cu kier refineria berde. Pero esaki naturalmente tambe ta trece cu ne e preguntanan critico cu tabatin caba pa e hotelnan planifica anteriormente.

E pregunta haci caba, ken ta bay traha den e hotelnan aki? Atrobe mester trece un cantidad di hende di exterior pa haci tur e trabaonan pa cual na Aruba no tin hende disponibel? Diripiente esnan cu ta bin awor no ta bay paga solamente par di florin di nan salario na AZV y SVB, anto ta añadi na nos gastonan medico cu un promedio di miles di florin pa cabes? Pa no papia mes di e gastonan di infrastructura pa vivienda, scol, caretera, etc.

Y pa colmo, cu tur e plannan bunita aki, atrobe y keto bay e partido den gobierno no ta duna un contesta riba e problemanan real cu e pueblo di San Nicolas mes tin, den nan luga di biba cu tin trinta aña sin haya e atencion cu e mester. Crea empleo barata no ta e prioridad na San Nicolas aworaki.