Manera nos por a spera, un parlamentario independiente, cu a bandona e partido democrata cristian, a anuncia un partido politico nobo. E nomber ta papia pa su mes, e meta principal ta pa lucha pa reforma. Nos no a tende o lesa mas detaye ainda, pero esaki caba ta indica den ki direccion e politico ta dirigi su ambicion. Nos lo mester desea su persona hopi suerte tambe, pasobra su escogencia no ta implica un caminda facil. Di otro banda, e ta si e direccion cu nos lo mester busca pa sali di e caminda robez cu nos pais a tuma.

Esun cu ta boga pa reforma gobernacion di nos pais no ta topa solamente cu resistencia na nivel di contrincante politico, sino tambe den acercamento di ciudadano pa gana nan pa su causa. Esaki tin tur cos di haci cu loke hende en general ta spera di politica. No ta pornada nos tin un sistema basa riba clientelismo y amiguismo; e pensamento cu pa entrega un voto na un politico, lo mester bin algo di su banda: e famoso ‘what’s in it for me’. Esaki no ta bay cambia asina facil tampoco, e tipo di manera di pensa aki ta tuma hopi aña pa cambia y no ta cambia tampoco si e sistema bieu di clientelismo por keda opera sin problema. Esey ta trece nos cerca e siguiente punto: con grandi e probabilidad ta cu un ciudadano por conta ariba cu e ta haya un trato igual, a pesar cu el a vota diferente, no na fabor di e actual gobernantenan? Lamentablemente nos no ta mira nada di cambio den e sentido aki, pasobra esun cu mester trece cambio ta esun cu ta sinta eynan pa ehecuta su propio maneho. Y esey ta esun cu ta bay bisa su hendenan cu ‘desde awe tin otro biento ta supla aki den’?

Loke nos ta señala aki ta e contradiccion grandi cu nos por observa den e actual procesonan di mehoracion cu ta tumando lugar parcialmente den colaboracion cu Hulanda: un cos ta pa acorda un programa di mehoracion general y cuminza pone e promer stapnan pa esey; otro cos ta pa enfrenta e propio base cu no ta bay comprende e cambionan aki, si nan no ta mira nan propio lidernan bin dilanti y scoge firmemente pa e cambionan necesario. Loke nos por mira ta un cautela extremo pa implementa cambio, casi manera ladron den anochi, tur cos orienta riba no molestia e base cu cosnan cu supuestamente nan no ta comprende, mucho menos acepta. Esey por ta parce e manera pa cumpli cu tur dos banda, pero na caminda esaki lo mester bay pega.

Esey ta implica anto cu e proyecto di reforma, o cualkier proyecto di reforma den gobernacion ta destina pa faya? Nos no ta kere esey, pero ta necesario pa bay hopi mas den detaye ora ta contempla y critica loke ta tumando lugar den gobernacion den e actual proyectonan. Loke e partido nobo por tuma como tarea ta pa no solamente mantene un vista riba e proceso en general sino bay mas den pofundidad di e asuntonan aki pa por duna un critica mihor funda, ademas cu mester por contribui na nivel di propone solucion. Algo cu ta falta hopi cerca e partidonan di oposicion, mas tanto pa nan capacidad reduci di analisis, causa pa nan tamaño limita. Aunke nos ta un teritorio chikito, nos gobernacion ta abarca un cantidad di tereno amplio unda ta hopi dificil pa cubri tur cos cu un grupo no asina grandi di colaborador. Aki nos por mira e bentaha grandi cu e dos partidonan grandi a crea a traves di hopi aña, di por recluta for di un base hopi mas grandi di apoyo den tur sentido, algo dificil pa iguala den e tempo moderno aki.

Awor, nos tono no asina positivo pa e perspectivanan pa un partido politico nobo ta significa cu nos ta negativo den tur sentido? No, pasobra nos ta mira punto positivo tambe. Ta bon cu a scoge pa trece como tema central e necesidad di cambio den gobernacion, e necesidad urgente aki cu ta parce nos e unico paradigma sensato cu por tin awor aki. Di mes caba den nos comunidad no tin tanto espacio pa opera a base di e ideologianan antiguo, manera e eterno confrontacion poco splica y comprendi di ‘democrata-cristian vs social-democrata’ cu finalmente ni cu un lupa nos por detecta den operacion di e partidonan ey. Claro cu pa e paradigma nobo aki haya contenido lo mester proba den practica cu por propone reforma cu ta significa un adelanto berdadero pa e ciudadano. Pero, nos no ta aki pa sirbi di asesor pa e partido, nos ta supone cu nan sa bon cu kico nan a cuminza awor y ta di spera cu nan por splica esey tambe.

Finalmente esaki: no ta promer biaha cu na un pais ta tuma e tema di reforma como bandera pa propone cambio. Mescos cu tur otro lema o consigna esaki tambe por resulta den un desilusion o un engaño. Cumpli cu loke ta priminti den politica semper ta resulta e parti mas dificil. Sin embargo, nos pais na e momento aki tin mester di un rumbo nobo, hustamente pasobra e dos partidonan grandi no ta duna muestra di tin e afan pa trece e cambio necesario, pasobra e ta bay contra nan clientelismo di semper. Pero, den politica ningun ta haya un ‘free ride’, pues proba den practica bo derecho di existencia.