reforma fiscal calculacion

Minister di financia, asuntonan economico y cultura ta indica cu den proceso pa desaroya un impuesto cu en bes di e manera dividi di cobra BBO/BAZV/BAVP, etc., ta cobra un belasting so, esaki naturalmente lo nifica un impuesto mas halto di loke tin awo, den mesun estilo cu un Sales Tax na Merca y BTW na Hulanda.

Pa loke ta trata e introduccion di un aumento den BBO entrante prome di juli venidero, durante un conferencia di prensa un colega di un stacion di radio a trece dilanti si tin un instancia cu ta ehecuta control specialmente bini cambio y aumento den BBO pa evita cu comerciantenan hisa prijs en bes di cu un total di 6%, ta hisa esaki 6% adicional.

Dificil pa publica kendenan ta probecha ora ta hisa impuesto
Segun minister di financia, asuntonan economico y cultura Xiomara Ruiz Maduro (MEP), pa bin cu un lista publico di comerciantenan of negoshi cu a yega di saca probecho di un situacion unda ta hisa un impuesto ta relaciona cu e aspecto di compliance, pero cu ‘den un comunidad chikito manera na Aruba pa bo bay over na publica e tipo di cosnan aki di name and shame, e tin su consecuencianan ta bin cu ne’.

No obstante esaki, minister Ruiz Maduro a splica cu tin controlnan ta tuma luga pa negoshinan cumpli cu esaki y cu te hasta tin coreccionnan ta pasa tras di cortina ora tin hende cu no ta paga impuesto y cu ‘esaki ta bay te den miyones’. Esaki tin atencion di gobierno, segun e mandatario.

Pa e parti di control e cambionan den ley mester bin pa haci e trabou aki mas simpel, segun sra. Ruiz Maduro pues lo ta introduciendo e reforma fiscal unda e sistemanan aki por bay di un manera mas fluido.

‘Consumido mester keda alerta’
Despues cu e colega di prensa a ripiti su pregunta, minister a aclaria cu e tarea aki ta cay bou Departamento di Impuesto y cu mirando cu gobierno ta pone un extra stress riba e punto di control, ‘nan tambe tin un mandato pa haci esaki mas eficiente’. Pero cu na e trabou aki di Departamento di Impuesto (DIMP) gobierno no ta duna un publicidad mescos cu tabata e situacion cu departamento di asuntonan economico pa loke ta control di prijs di producto den canasta basico, cual a bin di parti di e ministerio.

Aunke e trabou aki ta tuma luga segun sra. Ruiz Maduro, pero no ta duna un publicidad na dje, e ta subraya cu ta e consumido su tarea tambe pa keda consciente y alerta pa en . caso e mira algo cu un aumento di prijs mucho halto ta riba benta. “Na fin di dia ta hopi importante pa nos como consumido tambe keda alerta, percura pa haya informacion tambe pa nos por ta podera. Asina nos por haya sa ki ora nan ta tuma nos haci si of no pa nos evita di bay camindanan cu nan ta tuma nos haci.”

Un impuesto y DIMP ta calcula unda cada tin cu bay
Na nos turno Bon Dia a trece dilanti loke nos a trece dilanti varios biaha caba unda e peso riba e propio comerciante pa administra e impuesto aki cu aunke ta basicamente un impuesto di pronto 6%, den administracion esaki ta bira 6% cual despues mester dividi bou diferente nomber. E aspecto aki Conseho Consultativo (Raad van Advies) a trece dilanti den nan conseho caba, unda cu nan ta bisa cu lo ta miho pa laga e empresanan administra e 6% den su totalidad, lagando e trabou pa puzzel afo cua parti ta destina pa kico na Departamento di Impuesto.

Minister Ruiz Maduro, dunando un resumen di e diferente impuestonan cu a introduci desde 2007, a splica cu BBO na tempo cu a introduci esaki ‘tabata e impuesto di mas simpel pa introduci’. Esaki mirando cu segun e mandatario comerciantenan no tabatin un administracion ya caba estableci y cu tambe e ley cu a uza pa introduci esaki tabata uno comparativamente simpel.

Na su turno, BAZV ta mescos cu BBO, pero cu e echo cu ta destina esaki pa otro caha, esta e caha di seguro medico general na Aruba. “Mescos cu e BAVP awo tin un destino diferente.”

Impuesto similar na BTW lo reemplasa BBO, BAZV y BPPS/BAVP
Pues aki ta bin e reforma fiscal, unda e BBO no lo bay existi mas, segun e mandatario, pero cu lo bin un impuesto cu lo reemplasa e otro impuestonan BBO, BAZV, BAVP, etc. “No solamente pa su coleccion pero tambe pa esunnan cu tin cu traha cu ne y esunnan cu tin cu control’e. Pa bin cu esaki nos a pidi experticio di IMF y Cartac. Nos iniciativa ta pa bin cu un impuesto cu ta tuma tur over.”

Sinembargo e mandatario ta indica ‘cu tur sinceridad’ di adelante cu un belasting cu lo bay reemplasa tur e otro belastingnan aki, ‘pasobra cu e tin cu encera diferente belasting, no kiermen cu esaki ta bay ta un 3% of un 6%’.

Pues e impuesto aki lo mas halto di loke ya caba tin, pero e mandatario a splica cu ‘si bo bay wak e realidad na Merca of Hulanda bo ta haya sa cuanto Sales Tax nan tin eynan y cuanto BTW nan tin na Hulanda. Esey ta e realidad financiero’.