E relato anual di 2024 di Ministerio Publico (OM) ta pinta un imagen compleho di e paisahe criminal y sistema di husticia di Aruba. Bao di e bandera di “Opsporing en vervolging in eerste anleg” — deteccion y persecucion den prome instancia — e rapport ta subraya tanto mehoracionnan den eficiencia como tendencianan preocupante den categorianan clave di criminalidad.

Mientras cu e cantidad total di sospechoso registra a aumenta un poco compara cu 2023, e estadisticonan ta revela cambionan entre genero, edad y tiponan di crimen. Un aumento notabel den violacionnan di trafico y un patronchi evolucionando di delincuencia hubenil ta sobresali como e caracteristicanan definitivo di e registro di husticia di 2024.

Segun cifranan oficial, 2.280 individuo a keda registra como sospechoso den casonan criminal den 2024, compara cu 2.187 den 2023 — un aumento leve di 4.2%. E datonan ta sugeri un fluho constante di investigacionnan criminal nobo, reflehando retonan continuo den prevencion di criminalidad y aplicacion di ley.

Hende homber ta sigui representa e gran mayoria di sospechosonan. Sospechosonan masculino ta domina tur categoria di edad, particularmente bao di esnan riba 18 aña, caminda e cifranan ta keda consistentemente halto.

Hende muhe ta forma un parti mas chikito pero constante di e poblacion sospechoso. Cifranan ta mustra cu e cantidad di sospechoso femenino a keda casi mescos di 2023 pa 2024, cu mayoria caso envolviendo hende muhe adulto entre 18 y 35 aña di edad.

For di e total di sospechosonan registra, 866 a keda presenta dilanti di un fiscal publico (officier van justitie), un indicador crucial di casonan cu ta avansa door di e proceso hudicial.

Un di e resultadonan mas impresionante ta e aumento dramatico den infraccionnan den trafico. E relato anual ta constata cu e delito di core auto sin rijbewijs a redobla compara cu 2023. E infraccion ta lidera e lista di e dies delitonan mas comun na Aruba.

E rapport ta atribui e aumento aki parcialmente na mehoracion di aplicacion y e modernisacion di sistemanan administrativo. Desde e implementacion di e sistema di registracion di caso PBB, fiscalnan por atende mas caso pa sesion — un avance operacional cu a permiti procesamento di caso mas lihe.

Asina mes, e cifranan ta enfatisa un asunto social mas profundo. Hopi di esnan cu ta ser gara ta core auto sin un rijbewijs valido ta cay den categorianan di edad mas hoben, loke ta sugeri cu mobilidad di hobennan y presion economico por ta factornan cu ta contribui.

OM ta indica cu e cantidad di ofensanan di trafico a aumenta drasticamente. Y aunke e implementacion di avancenan operacional ta di elogia, e desaroyonan aki tambe ta trece na luz e reto persistente di seguridad riba caminda y cumplimento cu leynan basico di stuur.

E seccion riba delincuencia hubenil ta revela tanto continuidad como cambio. Na 2023, e ofensanan principal tabata ladronicia, maltrato y destruccion di propiedad. Na 2024, ladronicia a keda halto pero ofensanan relaciona cu droga y posesion di arma a aumenta, reflehando un diversificacion preocupante di criminalidad hubenil.

Autoridadnan ta tuma nota cu Stichting Reclassering di OM y cortenan hubenil a intensifica colaboracion, enfatisando rehabilitacion y intervencion trempan. Segun cifranan, 521 sesion regular di diahuebs y 194 sesion special di diabierna tabata dedica na casonan relaciona cu hoben na 2024 — un inversion hudicial significante den guia menornan di edad back riba bon caminda.

Fuera di ofensanan na nivel di caya, e rapport ta subraya e esfuersonan continuo di Aruba contra crimen organisa y financiero.

E Plan di Aña 2024 di OM a identifica corupcion como un “punto di enfoke” den combatimento di crimen organisa. Cifranan ta detaya casonan relaciona cu corupcion bao di articulonan 2:128–2:184 di e Codigo Penal.

Na 2024, 70 sospechoso a keda registra, compara cu 48 na 2023, indicando un aumento fuerte den investigacionnan riba mal uso di autoridad y violacionnan di integridad publico.

Sinembargo, no ta tur caso a yega na condena. OM ta reconoce cu “e cantidad di sospechosonan registra anualmente no necesariamente ta igual na e cantidad di veredictonan completa den e mesun aña,” subrayando e proceso hudicial largo den casonan financiero compleho.

Di mesun manera, e cifranan ta mustra tambe un aumento leve den casonan di labamento di placa, di 23 na 2023 pa 26 na 2024.

Traficacion di hende, aunke menos frecuente, ta keda un preocupacion urgente. Tin tres caso registra di traficacion di hende, di cual un a resulta den un condena — un recordatorio di vigilancia continuo contra explotacion riba e isla.

E division di Transactie Officier van Justitie (TOM) di OM a maneha un cantidad grandi di areglo y desviacion, permitiendo ofensornan menor di edad pa resolve casonan sin procedemento completo den corte.

Na 2024, 205 sospechoso a ser cita, cu 87 cu no a presenta y 36 caso a ser rechasa condicionalmente. E sesionnan aki ta sirbi como un punto di presion den e sistema di husticia, ofreciendo eficiencia y husticia proporcional.

Pa e sesionnan di Manehando Bao di Influencia (MBI) — enfoca riba comportacion bao di influencia — 101 caso a ser atendi na 2024, reflehando e enfasis creciente riba atende causa profundo di comportacion ofensivo.

Sosten pa victima (Slachtofferzorg) ta keda un parti vital di e cadena di husticia. Cifranan ta mustra cu for di april 2024, decenas di victima a ricibi asistencia formal di e oficial di sosten pa victima di OM.

E oficialnan aki ta duna informacion tocante decisionnan di fiscal y demandanan di compensacion. Mas cu 100 victima a ser guia pa medio di proceduranan di keho formal y areglonan di TOM — un paso concreto pa husticia mas humano na Aruba.

Mientras cu ta raro, casonan relaciona cu militar tambe a keda registra. Data ta señala cu seis caso nobo cu ta envolve miembronan di Koninklijke Marechaussee a ser habri na 2024.

E cifranan tambe a detaya 79 caso di posesion di arma di candela ilegal, un aumento leve for di 78 na 2023. Bureau Forensische Technische Opsporing (BFTO) di KPA a confisca 31 arma di candela durante 2024, un cifra consistente cu añanan anterior.

Combatimento di droga ta keda un punto esencial di operacionnan di OM. Cifranan ta mustra 226 ofensa di droga registra, un poco abao for di 233 na 2023.

Sinembargo e cantidadnan cu a ser tuma den beslag ta conta un otro storia. Segun Narcotica Unit Aruba, autoridadnan a confisca: 180 mata di marihuana y 247 pakete di marihuana; 494 gram di anfetamina; 1.48 kilo di MDMA; y 8.7 kilo di pildo di XTC.

E confiscacion aki ta refleha vigilancia continuo, hasta ora traficantenan ta adapta nan metodonan. OM ta atribui exito na cooperacion estrecho entre polis y teamnan di Douanne, specialmente na waf y aeropuerto.

Mas cifra ta mustra e aumento den datonan di ehecucion di trafico. Den 2024, 13.840 violacion di trafico a keda registra — un aumento for di 12.486 na 2023. E cantidad di casonan procesa a yega 6.975, reflehando un sistema cu ta opera na un capacidad record.

OM ta duna credito na e sistema nobo di maneho di proceso digital PBB, cu ta permiti maneho simultaneo di varios caso den sesionnan di corte di prome instancia. E rapport ta señala cu e mehoracion tecnologico aki a “haci posibel pa procesa mas caso pa sesion compara cu antes” — un señal cu modernisacion administrativo ta dunando su fruta.

E cifranan di 2024 ta revela un sistema di husticia bao di transformacion. Cu maneho basa riba dato, tecnologia nobo, y miho cooperacion entre instancianan, OM ta sigui mehora su capacidad pa investiga, persigui y husga eficientemente.

Toch, tras di e estadisticonan tin un narativa mas profundo tocante comportacion social, oportunidad y prevencion. Envolvimento creciente di hobennan den criminalidad, ofensanan di stuurmento persistente, y e presencia duradero di corupcion y droga tur ta enfatisa e necesidad pa educacion preventivo y compromiso cu comunidad.

Fiscalnan publico y oficialnan di e cadena di husticia ta di acuerdo cu e progreso berdadero lo depende no solamente di gara delincuentenan pero tambe di reduccion di e causanan principal di criminalidad — for di pobresa y desigualdad te na adiccion y falta di oportunidad.