ORANJESTAD – E aña 2019 a ranca sali y probablemente nos tur a bay den un ‘automatic pilot’ cu nos bida diario. Nunca ta laat pa revisa nos metanan pa e aña nobo y añadi algun metanan cu por yuda nos medio ambiente y naturalesa. Dicon no compromete na ‘Choose Zero’ plastic di un solo uzo?

Na final di 2018, gobierno di Aruba a anuncia e campaña ‘Choose Zero’, cual ta encera nada di plastic, nada di foam y nada di oxybenzone. Abo tambe por compromete na e solucion. E proyecto di ley ta encera prohibicion di importacion, produccion, benta y entrega gratis di productonan di plastic di un solo uzo y productonan di proteccion solar cu ta contene e kimico oxybenzone. Den e articulo aki, Directie Natuur en Milieu (DNM) ta splica e diferente clasificacion di plastic, e daño cu plastic ta haci, kico nos por haci y cua ta e alternativanan cu tin pa cambia e custumber di uza productonan desechabel (plastic di un solo uzo).

Den mundo di plastic, e sociedad di e Industria di Plastic, ta existi un sistema di codificacion di reciclahe den cual tin 7 categoria di plastic. Ora cu bo wak un producto e tin un caminda riba dje skirbi PET, HDPE, PVC, LDPE, PP, PS y otro. Esun ultimo por ta un combinacion di algun.

Den clasification por wak si e producto ta altamente venenoso, su nomber cientifico y su uzo general. Algun ehempel di productonan traha di e clasificacion ey ta por ehempel: PET, ta e plastic uza pa boternan di refresco of awa. PP ta uza pa produccion di mueble, tambe partinan di auto. Productonan di plastic di un solo uzo ta haya cualificacion diferente, manera foambox, cups, tayonan, forki/cuchiu/cuchara di plastic y straws (pijp). Netamente e productonan aki ta esunnan cu DNM ta recomenda pa cambia e custumber di haci uzo di nan y opta pa un alternativa mas sostenibel. Alternativanan cu ta menos dañino pa nos medio ambiente y naturalesa ta productonan cu por uza mas cu un solo biaha y ecofriendly. Esakinan ta productonan di plastic mas duro, porcelana, glas, stainless steel, carton, material biodegradable manera bamboo of yerba marino. Algun alternativanan pa uzo di straw/pijp, ta uza pijp di stainless steel, carton, papel, of scohe di no uza uno mes.

Abo a pensa ariba pasta? Ta creativo y haci e cambio
Ta berdad cu e productonan di plastic di un solo uzo ta mas facil pa hopi hende y ta bira un custumber. Pero e aumento drastico di desperdicio a yega na un estado critico unda e plastic tambe ta afecta nos medio ambiente y naturalesa.

No ta solamente den nos medio ambiente terestre ta encontr’e,  pero ta bira desperdicio cu ta drenta lama y afecta e bida marino. Plastic di un solo uzo cu ta keda den nos naturalesa, sea directamente of indirectamente ta bira parti di nos cadena di consumo (voedselketen). Diferente animalnan ta come plastic y ta muri. Diferente investigacion marino riba piscanan ta demostra cu ta haya plastic den nan stoma.

Tur aña hopi di nos ta aporta na limpiesa di beach y esaki ta keda importante. Limpiesa di beach y su area tin su beneficionan. Asina ta saca hopi producto, no solamente di plastic pero di otro material tambe, for di nos medio ambiente y deposita nan na e localidad asigna pa ley.

E proyecto di ley cu ta encera prohibicion di importacion ta un instrumento preventivo pa loke ta trata e efectonan negativo y no desea di plastic di un solo uzo. Consecuencia di esaki lo ta cu ta bay tin menos producto di plastic di un solo uzo den circulacion cu lo forma parti mas di nos desperdicio. Esaki lo haci cu e procesamento di sushi lo sucede na un manera mas limpi.

DNM ta curasha un y tur pa haci e cambionan necesario den e bida diario pa kita e custumber di uza plastic di un solo uzo. Opta pa otro alternativa y scoge pa hiba un bida sin plastic di un solo uzo.
Den e siguiente relato nos lo elabora ariba Oxybenzone. Bishita nos website dnmaruba.org pa mas informacion.