Segun anuncio di nos ministro encarga cu Enseñansa, nos por spera cu pronto e proyecto di prueba cu scol multilingual lo haya su continuacion den henter enseñansa basico. E ministro a splica tambe cu a tuma e decision a base di e bon experiencia den e proyecto experimental. Esey ta bon, pero no ta kita cu implementacion den henter enseñansa basico ta ‘otros cien pesos’. Laga nos cuminsa bisa cu na nos parecer, en todo caso e meta final ta di apoya, pasobra na final di dia scol mester prepara mucha pa e comunidad den cual nan mester funciona, cu ta di cuatro idioma.

Pero lo tin resistencia den cierto circulo contra cualkier cos cu ta menasa, hustifica o no, e educacion den idioma Hulandes. Esey no ta conta solamente pa e grupo di esnan procedente di Madre Patria, pero hopi di nos mes hendenan no ta asina entusiasma pa introduci un sistema nobo, unda tur idioma tin nan luga, pero unda tin un posicion prominente pa Papiamento.

Tin hende cu ta pone como obhecion cu nan kier ta garantisa cu nan yiunan ta mantene perspectiva di por studia na Hulanda. Den un editorial reciente nos a comenta caba riba esaki, bisando cu Hulanda mes, pa posiciona nan mes miho den e mundo globalisante, a inverti grandemente den crea carera na Ingles den practicamente tur instituto di enseñansa na nivel HBO y universitario. Ta solamente ora un hende ta bay studia ley na Hulanda, lo bo mester tin un conocemento y dominio excelente di Hulandes. Esaki ta haci caba cu mester wak e asunto aki cu cierto relativismo. Y e relativismo ey mester bin tambe considerando cu, salvo algun scol cu ta atende principalmente mucha di e rangonan mas prospero y mas intelectual di nos comunidad, tin hopi vraagteken riba e nivel actual di e Hulandes cu e alumnonan ta hayando. Aparte di e realidad grandi cu awendia ta dificil pa imagina un klas funcionando sin maneha parcialmente otro idioma tambe. No mester lubida cu den cualkier klas riba e isla aki tin mucha cu no ta papia ni Hulandes, ni Papiamento na cas.

Pero, si nos kier avansa den direccion di e meta, cu na final di scol basico un mucha, los di e idioma cu ta papia na cas, tin un bon desaroyo den e cuatro idiomanan basico di nos, ta importante pa crea un ambiente den cual maneha cuatro idioma banda di otro ta e cos mas normal di mundo. Loke mester haci den scol ta crea un refleho di e comunidad den cual e mucha ta funciona, y esey ta uno di cuatro idioma. Nos ta duna un ehemplo: nos ta realisa nos mes cu nos tin un di e ofertanan mas varia na mundo di television? Talvez no ta tur hende ta haci mes tanto uzo di esaki, pero e t’ey pasobra e tin demanda. Ora cu den scol ta maneha y referi na cuatro idioma, no ta haci nada otro cu referi na loke nan ta experimenta henter dia caba rond di nan.

Sin embargo, pa cos bay funciona bon, un training severo di e cuerpo di docente ta necesario, unda lo mester inverti hopi den convence, y no den impone. Nos ta bisa esaki pasobra e ta e caracter casi natural di gobernacion, cu ora cos bira frega no ta papia mas, pero ta simplemente impone. Y den e caso aki, cu hende cu no ta convenci, ta bira hopi dificil pa logra e meta ambicioso aki.

Un di e aspectonan cu nos no sa ainda con e ta bay resulta, ta e cooperacion cu mester bin di e directivanan di scol cu ta clave den e implementacion di e proyecto. Tambe na e scolnan mes ta importante pa envolve tanto docente como mayor den actividad di e scol. Pa loke ta e mayornan, nos tin bunita legislacion pero den practica nos no ta mira mucho di envolvimento activo di mayornan cu e scol unda nan yiu ta bay. Asina e scol ta keda dominio exclusivo di e docentenan y e directiva. Talvez esaki ta un momento pa purba atrae mas mayor den e fase di implementacion aki, tambe pa nan por mira di cerca kico ta pasando, aumentando asina e base di apoyo pa e proyecto.

Pa cualkier cos cu gobierno ta organisa, semper ta critico con comunidad ta reacciona riba e proyecto. Y manera nan ta bisa na Hulandes, ‘onbekend maakt onbemind.’ Loke bo no sa, bo no por aprecia. Y esaki tambe ta un di miho motibonan pa practica transparencia. Si bo no ta informa, cualkier dia e reaccion negativo ta bin di e falta di informacion cu ta haci cu hende no ta bay tin un imagen positivo y no ta yuda divulga un imagen positivo cu nan no a haya!

Esey ta implica cu, si e proyecto aki mester bira un exito, y nos ta desea esey sinceramente, informacion na publico en general, pero tambe informacion na nivel di scol y docente, envolvimento di e profesionalnan den tereno, ta clave pa esaki. Nos lo keda sigui e desaroyonan cu interes, y mas cu tur cos, cu un bista critico.