Malesa di diabetes ta sigui ta un problema cu ta aumenta na Aruba. Pa tal motibo Departamento di Salud Publico (DVG), hunto cu AZV y Ibisa a tene un conferencia di prensa pa a bin cu mas informacion den cuadro di Dia Mundial di Diabetico.

Relacionista Publico (PR) di AZV, Joost van de Kamp, a bin cu e cifra di diabetes cu e organo di seguro medico general tin registra, y cu ta duna un panorama cu cifranan di e situacion di e malesa cronico aki riba nos isla. Na 2018 un total di 8642 hende a haya tratamento di remedi pa diabetes.

AZV ta wak cu e cifra di cantidad di persona cu ta uza remedi pa diabetes ta crece tur aña cu 200 hende mas. E cifra aki ta stabiel pa e ultimo 10 aña caba loke ta un indicacion cu e poblacion cu diabetes ta sigui crece. Solamente pa loke ta trata gasto pa tratamento di remedi di diabetes, AZV mester a paga casi 5 miyon florin pa aña.

E no por a sigura cu sucu ta e malesa cronico cu tin mas peso riba presupuesto di AZV, sino e malesanan cardiovascular. Sinembargo tur tin di haci cu problema di obesidad y estilo di bida. Si nos ta atende cu obesidad esaki lo nifica un cambio positivo pa mehoracion di e casonan di diabetes y malesanan cardiovascular. Nan ta e gastonan mas grandi den presupuesto di AZV, y causa di mortalidad prematuro na Aruba.

Van der Kamp ta considera e suma aki bastante halto mirando cu ta djis e remedinan. Tin mas gasto envolvi considerando e consultanan na dokternan y specialistanan, entre nan specialista di wowo, ya cu sucu ta e fuente pa haya otro sorto di malesanan. Pero tambe e tratamento di dialisis y otro tratamento cu por costa alrededor di 100 mil florin anualmente pa cada pashent. Pesey e ta haya cu e situacion di diabetes na Aruba ta hopi serio.

Situacion futuro y conscientisacion.
Segun informacion di International Diabetes Federation (IDF), tin hopi mas persona cu diabetes na Aruba. No solamente alrededor di 9 mil, sino por lo menos 11 mil hende cu diabetes na Aruba. Esaki kier men cu tin hopi hende ariba nos isla cu tin diabetes of nan ta pre-diabetico y nan no sa. Of por ta nan no kier acepta cu tin e malesa aki, y nan no ta hayando tratamento pe.

Pa esun cu tin algun sintoma of señal di diabetes ta importante pa nan detecta e malesa tempran, ya cu e pashent por hiba un bon calidad di bida, si ta sigui e recomendacion di e dokter. Principalmente cumpli debidamente cu su tratamento y cuida loke bo ta come y haci movecion.

Dia 14 di november ta Dia Mundial di Diabetes. Un dia prome AZV ta organisa un sesion informativo pa 3or atardi hunto cu Fundacion Valle del Lili, cu ta AZV su partner na Colombia. E ta un sesion en bibo via e Facebook page di AZV cu Dr. Luis Guillermo Arango, kende lo papia di diabetes den general, entre otro con e malesa ta wordo trata y con pa preveni e malesa. E ta bay ta na Ingles.

E ta un sesion interactivo caminda e persona por haci pregunta online. Mesun cos cu AZV a haci na luna di october tocante stroke y malesanan cardiovascular. E fundacion Valle del Lili ta haya hopi pashent tur aña for di Aruba, y aunke nan no ta wordo trata pa diabetes, hopi di e pashentnan aki tin diabetes, segun van der Kamp. “Nan sa bon kico ta e situacion na Aruba,” el a bisa.

Den cuadro di Dia Mundial di Diabetico diferente instancia ta organisando varios actividad entrante e luna aki. E tema principal di e dia aki ta famia. P’esey, PR di AZV ta enfatisa cu si bo no tin diabetes, pero algun di bo miembro di famia si tin’e, e ta conseha pa haci uzo di e curso di PRISMA tipo 2, cu no ta pa e pashent so. Eynan hunto nan por haya informacion valioso con bo por biba cu e malesa manteniendo un calidad di bida. E curso ta consisti di dos encuentro di mita dia (4ora), duna pa profesionalnan di salud den e ramo di diabetes. E cursonan ta wordo duna riba diferente fecha, orario y localidad.

AZV ta recomenda tur nan aseguradonan cu ta practicamente henter e poblacion di Aruba pa participa di tur e actividadnan. Un di nan tin di haci cu e test di sucu cu lo por mustra bo si eventualmente bo ta cay den e grupo di riesgo pa desaroya diabetes den e proximo 10 aña.