NG Yakari.jpg

NG Yakari.jpg

Mi hendenan! Nos te’y. Pa prome mino ta ni bay ta humilde e siman ki.
Bo ta lesando e columna di un muhe cu a score un 8.1 pa su curso di Music Accountancy and Rights, dus mi ta sintimi un tiki manera Beyonce. Pero anyways, ban papia!

Recientemente e prome block di scol a termina, boso a tende di “time flies when you’re having fun” e mester ta “time flies when you’re in the university”. Aunke mi no gusta Hulanda, mi ta sinti nostalgia cu mi anjanan di studiante ta pasando den un sera di wowo y undjies mi mester drenta mundo normal bek. Awo lagami conta boso algo cu casi nunca tabata topico di conversacion den nos sociedad te dia Antoni Gario a sacudi luga. Ban papia un poco di e derecho cu un hende tin riba su creacion artistico. Mi a haya un 8.1, ben gewoon een expert. Okay grappie, ben geen expert pero boso ta corda tempo cu Antoni Gario a demanda cu tur hende cu toca su cantica page 5 florin? Boso ta corda e beheid, e locura riba e radionan, con hende a yame pa tur sorto di cos?  Con el a saca un potret cu e banda cu si a dune su 5 florin pasobra e tabata un simbolo di respet? Of e dia cu mi a skirbi e poema “hoben y preocupa” exclusivamente pa Bon Dia Aruba y nan a copy paste esaki den Solo di Pueblo? Ora mi a sapatia y bisa cu e no ta corecto nan  bisami cu mi mester a sinti honra cu nan a publica mi trabao.

Den nos dushi “island life” tur cos ta un  “honor”, cu nan duna bo un miseria pa algo cu bo a crea mes bo mester keda contento pasobra sikiera nan a duna bo algo. Pero mi hendenan, den mundo real tin “copyrights” y organisacionnan cu ta encarga na sigura bo derecho como creador. Nan ta sigura cu cada biaha bo creacion wordo uza, sea ta den un live performance, den print of toca na radio bo haya un suma. Y mientras cu dealnan cu record labels y music publishers por haci cu e derecho riba bo creacion y e suma cu bo ta haya pa esaki wordo comparti. Un artista semper ta keda cu algo cu yama “moral rights”. Esaki kiermen cu na cualkier momento e por ta encontra cu su creacion wordo uza pa algo cu ta bay contra su norma y balornan personal. Un ehempel: Malboro kier uza e cancion “Ginger Tea” pa un comercial. Ginger Thielman por bisa “No, pasobra mi no ta encontra di uzo di sigaria y mino kier promociona algo cu ta mortal pa sociedad” Esaki ta algo cu hopi hende no sa tampoco. Si Malboro haci dal bay y uza “Ginger Tea” con cu bay bin, e por lanta un caso contra nan.

E mundo di sociedadnan cu ta encarga cu collecta “royalties” pa artistanan ta traha den un manera hopi scondi si. Hopi hende no sa mes cu nan ta existi. E cantica “I will always love you” di Whitney Houston a kibra hopi record y hopi ta kere cu e ta Whitney su cantica. Wel, Whitney a haya “performing rights” di Dolly Parton. Kiermen, Whitney tabata mag di canta e cantica aki, pero Dolly Parton tambe tabata cobra un porcion di locual Whitney tabata haya. Whitney a canta e cancion tur rond di mundo pero Dolly a haya un 6 miyon den “royalties” paso e ta su creacion.

Gario, den berdad merece wordo paga cada biaha un otro hende toca su cancion. Como autor y compositor e ta su derecho pa haya su “royalties” pa su creacion. Dicon? Pasobra sin dje e cantica no lo existi y no lo tin modo di entretene hende cu ne. Si e kier pone su condicion, pa uza su creacion e ta su derecho. Sorry mi hendenan, esey ta e realidad.