Porfin a yega na e conclusion na cual por a yega hopi dia caba: no tin tempo pa pasa un ley pa haci cambio den e ley electoral, pa incorpora e cambionan cu gobierno demisionario tabatin planea. Pa colmo, si tabata pensa cu toch tabatin un manera pa laga e documento ey yega na tempo na Parlamento, lo tabatin un mayoria ta warda, pero no pa aproba. Segun nos Promer Ministro no tabata e presion politico opositor, concretisa entre otro den bishita cerca Gobernador, cu a haci cu a cancela e asunto. Esey ta su opinion y nos ta respet’e. Sin embargo, segun nos e realidad ta simplemente cu porfin a reconoce e realidad cu nos a mira ta aparece di hopi dia caba, y esey ta cu tabata imposible pa logra e cambio di ley, punto. Ademas, tabata ilustrativo pa e situacion cu dia di entrega di lista, e medio aki tabatin un entrevista cu vice-presidente di Conseho Electoral, cu a caba di regresa di un biahe medico, cu a remata di manera corto, simple y efectivo: “Ley, cual ley? Mi no a mira ningun ley.” Cu nos ta comprende, e dia ey ainda no tabatin ni un propuesta di ley pa cuminza cana su caminda legal. Ta facil pa yama e cos ey un ‘noodwet’ o ‘ley temporal’ pero esey no ta kita cu esey tambe mester cana su caminda.

Fuera di esey, e vice-presidente a trece otro aspecto dilanti, y esey ta cu den practica por tin bastante problema cu scanner ora papel ta dobla, loke lo tabata e caso aki tambe, pasobra e ciudadano mester dobla esaki, habrie dilanti tur hende pa hinca e biyete, boca abao, den e scanner. Nos ta mira e problemanan nos dilanti caba, cu ta bay haci cu no tin ningun bentaha di tempo cu e votadornan ta den e stemlokaal; e bentaha cu a gana cu e QR-code na e mesa pa identifica e ciudadano y dun’e su biyete di voto, lo a bay perdi completamente. Y pasobra ta haci tur esaki cu e idea di reduci contagio di Covid-19 den henter e proceso, finalmente e proceso ey no lo tabatin ningun sentido, pasobra e no ta haci nada mas cu alarga e tempo cu cada votador ta den e lokaal. Anto asina, cu poco tempo cu ta keda pa prepara, no a keda nada otro cu ‘pull the plug’.

Un alivio pa esnan cu ta completamente contra votacion electronico, y un alivio tambe pa esnan cu en principio no tin obhecion emocional o di otro indole contra e tipo di votacion ey, pero cu cierto malestar y hasta berguenza tabata mira henter e circo aki desaroya. Pa comprende un cos bon: e medio aki no ta contra desaroyo y avance, basta cu e ta cumpli cu dos criterio, por lo menos: e mester ta un mehoracion, y e mester ta safe. Nos no tin pakico di sacrifica un sistema cu ta completamente ‘fireproof’, pa bay experimenta cu cos curu, cu no tabata completamente prepara, y cu tabata mustra di bay causa problema. Y den esey nos no por acepta e argumentonan cu a duna, cu e dia di eleccion ta un dia hopi pisa pa tur esnan cu ta participa aden, na tur e urnanan. Nos a keda un poco perpleho ora nos a tende e argumento ey. No ta nos ta e Arubianonan balente, cu ta fiesta dianan largo cu carnaval, cu no ta drumi dos dia cu Aña Nobo, y awor cu nos mester keda lanta te marduga pa percura pa nos pais tin eleccion honesto y transparente, di repente e curpanan ta sucumbi…? Un biaha mas, nos por imagina nos mes cu algun dia nos no ta tene eleccion di e manera aki mas, pero esey lo ta dia cu un gobierno tuma su responsabilidad y cuminza, na tempo, pa prepara e cosnan aki, inclusive e proceso legal, den tur su transparencia, pa nos sa kico ta bay sucede.

Y den esaki e culpa no ta cay riba e funcionarionan publico cu a haci nan trabao. Acaso no ta asina cu gobierno a haya e informe di hefe di Censo net despues di eleccion pasa? A transcuri mas di tres aña, y awor aparentemente kier a mata dos pahra cu un piedra: adelanta eleccion pa pone algun contrincante riba e pia robez y core pasa e cambionan den tempo record, na ultimo ora. E promer meta a logra, pero esun di dos aki si no a bay. Kico ta e mensahe, no solamente na e gobierno di turno, sino na comunidad? Cu nos no por sigui asina, cu cada cos ta ser haci di manera ad-hoc, na careda na ultimo momento, usando semper e mesun argumentonan pa pone presion pa e asunto logra toch. Y esey nos ta mira tambe den tur e aspectonan cu Hulanda a pone nos dilanti pa mehora, di cual dificilmente nos por bisa cu tin algo exagera aden; ta cosnan cu nos tin añas, no, decadas ta trece dilanti. Nos ta keto bay un pais unda gobernacion ta odia planificacion, y e nepotismo cu a bin unda awendia cada ministro tin un staff di aki te Tokio, no a trece ningun mehoracion. E eleccion aki ta mustra nos atrobe riba nos debilidadnan, pero e duda ta keda si nos ta siña.