Un partido politico ta den un problema cu supuesto mal maneho den un fundacion liga na e partido. E fundacion ta haya fondonan di presupuesto di Staten pa usa pa operacion di e fraccion di un partido. E suma aki ta pa usa pa diferente actividad y gasto relaciona cu esaki cu e fraccion por tin.Banda di esaki ta paga e gastonan di personal pa dos colaborador di cada partido. E gasto total pa aña ta core den mas di un miyon pa aña. E fraccionnan no mag usa e placa aki pa gasto di e parlamentarionan, cu ta cubri caba di otro forma, esta via nan salario y otro compensacion cu nan ta haya directamente di gobierno. E fraccion den problema cu a bira e motibo pa baha gobierno, di e manera aki tabata haya 20.000 florin pa aña y posiblemente tabatin actonan andando cu no ta cuadra cu ley. Kico exactamente esey tabata, nos lo tende despues.

Pero e incidente aki a trece na cla cu tabata existi desde bastante aña caba un areglo den cual e partidonan tabata haya subsidio pa nan operacion den parlamento. A haci esaki via un areglo, cu no ta un ley, aunke den e memoria explicativo di e documento ta papia hasta di un ‘lex specialis’ unda e uso di Latin no ta yuda pa duna e documento mas status legal. E no a pasa e trayecto di ley regular y no ta un ley, sino nos lo a haya sa di su existencia tambe. A lo mejor nos por bisa cu e ta un acuerdo den parlamento, cu conocimento di gobierno tambe, cu ta haci e tipo di gasto aki na beneficio di e fraccionnan den nan funcionamento. Te ey, nos ta comprende, aunke ta surgi varios pregunta. Por ehemplo: pakico mester a scoge pa e relacion cu un fundacion cu a ser lanta na beneficio di e fraccion; e fraccion mes no por a lanta un fundacion pasobra e no ta un persona legal, mientras tabata posible pa simplemente duna e partido e placa, y laga e partido duna cuenta den su cuenta anual kico a haci cu e placa. Den e forma actual a scoge pa e fundacion entrega su cuenta anual na presidente di Staten, pa e persona aki… haci kico cune? No ta mas logico cu e cuentanan anual aki mester bay pa por ehemplo Algemene Rekenkamer, cu por haci e debido control riba esaki, den conhunto cu Centrale Accountantsdienst?

Aki nos ta mira algo paralelo ta sucede den e actual ley di financiamento di partido politico, unda contra tur razonabilidad a pone control di e bukinan di e partidonan politico den man di Conseho Electoral, cu no ta un organismo cu ta opera permanentemente y por lo tanto tin ‘cero’ funcionario na su disposicion. Ta parce casi cu ta a proposito a deposita e control financiero di e partidonan politico cerca Conseho Electoral, pasobra ta e propio partido na mando ta dicidi, den tempo di crisis, si e Conseho ta haya e staff profesional pa por haci e trabao aki. No tin placa pa nada actualmente, y pa hopi aña, y esey ta haci cu e control aki ta keda un ‘dode letter’. Esey tabata e intencion di esnan cu a skirbi e ley di iniciativa aki?

Ademas, atrobe, pakico tin un Algemene Rekenkamer y un Centrale Accountantsdienst anto? Por lo pronto nos por anticipa cu di e manera aki no lo ta bay tin ningun control financiero drechi den ningun di e asuntonan aki. Tambe ta surgi e sospecho cu e partidonan a bay di acuerdo pa manda e placa via un fundacion, pasobra asina nan no mester presenta e cuenta anual di e partido mes, cu manera semper por keda den scuridad. Ademas, ta hopi fundacion tin, no solamente di partido, sino tambe di hopi politico individual. Con ta bay controla tur esaki? En todo caso, no manera ta organiza e asunto aki awor.

Si di berdad ta haci un bon trabao di set up subsidio na partido politico, pa nan trabao dentro y fuera di parlamento, tin bon argumento pa hacie, aunke ta keda un opinion personal si esey ta deseable o necesario, pero di tur manera mester hacie na un manera eficaz y no manera ta e caso actualmente cu ta pone e control den man di persona/institucion cu no ta equipa pa tal. Esey ta haci cu e supervision ta keda un ilusion mientras ta haci uso di fondo publico sin debido control. Y si ta berdaderamente lo ta siguiendo e ehemplo Hulandes, e ley Hulandes no conoce un fundacion como intermediario entre partido y gobierno/parlamento. Lo no tabata mas facil pa pone e colaboradornan riba un contrato laboral temporal di gobierno, cu e condicionnan di terminacion pa preveni cu mester keda paga e colaborador si e fraccion no ta existi mas? Gobierno semper tin centenares di e contratonan temporal aki. Henter e manera cu a maniobra e asunto aki, ta muestra di e forma inapropia, aparentemente cu e proposito di no duna cuenta na comunidad. Pregunta final: con ta para cu un fundacion asina, ora e fraccion no ta existi mas? E ta keda ‘zweef’ den teritorio desconoci, o por ser usa pa otro meta cu no ta cuadra cu ley? Ken ta controla despues?