Restructuracion salarial di maestronan ta keda un tema di hopi importancia, specialmente pa Sindicato di Maestro di Aruba (SIMAR). En conexion cu esaki, mañan diahuebs 25 di september SIMAR lo reuni cu Minister di Enseñansa, Gerlien Croes (Futuro) pa asina dialoga riba e puntonan principal di restructuracion salarial, cual e sindicato ta spera lo por drenta na vigor dia 1 di januari 2026.

Den 2023 SIMAR a forma parti di Comision di Conseho Restructuracion Salarial di Maestronan cu minister di Enseñansa anterior, Endy Croes (MEP), a establece a traves di un Ministeriële Beschikking (MB). E conseho final a ser presenta na e ex-mandatario na april 2024. Despues di cambio di gobernacion, restructuracion salarial di maestronan no a ser concretisa y na varios ocasion e maestronan a expresa nan malcontento pa e tardansa cu tin riba e tema aki.

E conseho final di Comision di Conseho Restructuracion Salarial di Maestronan, cual SIMAR a comparti riba nan pagina oficial di Facebook, ta enfatisa cu e sistema di enseñansa di Aruba ta na punto di un reforma fundamental. Pa prome biaha den mas cu tres decada, a presenta un proposicion y recomendacion pa restructura salario di maestro.

E nucleo di e recomendacion ta indica cu e structura di salario actual ta anticua, inhusto y ta perhudicial pa e motivacion y aprecio di e personal di enseñansa. Un clasificacion nobo, basa riba posicion y cualificacion en bes di edad, mester pone un fin na e desbalansa aki.

E salario actual pa docentenan na Aruba ta data for di aña 1990. Aunke desde e tempo ey a haci ahustacionnan pa cu indexering, e structura a keda pa gran parti mescos. E resultado ta un sistema cu no ta refleha realidad mas.

Segun e comision, e enfasis riba edad ta conduci na situacionnan straño. Un maestro nobo di 30 aña sin experiencia por gana mas cu un colega mas hoben cu seis aña di experiencia practico. Ademas, maestronan hopi biaha ta yega na e schaal di salario maximo rond di edad di 38 aña, despues di cual no ta posibel pa sigui avansa – mientras cu tin biaha nan ta duna les pa decadas.

E comision ta yama esaki “situacionnan krom” cu ta mina motivacion y ta reduci e atractivo di e profesion.

E comision di conseho a ser institui na october 2023 y tabata consisti di representantenan di Ministerio di Enseñansa, Departamento di Enseñansa di Aruba, Agencia Ehecutivo di Subsidio pa Enseñansa (DVO), sindicato SIMAR, y un accountant registra externo.

Presidente Milko Baiz a enfatisa cu a analisa ehempelnan regional extensivamente. A haci comparacion cu Corsou y Hulanda Caribense (Boneiro, Sint Eustatius, y Saba). E conclusion tabata cla: e sistema di Hulanda Caribense, den cual salario no ta basa riba edad sino riba posicion y stap, ta ofrece e miho puntonan di salida.

E comision a propone un simplificacion drastico cu ta consisti di reduci e cantidad di schaal di 45 pa aproximadamente 10 pa 12. Ademas, lo elimina e criterionan di edad y en bes di esey, lo introduci pasonan, pa asina maestronan por gradualmente y transparentemente por sigui crece.

Elementonan clave ta: e cualificacion riba tipo di scol cu ta consisti di maestronan ricibi un salario basa riba nan cualificacion, sin importa si nan ta duna les na un scol basico of secundario; tambe abolicion di pago relaciona cu edad den cual e salario no ta ser determina mas pa e edad di e maestro, pero pa un sistema di pasonan den nivel; y reduccion di e cantidad di schaal drasticamente.

Segun calculacionnan, e reclasificacion di maestronan den e schaalnan mas abou lo resulta den un aumento promedio di salario di 3% pa 4% di aumento. Pa maestronan den schaalnan mas halto (LC y LD), poco lo cambia na comienso.

Pero esey no ta tur. E comision a investiga tambe varios opcion pa permiti mas crecemento di salario: un aumento di salario general di 4% pa tur schaal despues di e reorganisacion; un progresion anual di 10 paso en bes di 19, pa asina docentenan yega nan maximo mas lihe; un aumento di salario di 4% cada dos aña riba cinco stap (maximo 20% riba dies aña); y un aumento di salario di 4% pa aña riba cinco paso (maximo 20% riba cinco aña).

E comision ta enfatisa cu e opcionnan aki ta depende di e medionan financiero di gobierno.

Como cu datonan di personal precies no tabata disponibel, e comision a basa su mes riba calculacionnan. E gastonan total a ser calcula door di redobla datonan di scolnan priva pa inclui enseñansa publico.

Gastonan di igualacion di un solo biaha: mas o menos 4.6 miyon florin.

Opcion 1 (aumento adicional di 4%): por suma 11.3 miyon florin.

Opcion 2 (pasonan reduci): gastonan multi-anual, subi te na casi 8 miyon florin.

Opcionnan 3 y 4 (crecemento structural): dependiendo di e scenario cu scoge, pero potencialmente centenares di miyones durante dies aña.

Gobierno tabata e tarea pa dicidi cual opcion ta pas miho den e presupuesto.

E comision a premira cu e reforma no solamente lo tin consecuencianan financiero pero tambe por mehora e calidad di enseñansa. Door di remunera maestronan mas husto y ofrece oportunidadnan pa carera, e profesion ta bira mas atractivo y e probabilidad di retene maestronan talentoso ta aumenta.

E proposicion tambe ta ofrece solucionnan pa problemanan identifica anteriormente pa e Comision di Cualificacionnan di Enseñansa, manera inconsistencia den cualificacionnan y pago.

E revision di e structura di salario tabata un prioridad di politica clave pa Minister di Enseñansa y Deporte anterior. For di 2022, e Inspectie Onderwijs di Hulanda y Aruba a conclui cu reformanan tabata inevitabel.

Sindicato di maestro SIMAR tambe a boga pa mihor pago pa añanan largo. Door di inclui representantenan di sindicato den e comision, nan voznan a ser considera explicitamente den e recomendacion.

Sosten publico pa e restructuracion aki ta amplio. Mayornan, directivanan di scol y maestronan pa hopi tempo a defende un sistema mas husto y transparente. No obstante, e decision final – particularmente debi na e gastonan – tambe por lanta sensibilidadnan politico.

Den su capitulo final, e Comision ta formula recomendacionnan concreto: igualdad di cualificacionnan di enseñansa preescolar (kleuter) y primario cu e cualificacion di enseñansa secundario di un di dos grado; reduccion di e cantidad di schaal na 10-12; abolicion di pago relaciona cu edad y introduccion di pasonan; y desaroyo di un politica di reclutamento y promocion pa trata casonan special na un manera husto.

Tambe e Comision ta recomenda pa bin cu un amienda di e Decreto Nacional riba e Pago Salarial di Personal di Enseñansa, of traha un decreto completamente nobo; implementacion entrante 1 di januari 2025, retroactivo si ta necesario; gobierno mester scoge un di e opcionnan financiero delinea; un tarea di siguimento na e Comision pa sigui desaroya e implementacion.

E Comision a conclui su recomendacion bisando cu e momento ey por ta un “tipping point” pa enseñansa di Aruba. Si sigui e recomendacionnan, maestronan lo ricibi reconocemento no solamente cu palabra, pero tambe cu hecho – a traves di nan placa di pago.

Presidente Milko Baiz y miembronan Anna Maria Proveyer-de Groot, Herve Ruiz, Angelique Roos-Quijada, y Franklin de Kort a firma e documento dia 15 di april 2024.

E comision a enfatisa cu e yamado pa cambio no por ser ignora mas. “Abolicion di e sistema di clasificacion basa riba edad y introduci un sistema di nivel transparente ta duna cada maestro e oportunidad pa crece, sin importa edad of punto di salida.”