Banconan comercial y CBA ta protagonista

Aruba ta purba realisa un economia innova cu un sistema di pago bancario completamente ‘outdated’. Esey ta e conclusion cu por saca for di un rapport, plan strategico y plan pa innovacion den e sistema di pago na nos isla, cu recientemente Banco Central a presenta. Den e edicion aki di nos corant un relato extenso di e ‘Roadmap’ pa futuro cu Banco a elabora. Pa esnan cu ta desea mas detaye, ta referi na website di Banco Central pa e documentonan al caso.

Den practica di tur dia, nos tur conoce e kehonan riba e sistema bancario. E trafico financiero entre e banconan local ta un misterio di regla propio cu cada banco, o talvez miho bisa nan banconan matriz den exterior ta impone. Esun ta tramita transaccion despues di un dia di trabao; den otro caso e usuario mester warda tres dia completo pa haya un pago cu na modo di papia, su bisiña 100 meter leu a manda p’e. Pa no papia mes di e tarifanan cu ta cobra pa haci e transaccion; tur ta diferente. Esaki no a keda desconoci pa e banconan tampoco; nan conoce e criticanan, pero nan a cuminsa sinti tambe cu e cosnan no por keda asina. Al menos, esey ta nos impresion, tambe di e publicacionnan aki den cual nan tabatin un papel importante.

Ultimamente, practicamente tur banco a inverti considerablemente den sistema nobo di aplicacion cu ta opera riba un ‘device’ mobil, di manera cu na modo di papia, sinta den bo auto, pero no coriendo… bo por manda paga un empresa, institucion o cualkier persona. Masha bunita, e unico problema ta cu bo por a warda pa bo yega cas tambe, pasobra si abo tin Banco X, y e beneficiario ta na Banco Y, pa no menciona nomber, tur e velocidad relampago aki no ta impresiona ni yuda, pasobra ta te aki tres dia e placa lo ta riba e otro cuenta. Esey no ta pa causa hilaridad, pero nos mester realisa cu esaki ta causa estorbo real, no solamente pa un ciudadano individual, sino tambe den comercio. Un ehemplo.

Imagina cu bo tin urgencia pa haci un cambio grandi necesario den bo negoshi, y bo a yega na un acuerdo cu un compania pa entrega bo cierto mercancia o servicio. Nan por cuminsa mañan pero mester di un porcentahe di e prijs total pa nan cuminsa move. Ta diahuebs y e prome ocasion pa nan dispone di bo pago ta dialuna, merdia talvez… Si bo kier mira cos move, y bo mester pasobra ta un asunto cu por costa bo hopi placa si bo warda, anto bo ta bay bo banco, bo ta lanta e suma considerable aki, core e riesgo cu hende a mira bo cu e placa grandi aki riba caya y kier keda cune, te pa bo bay entrega esaki na e persona. E ora ey bo a traspasa e riesgo di tanto cash pa e empresa receptor, cu mester percura pa e suma ey yega na caha di su banco. En corto, riesgo y falta di velocidad ta bay man den man.

Conclusion: e placa inverti pa e banco(nan) den pone disponible Apps cu ta facilita bo paga unda cu bo ta, no tin sentido si e sistema bancario di procesa e orden di pago ta practicamente mes slow, si ta digital o via un cheque. E bottleneck ta den e proceso na e banconan, y Banco Central mes. Cu ta constata awor cu e uso di Apps riba mobile ta apenas na 13% di e usuarionan no ta nada straño, pasobra e por mustra ‘fancy’ pero no ta un avance compara cu un computer desktop, ni e ta haci pago cash innecesario. Nos no a keda asombra di mira e conclusion fuerte den e documento ‘Roadmap’ cu e falta di voluntad pa cambia di e cliente ta un di e estorbonan principal. Talvez esey ta asina, pero hasta esnan entre nos cu ta di acuerdo cu nos mester limita o hasta aboli pago cash y uso di cheque, ta apoya esey pasobra nan por y ta usa pago via internet/mobile App. Pero esey no ta mehora bo velocidad; e ta solamente mas sigur y mas facil, sigur si bo ta un hende cu tur dia ta sinta dilanti computer anyway; esey ta e instrumento logico cu ta pas cu tur cos cu bo ta haci.  Tampoco e device moderno ta haci otro manera di paga, principalmente cash, obsoleto, pasobra manera ilustra aki, tin demasiado momento ainda cu ta cash so ta e solucion.

Positivo ta cu nos ta kere cu sinceramente e interesadonan clave, principalmente e banconan comercial y Banco Central, a yega na e conclusion cu nan mester ‘step up to the plate’ y haci lo necesario. Ta importante realisa si cu e ta bay tuma bastante inversion… y tempo. Cambio legal casi semper ta tuma hopi tempo, pero ta di spera cu gobierno tambe ta realisa e urgencia di e asunto aki. Mientras cu e documento di CBA ta bisa cu e cambio ta ‘clave pa stabilidad financiero y desaroyo economico,’ nos ta opina cu e sistema anticua ta perhudicando comercio caba.