E confusion encuanto retiro di directiva bieu y entrada di directiva nobo na e entidadnan estatal o semi-estatal no a termina ainda y hasta por bira mas grave. Loke a sali te awor na informacion ta laga nos cu mas pregunta cu contesta y ningun banda ta practica e transparencia cu nan ta predica.

Den nos edicion di ayera un relato tocante e cambio di statuut di nos empresa nacional di produccion di awa y energia electrico cu directiva di e compania ‘holding’ a laga haci na februari di e aña aki. E cambionan, cu ta bisa di ta un coreccion den statuutnan di WEB pa loke ta e facultad pa haci cambio di statuut, lo ta basa riba regla legal obligatorio den Codigo Civil ‘Boek 2’, Titulo 5 encuanto e sociedad anonimo (NV). Nos lo bay mas den detaye tocante loke e parti aki di Codigo Civil ta bisa, pero promer cu tur cos ta parce nos cu pa di tantisimo vez nos ta haya nos den un disputa politico tocante maneho di empresa estatal, sin cu ta existi e transparencia necesario den e asunto. Esaki ta keda contribui na escogencia di banda politico, mientras no tin disponible e informacion suficiente pa por huzga.

Laga nos cuminza anto cu bay na historia pa esclarece algun aspecto te unda nos por. Tempo cu a traha e statuutnan di e empresanan, tanto di Utilities como WEB, tabata vigente e ‘Wetboek van Koophandel’ cu recientemente a keda incorpora den e Burgerlijk Wetboek (Codigo Civil) nobo. Tanto den e Codigo bieu como e nobo ta existi e posibilidad di determina den e statuutnan pa pasa cierto facultad na organo den e sociedad anonimo cu no ta e asamblea general di accionista (algemene aandeelhoudersvergadering). Den e codigo antiguo articulo 79 ta bisa cu dentro di e limitenan estableci pa ley y estableci den e acta di constitucion, tur facultad, cu no ta otorga na e directiva o na otronan, ta pertenece na e Asamblea General di Accionista.

Den e Codigo nobo, a amplia mas riba cierto poder cu e Asamblea tin, den e sentido cu tin un posibilidad pa tuma back e facultadnan cu a otorga na otronan. Esaki ta mara na regla si, den e sentido cu tur accionista mester ta di acuerdo cu e decision tuma. E Codigo ta bisa: Articulo 134, inciso 1: “Salvo limitacion segun e statuutnan y sin perhuicio di articulo 5 (requisito di acta notarial; red), e Asamblea General (di accionista; red.) ta faculta pa modifica e statuutnan. Un decision tuma pa voto unanime pa modifica statuut, unda tur persona cu derecho di voto a coopera, ta valido, irespecto loke ta stipula den e statuutnan.” Inciso 2: “Un stipulacion di statuut cu den dado situacion lo tin como consecuencia cu no tin persona mas cu derecho di voto manera referi den e promer inciso, ta considera, tanten e situacion ey ta dura, como no skirbi.”

Kico por comprende en todo caso for di esaki? Ta di supone cu tempo cu a formula e statuutnan di WEB NV, e codigo bieu tabata vigente, den cual no a laga e facultad pa haci cambio den statuut na e Asamblea General, cu tabata y ta ainda: Pais Aruba, cu e gobierno di turno como su representante. Pregunta: pakico a haci esaki, cu no ta practica comun den un NV? Probablemente den acuerdo cu e entidad cu a provee e prestamo grandi cu e empresa tabatin mester e tempo ey? Si esey ta asina, anto aplicando ley actual por bisa cu e Asamblea General, cu ta consisti di un solo entidad, ta tuma back e poder di haci cambio den statuutnan. Sin embargo, no mester considera e otro hecho palpable, cu lo tabatin un convenio cu otro entidad pa formula e statuutnan di e forma ey? Esaki ta un di e preguntanan clave cu mester contesta, pa evita cu Pais Aruba ta haya su mes den problema legal, cu por evita.

Tin mas aspecto na e asunto aki cu ta yama interogante. Esun principal ta cu como comunidad nos ta keda den un barco cu ta zoya di un banda extremo pa otro, segun e partido grandi cu ta den gobierno. Tin momento cu ta enfatiza cu gobierno mester por tin e poder pa pone tur hende un banda pa pone su hendenan. Na otro momento e lema ta cu mester tin continuidad di administracion y operacion, algo cu en principio nos por ta di acuerdo cune. Pero, con nos por sa si tin e criterio y normanan adecua pa selecta y nombra persona cu tin e cualificacion pa e puesto, pa evita nombramento politico toch? Ta masha bunita pa bisa cu tin varios compania tin nan ‘corporate governance code’, si nan tur ta keda warda como ‘top secret’ den gobierno? Ta bisa cu ta trahando riba un ley, algo cu ta parce nos necesario pa no cada empresa bay inventa nan propio wiel, pero esey tambe lo keda secreto te dia e bay Staten. Contal cu nos ta keda, manera bisa na varios oportunidad, cu e problema di informacion parcial di dos banda, mientras ningun di nan kier practica e afamado ‘transparencia’ cu nos mester. Nos no mester bay leu, tuma e caso aki mes di WEB. E empresa ta un di e poconan cu sagradamente ta publica su cuenta anual, pasobra gobierno a ordena esey? No, ta bisa cu ta pasobra e banco(nan) cu a fia e compania placa, a exigi esey. Por ta berdad, pasobra bay busca esun di Utilities y Elmar, unda nan a keda? Envez di sociedad anonimo, nos tin sociedad ‘secreto’?