Ta conveniente pa e actual gobierno si nos no tira un bista pafo di nos frontera, pa mira kico ta pasando den e mundo rond di nos. Pero awendia hopi di nos ta masha consciente di e hecho cu nos ta un isla chikito, cu pa casi tur cos ta depende di e mundo rond di nos.

Un di e aspectonan principal di esaki ta nos relacion cu nos bisiña grandi, Venezuela. Recientemente nos por a ripara caba cuanto influencia e pais aki tin riba nos economia, ora nos a haya prome un invasion di asina yama ‘turista’, cu a resulta parti di e desesperacion nacional aya pa yega na divisa: dollar prome cu tur cos. Manera el a cuminsa, el a caba tambe, lagando un tremendo bahada den nos estadistica di turismo, cu a laga nos cu un les con no mester atende e tipo di asunto aki. Esey ta laga nos mes, o mas preocupa tambe pa un eventual siguiente invasion, di berdadero refugiado. Nos ta prepara?

Pero esey no ta tur. Awor nos ta hinca cu Venezuela na un manera hopi mas decisivo cu durante e ‘ola turistico’. Nos actual gobierno a mara crecemento economico di nos pais na e reactivacion di e refineria, cu nan tabata cla pa bay desmantela. Despues cu ningun compania serio den e ramo di petroleo tabata dispuesto pa haci algo cu e refineria, e compania cu mas problema di tur na mundo a declara su mes dispuesto pa transforma e refineria den un ‘upgrader’ pa procesa e crudo malisimo di Orinoco den algo cu sikiera por bende. Tecnicamente, riba papel, tur cos ta mustra bon. Pero manera ta sucede cu tur plan, e ora di berdad ta ora nos ta yega na e capitulo financiero.

Calcula cuanto e ta bay costa nunca ta problema. E problema ta cuminsa ora mester pensa di unda e placa ta bin… Te awor nos mandatarionan tabata pusha e pregunta aki leu di nan. Nan ta bisa cu ‘esey ta problema di e compania cu a firma cu nos’. Y berdad, ta nan mester percura pa haya placa pa por traha. Y di e manera aki gobierno ta mustra cu nan no tin ningun preocupacion pasobra nan ta confia cu nan partner ta bay cumpli. Den un caso normal, esey lo ta asina tambe. Pero ora bo ta papiando di e compania mas discuti y mas desprestigia den mundo petrolero, e asunto ta cambia. E ora e ta bira un asunto di conscientemente ignora tur e señalnan cu ta bin di aya banda, cu speransa cu cos por drecha prome cu september. Kico ta djis algun di e señalnan?

Prome, e compania Citgo, nos no sa cu ta esun na Merca o esun na Aruba, a pidi PDVSA pone US$ 100 pa por cuminsa. Nunca tabatin noticia cu nan a hay’e. Despues a bin e acuerdonan cu e tres contratistanan pa nan bay busca financiamento. Doño di curpa mes no por haya placa fia mas, anto ta purba un formula nobo: e contratista ta bay busca financiamento! Como cu ta trata di e mesun tres companianan cu a haya anteriormente un contracto na Venezuela pa bora 200 pos di petroleo nobo, lo ta logico cu nan ta haya placa mas facil pa e proyecto aya, cu pa esun na Aruba.

Na Venezuela tin ‘assets’ cu e prestamista por embarga den caso di no paga, pero na Aruba no tin esey. Contal cu no tin ningun señal ainda cu nan lo a haya placa na Venezuela. Tin actualmente un ekipo reduci riba e tereno cu ta haci analisis kico mester bay drecha, esey ta tur. Traha plan, manera bisa caba. Riba tur esaki e ultimo noticianan di e probabel caida mas grandi ainda den produccion petrolero di PDVSA, cu ta bay tin un efecto devastador riba e situacion den cual e compania ta. Y den esaki lo e lastra e resto di e pais cu ne, pasobra e empresa ta e unico cu ta percura pa divisa. Imagina na Aruba cu tin un solo empresa turistico cu ta gana practicamente tur e par di biyon di dollar cu ta drenta nos pais y di cual nos ta biba. Anto e compania aki ta casi den bancarota… Nos lo ta den panico, of no?

Den e situacion increibel aki, gobierno a haya ta bon pa pone tur loke ta crecemento economico depende di e empresa pordiosero aki. No solamente tin e interogante si ta bay tin e financiamento pa rehabilita, pero e siguiente pregunta ta si PDVSA lo tin crudo pa trece Aruba pa procesa. E situacion actual, unda cu produccion a bay atras cu un miyon bari pa dia desde cu Chavez a drenta gobernacion, ta un proceso di deterioro cu no por remedia den poco tempo. Pero, si acaso na Aruba nos mester enfrenta e realidad ey, nos no mester culpa gobierno so pa e situacion cu e plannan ta resulta imposibel pa falta di placa y/o crudo. No ta e partido den gobierno so a scoge pa ignora e realidad cu tabata pintando cerca nos bisiña.