Haci expresion politico ta un acto di malabarismo, midiendo cada palabra pa bisa lo absolutamente necesario, pero nada mas, y cu e posibilidad di convence hende, cierto hende. Esey no ta implica cu ta papia poco; alrededor di e mensahe corto ey ta usa un ola di ‘papia hopi, sin bisa nada’ pa camufla e mensahe. Den e tipo di asunto aki nos a yega atrobe den e dianan aki, unda gobierno, segun su vocero maximo mes, ta bisa cu “no tin un aanwijzing”. Esey ta textualmente corecto, pero no ta conta ni mitar di e asunto.

E otro parti ta cu, a base di e conseho di CAft, den gobierno di Reino a cay e decision pa duna gobierno di Aruba un aanwijzing pa adapta su presupuesto 2022. Pakico esey ta asina? Pasobra esey ta e proceso cu ta sigui. Y e proceso ey ta describi den e ley cu ta goberna, te awe, e supervision di finanzas publico di Aruba (LAft). Articulo 12, inciso 5, ta bisa: “Si un conseho manera referi den inciso 2 segun huicio di gobierno di Reino ta indica tal, esaki (gob. di Reino; red.) por dicidi di duna un instruccion na conseho di ministro pa adapta e presupuesto, o e proyecto di ley pa modifica un presupuesto, di tal forma cu esaki ta cumpli cu e normanan, referi den articulo 14. Promer cu haci entrega di un propuesta pa tal instruccion, ta duna oportunidad na conseho di ministro di Aruba pa duna nan vision.”

Ta aki ta unda nos ta actualmente. Gobierno di Aruba tin tempo pa duna nan opinion riba e intencion di impone un instruccion, pero simultaneamente por haci algo mas: sabiendo kico ta e medidanan cu e instruccion ta encera, gobierno di Aruba por tuma e decision pa haci loke ta necesario pa evita cu ta bin un instruccion. Esey ta significa si cu gobierno ta encarga su mes pa haci e cambionan necesario pa evita e instruccion. For di palabranan di nos Promer Ministro nos por a comprende cu tin cierto elemento di e lista di recomendacion di CAft cu cual nan no ta bay cumpli. Riba e puntonan ey en todo caso lo bin un instruccion, pasobra gobierno mes no ta bay haci esey.

Conclusion anto: ta bay tin un aanwijzing, por lo menos riba e puntonan ey. Un di nan ta e asunto di e ley di norma di salario pa funcionnan halto den sector publico. Hulanda no a keda contento cu e cambionan cu a keda haci den parlamento. Di banda di gobierno ta argumenta cu parlamento ta autonomo y tin e poder pa modifica un proyecto di ley cu gobierno a presenta, den e caso aki. Cu esaki gobierno ta duna e impresion cu “nos man ta mara, nos no ta bay bisa parlamento kico pa haci”. Esey ta berdad, pero no ta cambia ni mehora e asunto pa gobierno. Kico ta e caso? Ta gobierno a traha acuerdo cu gobierno Hulandes tocante e normanan, no parlamento. Awor, ora parlamento ta haci amienda den un ley, cu ta afecta e acuerdo cu ehecutivo a haci cu otro (Hulanda), ta existi e posibilidad di retira e proyecto di ley y no laga parlamento sigui trata esaki… Gobierno no a haci esey, simplemente pasobra nan tabata di acuerdo cu e cambionan cu e fraccionnan sostenedor di gobierno a haci den parlamento, pero pakico nan no a pon’e den e proyecto di ley anto? Di berdad e ley ta asina mal traha cu e huristanan di gobierno no a ripara cu tabatin fayo aden? Di berdad a ‘lubida’ di inclui e componente di pension den e asunto? Nos ta haya e splicacion sumamente straño pa a aumenta e suma di e salario cu un suma considerable pa e pension, ya cu e ley ta contempla tres elemento: salario, compensacion di gasto (onkostenvergoeding) y contribucion di dunador di trabao na pension pa e empleado, cu no ta conta den e suma di salario. Al menos, esey ta loke e propio Memorie van Toelichting di gobierno ta bisa… Nos por corda cu no mucho tempo pasa tabatin un discusion entre Bon Dia Aruba y nos Promer Ministro pasobra nos medio tabata di opinion cu mester corda inclui e asunto di pension den e debate tocante remuneracion di politico. Categoricamente nos promer mandatario a argumenta cu e suma di salario no ta contempla e componente di pension. Awor e punto di vista ey a cambia? En todo caso, gobierno Hulandes no ta haya cu gobierno a cumpli, pasobra e acuerdo ta cu gobierno, no cu parlamento. No ta promer biaha cu esaki ta sucede. Algun aña atras nos tabatin e asunto di e ley di supervision financiero, den cual mester a incorpora e cambionan pa cumpli cu e protocol di november 2018. Aki gobierno a permiti un payasada humiyante, pasobra nan tabata di acuerdo cu nan parlamentarionan a ‘masacra’ e acuerdo cu Hulanda. Y kico a sucede despues? Hulanda a pone orden den cas y a obliga gobierno di Aruba no introduci e version nobo di e ley, y reconoce cu e version bieu a keda vigente. E tabata un bon momento pa recorda tur hende ta ken ta manda den e Reino aki; tin hende cu gusta lubida… Manera nos a bisa anteriormente caba: Si bo no ta hacie, nan ta bin hacie pa bo. Gobierno, manera anticipa, a scoge pa nan bin hacie…

LJMADURO – 29-AUG-2022