Gobierno kier proteha Setar, punto!

E ‘deadline’ pa haci pago di Afl. 14 miyon a yega pa MIO. Sancion pa banda di gobierno por ta di biaha pero posiblemente no. Y pakico no? Ta tempo di eleccion… y pone 6000 hende, cliente di MIO, rabia den e recta final pa eleccion, no ta parce probabel. No ta parce nos cu tur e abonadonan ey ta cu oposicion, asina ta cu un ‘shut down’ di MIO por tin consecuencia electoral serio.

Pero pa bay na e asunto mes, kico realmente ta pasando aki? Basicamente, nada mas cu gobierno no kier laga e posicion di (casi) monopolio di Setar NV bay, y habri e mercado di telecomunicacion pa otro competido. Legalmente gobierno no tin un pia pa para riba, si nos mira e situacion na Curaçao unda bao di legislacion comparabel, ya caba e bataya ey ta pertenece na pasado. Pero nos no mester mira solamente loke e actual gobierno ta haci. Den pasado no ta MIO mester a bataya cu gobierno. Otro empresario di Aruba a purba haya e licencianan necesario pa ofrece servicio di telecomunicacion na publico. Nan a keda pega den e bataya legal, den cual gobierno a uza tur medio posibel pa preveni cu e compania por a haya su licencianan. Despues di un decision di hues cu gobierno mester a duna e licencianan, a cuminsa e siguiente wega, di duna un licencia pero no e pakete completo cu e compania mester. Esaki a obliga nan pa bay atrobe na LAR, y despues cerca hues, pa purba atende e mesun asunto cu gobierno no kier atende manera mester ta. Finalmente, falta di medio financiero di e compania a termina e caso.

Tambe nos tabatin e caso di Digicel, cu despues di basta tempo di trata di regla asunto discretamente, a bay publico cu un carta abierta, denunciando cu nan no por logra pa gobierno atende nan peticion na un manera apropia. Kico Digicel ta desea? Nan tin plan pa amplia nan infrastructura cu entre otro un cable marino mas, cu en general ta un aporte bon na Aruba su infrastructura digital, creando ‘redundancy’ cu ta e base pa Aruba bira mas competitivo den servicio digital. Nos a kere cu gobierno (actual) tabata pro innovacion y ta desea di crea un economia basa riba conocemento. Algun siman pasa den e debate di Camara di Comercio nos por a tende e lider politico di e partido den gobierno pronuncia su plan pa crea un pilar economico nobo basa riba conocemento. Na momento cu e ta haci esey, e ta consciente di e hecho cu si no ta habri posibilidad pa competencia riba tur aspecto di telecomunicacion, nos por wel di keda keto tocante esaki? Goberna ta mas cu simplemente pronuncia lema y consigna. Goberna ta analisa y realisa cu en bista di futuro desaroyo, ta imposibel pa mantene e monopolio aki.

Pero, pa mayor claridad, con ta mira monopolio gubernamental en general? Tin cierto sector o area unda un monopolio tin sentido, o hasta por ta e unico opcion viabel? Sigur cu si. Ken kier pensa di un situacion unda cada ken na Aruba ta produci awa, anto e sistema di tuberia ta accesibel pa tur? No way, tur hende cu dos placa di tino lo bisa no. Pero den otro tereno, por ehemplo den produccion di electricidad, nos ta mira cu ya cosnan a cuminsa cambia, inicia basta tempo pasa cu e construccion di e parke di molina. Pero cos no ta para ey y ta importante cu, manera na otro pais e consumidor por bira productor tambe, por ehemplo den carga e inversion di instala panel solar o otro manera di produci coriente. Ta e structura dominante gubernamental mester siña con pa maneha e modelo nobo aki di combinacion di consumidor y (co)productor.

Pa bolbe na e structura di telecomunicacion, nos ta mira un cambio den maneho tuma luga? No sin mas. Nos no ta sigur cu tin partido politico cu ta dispuesto di trece e debate riba e futuro di e empresa (casi) aki cu casi tin e monopolio. Sigur den tempo di campaña probablemente ningun hende ta bay toca e tema aki. Esey lo ta nan escogencia, pero como medio independiente nos si mester trece esaki dilanti. En todo caso, si ta asina cu e politica di gobierno, o gobierno(nan) den e caso aki, ta pa uza tur medio, hustifica o no hustifica, laga nan bisa esey. E ora nos tin un claridad encuanto kico nos por spera, como ciudadano tambe, di un gobierno cu no ta sconde cu nan no ta laga ningun instrumento sin uza den e bataya aki. Den esaki naturalmente nan por conta cu e apoyo di sindicato, cu ta preocupa cu e aspecto di empleo. Nos ta comprende esey, pero atrobe, no ta trata di e desaroyonan a corto plaso. E unico manera pa atende e asunto aki na un manera corecto, ta pa trat’e abiertamente. Tin asina hopi desaroyo mundial tumando luga actualmente, cu di tur manera nos mester atende nan pa por diseña un caminda pa futuro, tambe pa e empresa estatal cu ta e centro di atencion den e asunto aki.