Nos por tabata testigo di dos dia di debate fuerte, y inutil, den parlamento e siman aki. Di antemano tabata conoci con e resultado lo tabata: gobierno defendiendo su mes cu ataque fuerte y personal riba esnan cu den pasado tabata hiba e mesun maneho, y acusando e resto di oposicion di igual manera di pensa y actua. Oposicion na su turno ya caba tabatin e arma mas pisa cla pa usa: e mocion di desconfianza contra gobierno. Tabata sigur tambe desde inicio cu e mocion ey lo no a bay ningun caminda, pasobra no tabatin mayoria pa apoy’e. Y sabiendo esaki lo tabata logico cu gobierno a para firme den su negacion pa duna mayor informacion na parlamento, cu por bien ta e ‘organo mas halto’ manera nan tur sa bisa, pero ora gobierno tin un mayoria cu ta demostra su lealtad, no mester tin sorpresa tocante e resultado. Ta ken lo a kere cu e gabinete aki, cu apenas un par di luna di existencia, lo bay cas caba? Nos a net mira henter un tanda nobo di hende drenta cu ta disfruta grandemente di nan bon posicion, cu e salario corespondiente, anto nan ta bay cas, pa un contrato di gas? Por fabor, sea realistico.

Sin embargo, loke si a pesar di e promesanan di cambio a keda mescos, ta e manera di opera di gobierno. E ta e mesun cu nos conoce di tanto aña caba. Manera semper, no mester paga tino riba loke nan ta bisa, pero riba loke nan ta haci. Ta priminti transparencia y ta haci net lo contrario. Ta priminti ‘good corporate governance’ y ta usa esey pa crea un dinastia familar nobo, bao supuesto ‘proteccion’ y bon uso di e reglanan di e mesun good governance ey. Contal cu despues di tur e cambionan priminti y hasta parcialmente implementa, finalmente nada no a cambia. Nos tin un gobierno cu a cera curpa paden caba cu nan cuadronan ‘di confianza’ y no ta tolera ningun opinion penetra: nada no a cambia, nos tin mas di 30 aña ta mira e mesun fenomeno aki.

Tur e consideracionnan aki tocante e manera di opera di gobierno naturalmente no ta kita e importancia di e contrato aki. Y esey na promer lugar pasobra e ta duna nos un indicacion di unda e gabinete aki ta conduci e pais aki, den termino di maneho di energia. E idea ta, segun e plan di gobernacion, pa “aumenta energia alternativo, di solo y biento di 20% na 2020 pa 35% pa 2024, cu un minimo di 50% pa 2030. Reduci nos dependencia y consumo di petroleo crudo den un transicion pa energia altemativo solar y di biento rumbo introduccion di energia hidrogeno.” Ta zona bon, pero contrario na e asunto di compra di LNG, logra e metanan di energia renovable ta requeri hopi mas iniciativa di gobierno mes, cos cu nos no a mira at all den e periodo di gobernacion cu a termina e aña aki. Ademas ta presenta atrobe e problemanan di pasado reciente di protesta den pueblo. Si di berdad nos kier avanza den energia renovable anto nos tur mester acepta cu e instalacionnan ey mester bin na un cierto lugar. Riba un isla chikito, unda un parti considerable a keda converti den un parke nacional – completamente di acuerdo – y e otro parti pa mayoria ta ocupa pa vivienda y actividad empresarial, no ta keda tanto opcion pa pone e alternativanan aki, si gran parti di nos ta haya cu ‘ta bon, basta cu no ta cerca di mi cas’.

Ta pesey cualkier gobierno lo mester contempla e uso di e tereno di refineria, pasobra e ta e lugar logico pa e tipo di actividad cu mester bay desaroya. Pero e problema ta cu e decision di sigui ilusiona e refineria ta strobando grandemente den planificacion di e actividadnan nobo cu mester bay tuma lugar. Pakico esey ta asina? Pasobra no tin ningun logica pa bay desaroya e parti di e tereno cu ta sano ainda, mientras cu e parti mas daña caba cu petroleo den subsuelo ta keda sin usa, y despues ta para pornada despues cu resulta cu no ta bay habri ningun refineria, manera tur hende cu dos placa di tino ta mira nan dilanti. Ademas e refineria ta ocupa un espacio importante cu cercania di costa, cu por ta importante pa futuro uso. Por ehemplo, si ta considera pa duna San Nicolas un oportunidad nobo, cu rehabilitacion di su centro comercial y hibando un parti di e yegada di crucero na haf di San Nicolas, esey ta requeri un recuperacion y remodelacion completo di un o algun di e piernan.

Manera cos ta bay te awor, e ilusion di e refineria concretamente ta stroba un planificacion drechi di nos futuro economico, algo cu nos pais mester desesperadamente den e proximo decada pa nos sali di e situacion cu principalmente gobierno ta aden. Pero lamentablemente e situacion ta afecta nos tur, cu cada decision basa riba soño o capricho ta e comunidad ta sali perhudica, sin cu atrobe tin un debate berdadero riba e aspectonan cu realmente ta conta. A pesar di e cambio priminti, ta e mesun imposicion di poder di e dinastia di turno ta loke ta visible. Tur cos por cambia, riba papel, pero en realidad…?