Banco Central di Aruba (BCA) a publica ayera un update riba e “Economic Outlook” pa 2023 y 2024.

Ripitiendo e prestacion robusto di e sector turistico den 2022, actividad turistico a marca tasanan di crecemento halto den e prome mita di 2023.

E cantidad di turista “stay-over” (+15,6 porciento), e averahe di e tasa pa camber (“ADR”) (+15,0 porciento), y e ingreso pa cada camber disponibel (+28,2 porciento) a aumenta compara cu e prome mita di 2022. E desaroyonan positivo aki, amplifica pa un subida den e nivel general di prijs pa bienes y servicio, a conduci na un crecemento di 22,5 porciento den entrada for di turismo[1] compara cu e prome mita di e aña anterior.

Indicadornan relaciona na inversion, di otro banda, a pinta un imagen mixto pa e prome seis luna di 2023. Indicadornan positivo di importacion ta mustra inicialmente di ta den fuerte contraste cu indicadornan di credito. Sinembargo, e crecemento den e balor di permiso pa construccion (+22,9 porciento) durante e prome mita di 2023, un indicador di construccion den futuro, ta sugeri mas inversion andando. Reflehando un empuhe na consumo, contractnan laboral registra na Banco di Seguro Social (“SVB”) a aumenta cu 5,1 porciento durante e prome mita di 2023 compara cu e prome mita di 2022. Considerando tur cos, e indicadornan economico observa ta mustra un vigoroso prome mita di 2023.

Ta premira cu actividad relata na turismo lo keda e contribuyente mas fuerte na crecemento di producto domestico bruto (PDB) den 2023 y 2024. E cantidad di turista stay-over den 2023 y 2024 lo probablemente yega 110,0 porciento y 113,0 porciento di e nivel na 2019, respectivamente. A pesar di e expectativanan aki, BCA ta proyecta cu e balansa di pago (BdP) lo conoce un deficit den 2023. E deficit aki den e BdP ta causa pa un deficit grandi riba e cuenta financiero debi na un mercado financiero global mas preta cu a conduci na refinanciamento domestico di debenan externo. Contrario na 2023, BCA ta premira un surplus di Afl. 620,1 miyon riba e BdP den 2024, door cu gobierno di Aruba ta premira pa financia su debenan cu lo madura den exterior. Banda di esaki, e escasez anticipa den likides cerca e banconan comercial lo mengua financiamento local di compra di accionnan y debenan externo cu lo madura. E surplus proyecta den e BdP pa 2024 ta resulta for di e suposicion di un surplus riba e cuenta coriente, stimula atrobe door di e sector turistico, cu ta pisa mas cu e deficit riba e cuenta financiero. A anticipa un aceleracion den proyectonan di construccion, cual a pusha inversion den 2023. Debi na un falta di proyectonan di inversion nobo pa compensa e proyectonan completa den e aña anterior, inversion ta premira pa cay den 2024. Consumo a keda stabiel den 2023 y mastanto lo expande den 2024. Siguiendo e desaroyonan den consumo, inversion, y exportacion, importacion lo probablemente subi den 2023. Di otro banda ta anticipa cu importacion lo mengua den 2024, debi cu e crecementonan spera den exportacion di turismo y consumo priva no ta suficiente pa compensa pa e caida premira den inversion.

Pa locual ta trata subida den prijs, BCA ta proyecta un inflacion promedio anual di 2,9 porciento den 2023. E presion inflacionario ta principalmente relata na e disrupcion den cadena di suministro, tarifa di awa y coriente mas halto, y reformanan fiscal. Den 2024, e inflacion basa riba un promedio anual ta premira pa yega 0,1 porciento, mirando cu e presionnan riba prijs ya menciona lo suavisa.

Teniendo e suposicionnan aludi na cuenta, BCA ta calcula cu PDB real a crece cu 5,1 porciento den 2023, primordialmente a traves di un expansion den exportacion real (+9,4 porciento) y inversion real (+24,5 porciento). Al contrario, BCA ta anticipa un contraccion di 0,1 porciento den PDB real den 2024. Aunke tin e expectativa di un aumento den exportacion turistico real, complementa pa mas exportacion no relata na turismo, y consumo real, inversion real ta premira pa disminui (-23,6 porciento). E caida den inversion ta debi na un cantidad mas abou di proyectonan di construccion nobo cu no por reemplasa e stock di proyectonan relativamente grandi cu a finalisa den 2023. BCA ta proyecta un crecemento economico nominal di 11,9 porciento den 2023, y 1,2 porciento den 2024, marcando un fin na e expansionnan economico grandi cu a nota despues di pandemia desde 2021.