Turismo ta un palabra cu nos ta tende hopi aki na Aruba, y uno cu ta carga hopi peso pa nos pais como un pilar economico principal. Aunke nos ta consciente di esaki, den ultimo tempo e punto di bista y opinion publico a cay den bista di accionnan y decisionnan tuma den curso di tempo.

Den Bon Dia Aruba a yega di publica un articulo unda a trece dilanti cu e impresion di Aruba ta cambiando cerca nos turista, y cada biaha mas comentario negativo ta surgiendo tocante esaki riba rednan social y comunidadnan online dedica na e topico aki. Esaki ta causa parcialmente pa motibo cu e ultimo generacionnan ta mirando y experienciando un version diferente di nos turismo, uno unda gentrificacion y impacto negativo riba nos naturalesa y medio ambiente ta hopi mas prevalente y esaki por causa rechaso na turismo den parti di nos comunidad.

Ademas di esaki, e generacion mas hoben ta uno ken su voz ta amplifica pa rednan social y uno cu ta mas involucra den activismo y den tuma accion pa loke nan ta para p’e. For di algun tempo pasa nos a tende di actonan di activismo manera e pintamento di un lema riba e obra artistico di un turtuga, cual tabata un advertencia contra construccion di mas hotel. Anteriormente den un editorial nos a menciona cu si no tin e intencion di puntra nos mes pakico tin hende cu a dicidi di tuma e paso aki, cual tabata uno di pasa un mensahe cu pa varios aña a keda ripiti y treci dilanti na varios organisacion o entidad.

E hecho aki ta causa un grado di rechaso contra turismo y turistanan, kendenan pa algun ta mira como responsable di e efectonan aki y ta pone un sombra scur riba e parti crucial aki di nos isla y su economia. Parcialmente pa e motibo aki tambe tin mas atencion y volumen na e partinan negativo di turismo, y esaki por laga un sabor un poco amargo den boca di e turistanan cu ta bishita nos isla.

Sinembargo, tin partinan di turismo en general cu por trece efectonan positivo na nos isla, y esaki ta e puntonan cu nos kier trece dilanti cu e articulo aki.

Algo di cual nos tur ta consciente ta e beneficionan economico, cual ya caba ta conoci pa Aruba mirando cu esaki ta un pilar di e pais. Di un banda positivo, turismo ta crea trabao den hospitalidad, transporte, entretenimento, y mas. E por impulsa tambe e negoshinan local manera restaurant, tiendanan y artesanonan cu ta beneficia di e compra di turista. Tambe esaki ta motiva e desaroyo di infrastructura manera cayanan, aeropuerto y servicionan publico. Aunke e ultimo parti aki ta algo cu mester tuma luga sea cu tin turismo of no, e ta indudable cu turismo ta agrega peso na e necesidad pa esaki y ta un punto cu ta pone mas presion pa e desaroyonan aki tuma luga.

Otro punto positivo di turismo ta e reconocimento nacional of regional cu esaki ta trece. Turismo ta yuda pone e paisnan of regionnan menos conoci riba mapa, tanto pa bishitantenan como inversionistanan. Reconocimento na tur nivel ta algo cu ta trece beneficio pa un pais, pa motibo cu manera a menciona esaki por atrae inversionistanan cu na su turno lo contribui na e economia, trece negoshinan nobo y crea mas trabao. Pero otro dos bentaha grandi ta cu reconocimento internacional ta permiti firma tratadonan y formacion di aliansa cu otro estadonan, cual por ta util den momentonan di necesidad como tambe pa desaroyo di e pais.

Otro aspecto di esaki ta cu e ta causa un sentido di orguyo pa e ciudadanonan. Den caso di Aruba, e isla ta conoci pa entre otro e seguridad, e bunitesa pero tambe pa e bondad di su ciudadanonan, elogia pa e nivel di servicialidad cu tanto empleadonan den e sector di hospitalidad como demas ciudadanonan tin pa cu nos turista. Esakinan ta punto cu ta causa orguyo den e ciudadano y un aprecio fuerte pa su herencia y raiz.

Cu e punto aki den mente, por papia di otro punto positivo di turismo y esaki ta e hecho cu comunidadnan local ta empodera. Turismo por sostene empresanan social y iniciativanan turistico basa riba e comunidad. Esaki ta proyectonan unda e comunidadnan local ta involucra di manera activo den e plan, maneho y beneficio di actividadnan turistico den nan area. E tipo di proyectonan aki ta haci cu e beneficionan social y cultural di turismo ta comparti di manera directo cu e comunidad, cual ta un bon oportunidad tambe pa promove practicanan sostenible y preserva herencia local.

Proyectonan cu ta empodera e comunidadnan local ta por ehempel proyectonan manera workshop cultural, unda por duna nos bishitantenan e oportunidad di siña entre otro obranan tradicional, cushina platonan tipico of participa den/mira shownan cultural. Tambe festivalnan of eventonan local y/of tour y caminata guia pa localnan ta contribui na esaki, creando un laso cultural unda e comunidad su identidad ta fortaleci y e aprecio di parti di e bishitantenan pa cu Aruba y su cultura ta profundisa. E aspecto aki ta yuda tambe den educacion y training di futuro profesionalnan nobo. Cu e demanda aumenta pa servicionan manera esaki, ta aumenta tambe e demanda pa oportunidadnan di training y desaroyo di e habilidadnan aki, cual na su turno ta fomenta un conexion mas profundo cu nos propio pais y identidad cultural.

A causa di un conexion mas profundo cu nos identidad cultural, nos lo sinti mas aprecio pa nos cultura. Esaki lo haci cu preservacion di tradicionnan y monumentonan lo tin un importancia mas grandi den nos comunidad y aunke porta nos no lo implementa of practica esaki personalmente, cu e simpel aprecio y conocemento di esaki nos tin hermentnan suficiente pa proteha y preserva esaki pa nos generacionnan futuro tanto di ciudadano como bishitante tambe por mir’e, conoc’e y apreci’e. Naturalmente, cu e aprecio y preservacion cultural aki tambe ta bini un amor y aprecio profundo pa nos isla y su naturalesa. Di e manera aki nos por yuda aumenta e incentivo pa preserva nos naturalesa y proteha esaki di un manera mas decisivo.

Indudablemente tin aspectonan di nos industria di turismo cu mester di hopi atencion y cambio. Algo cu ta tende hopi actualmente na nivel di activismo como na nivel gubernamental ta, entre otro, e construccion di mas hotel cu ta impactando nos naturalesa di manera sumamente negativo.

Sinembargo, tambe ta util pa enfoca riba e aspectonan positivo cu turismo por trece, y posiblemente cuminsa cana e caminda pa yega na un punto unda nos por tin un industria di turismo responsable . Uno cu na luga di causa rechaso y impacto negativo riba tanto nos como nos isla, ta bira un industria di turismo unda cu nos por impulsa nos economia y hiba nos pais padilanti riba escenario internacional mientras cu na mesun tempo nos ta fomenta un aprecio mas profundo pa nos pais, nos identidad, nos cultura y tur e bishitante cu ken nos por comparti e amor profundo cu nos tin pa Aruba.