Deep fake hoax false and ai manipulation headline news across international media. Abstract concept of news titles on noise displays. TV glitch effect 3d illustration.

E siman aki a surgi riba plataforma di red social Facebook varios acusacion di Aruba Intelligence contra dos pagina di chisme, esta “E Berdad” y “Pa tin Pret”, unda a entrega rapportnan na Cuerpo Policial demandando e paginanan di difamacion usando tecnologia di ‘deepfake.’ E caso aki ta forma parti di un panorama di uso di hermentnan digital pa pusha of crea informacion falso online.

Den e ultimo par luna, pueblo a mira varios publicacion di estafa online usando cara y voz di varios politico y usando nomber di medionan di comunicacion pa pusha titularnan falso. Desde luna di februari, un serie di atake cibernetico ta circulando, pretendiendo cu ta noticia local cu ta atacha nomber di cierto minister, cu noticia falso. Entre otro, a publica noticia falso di prome minister Evelyn Wever-Croes (MEP) y minister Ursell Arends (Raiz). Ta haci esaki manera un Ad, cu ta aparece como “sponsored” riba rednan social. E manera con por continua e scam ta cu cada biaha ta crea perfil/cuentanan nobo, y ta delete esunnan cu ta keda reporta, y ta haci esaki cada cierto ora. Esaki ta haci cu ta sumamente dificil pa reporta e Ads y e cuentanan nan tras.

Tambe a mira un di e prome casonan di estafa usando deepfake, den cual un cuenta riba Facebook a publica un video usando cara y voz di minister Geoffrey Wever pa promove un programa di inversion falso. Segun e imagen di Wever ta bisa, ciudadanonan por registra pa e programa y lo mester paga un suma prome cu por ta eligible pa inversion. E tempo ey Bon Dia Aruba a ser acerca pa un lector preocupa cu a casi cay den e trampa aki, bisando cu el a yega asina leu cu e tabata riba telefon cu operadornan estafador for di Inglatera puntrando e pa su informacion bancario.

Den caso di e dos paginanan “E Berdad” y “Pa Tin Pret”, e acusacion ta bin despues cu a mira varios publicacion di ambos pagina unda a usa e tecnologia di deepfake usando imagen di politiconan y figuranan publico. Esakinan ta inclui imagennan unda ta presenta nan den scenarionan falso, difamatorio y te hasta fisicamente imposible.

E tecnologia deepfake ta cay bao di inteligencia artificial y ta ainda den desaroyo, pues no ta un tecnologia perfecto. Asina mes, e tecnologia a causa preocupacion caba no solamente aki na Aruba, sino mundialmente.

Kico ta ‘deepfake’?
Segun e website di Autoriteit Persoonsgegevens di Hulanda, ‘deepfake’ ta encera un video, imagen of fragmento di audio cu a ser procesa pa un algoritmo digital. Como resultado, ta parce cu un persona a bisa of haci algo cu nunca a pasa den realidad. Aunke deepfake ainda ta den su infancia, e tecnologia ta basta avansa caba, unda gran parti di usuarionan online no por distingui entre kico ta videonan real of falso.

Aunke e por parce dibertido pa usa e tecnologia nobo pa crea scenarionan chistoso y inocente, esaki tambe ta habri e porta pa abuso. Por ehempel, cualkier persona por usa e imagen di un otro (sea persona conoci of no) pa pone palabra den nan boca siendo cu e realidad ta completamente diferente. Tambe nan por usa imagen di personanan pa pone nan den situacion unda e persona ta haciendo algo cu en realidad e nunca a haci.

Den caso di e dos paginanan local riba Facebook, por mira varios publicacion unda politiconan ta tumando parti den situacionnan cu nunca a pasa.

Y esaki ta trece su peligro, no solamente pa e victimanan di deepfake pero tambe pa comunidad en general. Manera a menciona, e tecnologia di deepfake ta basta avansa caba y ya ta crea confusion entre usuarionan online cu no ta familiar cu e tecnologia of inteligencia artificial en general. Si e personanan aki mira un imagen of video den cual figuranan importante—manera gobernantenan—ta bisa of haci algo cu no ta refleha e integridad cu ta anticipa di nan, esaki por crea confusion y hasta disgusto for di publico aunke e imagen ta falso. Di e manera aki uso di deepfake ta habri porta pa personanan cu mal intencion plama desinformacion tocante politiconan of sucesonan.

Tambe no por descarta e peligro cu e tecnologia aki ta presenta pa cualkier persona, incluyendo muchanan.

E termino ‘deepfake’ a surgi na 2017 ora un usuario riba e plataforma Reddit a crea un forum titula “deepfake” unda el a cuminsa publica videonan falso usando cara di celebridadnan den videonan pornografico cu tabata existi caba. Segun un rapport di 2019 pa Sensity AI, casi 96% di deepfake ta imagennan sexual cu no tabata consensual, y casi tur di e imagennan ey tabata usa cara di hende muher.

Deepfake tambe ta un riesgo pa muchanan, cu awendia ta creciendo cu inteligencia artificial como algo normal. Sinembargo, muchanan en general no ta haya educacion formal tocante alfabetisacion digital, pues tambe por cay victima pa confusion y manipulacion resultando den cyberbullying y acoso.

Aruba tin regulacion contra uso malicioso di deepfake?
Aruba actualmente no tin legislacion exacto pa aborda uso malicioso di deepfake. Globalmente, e proceso aki ainda ta andando ya cu ta papiando di tecnologia nobo. Sinembargo, Union Europeo ta liderando e movemento aki cu su Acto di Intelgencia Artificial. Su meta principal ta pa promove AI confiable y centra den inteligencia humano. E Regulacion General di Proteccion di Data (GDPR) di EU ta acapara uso di deepfake, unda usuarionan mester cumpli cu regulacionnan dentro di e legislacion aki si ta comparti imagennan deepfake pa publico.

E legislacion aki ta promove uso husto, transparente y minimo di datonan di hende. Den e caso di deepfake, datonan di hende (potretnan riba red social, por ehempel) ta ser usa pa crea e imagennan falso.

E GDPR ta un marco pa paisnan miembro den EU por crea nan mesun legislacion abordando uso di deepfake y AI. Aruba no ta sigui e marco aki ya cu no ta miembro di EU, pero e acusacionnan contra usuarionan tras di E Berdad y Pa Tin Pret a presenta algun articulo legal den e Wetboek van Strefrecht bao cual e acusadonan por ser legalmente persigui. E acusacionnan ta inclui:

  1. Difamacion riba red social unda usuarionan por ser persigui bao Articulo 2:223 y 2:224;
  2. Acoso sistematico/ ‘stalking bao articulo 2:275;
  3. Acto inhusto di viola derecho civil usando imagennan personal y violando privacidad;
  4. Factornan agravante unda uso di cuenta falso pa pusha narrativanan falso por ser considera como intento, fraude y decepcion cual por trece castigonan mas pisa.

Ademas, pagina di Pa tin Pret—cual a ser revela den pasado caba di ta bao maneho Sr. G. Rasmijn—a haya acusacion di entre otro,

  1. Plamamento di deepfake pornografico sin permiso;
  2. Insulto di funcionarionan;
  3. Difamacion riba red social
  4. Discriminacion y incita odio contra hende muher

Na juli, lider di fraccion MEP Evelyn Wever-Croes a entrega carta na presidente di Parlamento Sr. Marlon Sneek (AVP) solicitando preguntanan dirigi riba prome minister Mike Eman relaciona cu e nombramento di Sr. Rasmijn den aparato publico di Pais Aruba.

Wever-Croes ta bisa cu como un ex-minister femenino, e ta hay’e cuestionable cu e gobierno actual (Gabinete AVP-FUTURO) ta scoge pa nombra un persona cu un historia asina den un posicion di confiansa mirando e historia di Sr. Rasmijn lansando insulta publicamente dirigi riba funcionarionan femenino, usando tono y idioma sexista pa ridiculisa miembronan di e gabinete anterior.

No ta cla si Sr. Rasmijn ainda ta traha como empleado publico.