Mamografia cancer di pecho Br 1.jpg

For di maart ultimo, Stichting BOB Aruba a inicia un campaña masivo di prevencion contra cancer na pecho.

E ta un di e campaña mas grandi cu a wordo realisa riba nos isla, no solamente riba tereno do prevencion di cancer, sino en general, ya cu su meta ta pa tur hende muhe entre 45 aña y 75 aña cu ta sigura den AZV lo por participa den e sondeo general di cancer na pecho.

E ta un grupo di 24 mil hende muhe cu lo haya un invitacion via post pa haci un mamogram den e sede di e fundacion aki situa den e edificio di Ibisa.

Sondeo general
Enrita Werleman kende ta manager di Stichting BOB Aruba ta declara na Bon Dia Aruba cu e campaña aki tin su logistica y e ta wordo desaroya a lo largo di dos aña. Nan a cuminsa cu e districto di Noord, unda un total di 5 mil hende muhe a haya un carta cu un cita pa nan haci e mamogram. Actualmente nan a cuminsa cu e districto di Oranjestad caminda nan tin planifica pa 7 mil hende muhe lo pasa e mamogram aki.

E participacion ta boluntario y no mester paga nada, ya cu AZV cu ta trahando riba tereno mas preventivo y menos curativo, ta cubri e gasto di e sondeo aki. Solamente nan mester presenta nan carchi di AZV, y nan no mester di un verwijzing brief, sino cu nan ta bin directo cerca nan.

Sra. Werleman ta laga sa cu e mamogram aki ta importante ya cu e ta “yuda pa salba bida”. E ta menciona cu lamentablemente na Aruba tin hopi caso di cancer na pecho, y mientras mas tempran e ta wordo diagnostica of descubri, e posibilidad di sobrevivencia lo ta mas grandi.

Apenas e programa aki a start un 7 luna pasa, y ya caba nan a haya algun caso sospechoso. Nan a wordo manda na Mammapoli na HOH, y algun di nan a resulta cu ta cancer, hasta un par di caso, mester a haya tratamento mesora.

Pero tambe e ta lamenta cu eventualmente pa miedo, un 30% di e hendenan muhe cu a wordo invita pa pasa e mamogram importante aki, no a atende e cita aki. Ainda nan no a compronde e importancia cu e test a aki lo por nifica pa nan bida y esun rond di dje: 1 di cada 8 hende muhe den transcurso di nan bida ta wordo diagnostica cu cancer na pecho.

“Si nos ta haya un 70% di e grupo ey, e ta hopi bon. Nos lo scapa hopi bida. Ora bo haya e invitacion, bini.”

Proceso di mamogram
Danki na e campaña aki cu ta consisti di un screening di pecho realisa cu un aparato special maneha pa hendenan profesional, nan ta check si tin of no algun sospecho di cancer na pecho.

E mamogram aki ta tarda no mas cu 10 minuut y e hende muhe ta sali bay. Un laborant ta tuma e potret di bo pecho. Nan tin dos radiologo cu ta esunnan cu ta lesa e potretnan. E hende muhe no mester pone niun crema, body lotion of puiro na bo pechonan prome cu e sondeo. Entre dos pa tres siman nan ta haya e contesta via e-mail of personalmente. E Dokter di Cas di e cliente tambe ta haya e informacion aki di un forma safe y confidencial via digital.
Si ta wordo detecta na tempo cualkier iregularidad, tanto e hende muhe como na su dokter di cas lo wordo informa pa monitor mas profundamente e situacion aki na hospital. No necesariamente algun iregularidad detecta tin di haber cu cancer di pecho, ya cu e por ta un pipita di vet of tambe un cyste.

Pero si e ta cancer cu ta wordo detecta tempran, e chens ta aumenta pa biba mas largo dor di tratamento cu ta menos agresivo y menos intensivo. Sra. Werleman ta bisa cu e fundacion aki ta purba di haci lo maximo, pero por pasa manera otro caso cu nan por detecta algo y toch despues e ta otro, pero esaki por pasa den tur malesa.

Conscientisa comunidad
E campaña aki ta un conscientisacion pa henter comunidad, segun e manager di BOB, ya cu si un hende muhe contrae un cancer den un estado basta avansa, e ta afecta henter comunidad completo. E ta un impacto pa e victima y su famia, pero tambe pa su ambiente di trabou y social. Actualmente ta wordo biba un bida sin balansa unda nos comemento ta malo, y nos no ta move hopi, y nos ta biba cu hopi stress. Tur e factornan aki ta eleva e nivel di cancer.

BOB Aruba ta un fundacion cu nan directiva ta consisti di representantenan di Departamento di Salud Publico Aruba (DESPA), Huisartsen Vereniging Aruba (HAVA), Mary Joan Foundation (MJF), Koningin Wilhelmana Fonds Aruba), Horacio Oduber Hospital/Mammapoli (HOH), Uitvoeringsorgaan (UO) y AZV cu ta instancianan interesa y motiva pa yuda e hende muhe y pa larga bida di hende y baha e tratamento intensivo y agresivo.

E ta indica cu pa Stichting BOB Aruba ta importante con pa scapa bida, ya cu si nos por tende algun testimonio di e victimanan di cancer na pecho con su bida a cambia. Si e cancer por a wordo describi mas prome, con su bida lo a cambia tambe.

Den e campaña aki nan ta haci un yamada specialmente na e hendenan muhe cu no ta sinti nada, ya cu esey ta e problema mas grandi. Tin biaha bo no ta sinti nada te ora cu e ta sali pafo, ora cu e ta un cancer avansa, y te hasta demasiado laat caba, sra. Werleman.