Oficina Central di Estadistica Aruba (CBS) conhuntamente cu Banco Central y Departamento di Labor y Investigacion (DAO) a tene un conferencia di prensa pa anuncia e resultadonan principal di Encuesta di Forsa laboral cu a tuma luga na fin di aña 2023 caminda cu for luna di september te cu december nan a bishita 3.300 hogar.

Ademas di esey 6.670 persona a participa di 15 aña bay ariba y pa e investigacion aki nan a haya resultadonan basta interesante segun loke Desiree Helder Waarnemend directeur di Oficina Central di Estadistica Aruba (CBS) a señala.

Nan ta inclui hobennan for di 15 aña di edad pa motibo cu legalmente nan ta apto pa traha den cierto trabaonan.

E investigacion a demostra cu e tasa di desempleo a baha na un 4% compara cu 4.3% di aña 2022 y e tasa di empleo a subi na un 60.2% compara cu 58.1% di aña 2022. Pa loke ta trata e tasa di inactividad, el a baha te 37.2% compara cu 39.3% na 2022.

“Esaki ta demostra cu economia di Aruba ta bezig ta draai mas miho den comparacion cu e periodo di pandemia unda tabatin hopi problema cu mercado laboral door di ceramento di fronteranan, pero despues di esey e mercado laboral a mehora y a sigui desaroya den forma positivo, esaki tambe por mir’e den e resultadonan di encuesta 2023.” Helder a sigura.

Na fin di 2023 tabatin un total di 54.523 persona emplea, 2.248 persona cu tabata desemplea y 3.161 persona cu tabata inactivo den mercado laboral, 27.201 hende homber tabata traha y 27.322 ta hende muhe.

Helder a splica cu e motibo principal di esnan cu tabata desemplea tabata cu recientemente nan a cuminsa busca trabao, loke ta nifica cu pa hopi biaha esaki ta trata di personanan mas hoben cu a caba scol y ainda nan ta buscando trabao, un otro motibo tambe ta cu nan no tabata conta cu un diploma necesario of no tabatin trabao riba mercado laboral, esaki tin di haber cu e diploma cu nan tin cu kisas no ta fix cu lo cual tin riba mercado, tambe por ta cu nan ta miho educa cu loke mercado laboral ta ofrece.

Di otro banda, un 50% di esnan inactivo ta personanan cu ta cu pension di 65 aña di edad of mas, CBS a encuesta tur hende manera e definicion internacional ta indica caminda tur persona di 15 aña bay ariba mester ta den encuesta maske e ta activo of no riba mercado laboral. Otro categoria cu tambe ta den e grupo di inactivo ta ama di cas, hendenan muhe di 35 aña aproximadamente.

Riba mercado laboral, Helder a declara cu tin diferente desaroyo cu ta tumando luga y pa e motibo ey nan kier continua e investigacion aki tur aña, loke ta nifica cu pa final di 2024 nan ta spera cu e hendenan por coopera pa asina tin un bista di con e mercado laboral ta cambiando den area aki cu tin hopi necesidad.

Tambe a bin dilanti cu hobennan y hende muhe ta bayendo mas largo scol, kiermen cu nan no ta activo ni ta buscando trabao y esnan desemplea tambe ta hoben y nan ta activamente buscando trabao.

Nan no ta haci encuesta aki online debi cu Helder a splica cu nan tin un experiencia unda ta presenta dos problema, e prome ta cu cierto hendenan ta coopera y otro no, mayoria di esnan cu ta coopera ta hende muhe di entre 35 aña bay ariba, hobennan no ta coopera cu encuesta online y otro problema ta cu cierto barionan di Aruba ta participa y otronan no, esnan cu tin acceso na un encuesta online tin un internet, por ehemplo, p’esey un encuesta online no ta e miho forma pa haci e encuesta aki.

“P’esey ainda nos ta bay di cas pa cas, den pasado, na 2022, nos a haci encuesta tambe via telefon, como por ehemplo e Censo 2020, pero awor nos a dicidi di bay cas pa cas pa ta sigur cu tur hende ta incorpora y tin e posibilidad pa participa, nos ta pensando di tin un combinacion pero e ta berdad semper un deliberacion entre nos, Departamento di Labor y Banco Central pa wak con miho por haci e encuesta aki,” el a declara.

Un di e barionan cu nan ta haya acceso limita, ta esun di Noord pa motibo tin hopi cas cu ta pa turista, por ehemplo Airbnb, “a nos semper ta bay eynan pero pa hopi biaha nos ta compronde cu ta cas cu ta huur pa turista y esey ta birando cada biaha un problema mas grandi pasobra nan ta cay como un cas existente pero, ora bo yega eynan encuestado ta haya cu e cas no ta un hogar cu por wordo encuesta.”

No tin un diferencia mucho grandi entre cua ta e bario cu ta destaca pa hendenan cu ta buscando mas trabao pero nan si ta ripara cu bario di San Nicolas ta esun mas inactivo door cu e poblacion riba 65 aña ta relativamente mas grandi.

Di su parti, Yvonne Lee-Perez di Departamento di Labor y Investigacion a bisa cu esakinan ta e prome resultadonan di e encuesta aki y nan ta bay continua publicando e data cu nan ta colecta pero e cantidad di trabaonan a subi y asina nan por analisa mas den ki sector esey a aumenta loke ta implica un tiki mas di tempo.