Djis un noticia riba un dia cualkier, cu sin embargo a yama nos atencion. No pasobra ta trata un problema na nos pais, si cerca nos bisiñanan pariba. Gobierno di Corsou, den un intento pa controla prijs pa consumidor, mirando e problema di inflacion mundial, kier a haci uso di e mecanismo di e canasta basico cu prijs maximo pa cierto producto, pa brinda e consumidor cierto proteccion den e situacion dificil. E bon intencion aparentemente a bay for di man, pasobra gremio y empresarionan a dicidi di hiba gobierno corte, pasobra nan ta haya cu e mandatario concerni a haci mal uso di e ley, no solamente controlando prijs di producto basico, sino tambe cierto articulo di luho o version di luho di producto basico, no esencial.

Den e tratamento di e caso, huez a opina cu e comerciantenan tin razon, cu e escogencia di e mandatario ta bay demasiado leu, en realidad surpasando e facultad cu e ley di (control di) prijs ta duna gobierno. Awor, pakico toca e tema aki, si na nos pais e no ta un problema? Pasobra e ta ilustra bon con, a pesar di bon intencion, gobernacion por extende su maneho te na un punto cu e ley no ta duna e poder ey, y tambe pasobra e ta hiba un pais den un direccion cu no ta deseable. Cerca nos te awor nunca gobierno(nan) no a cay den e tentacion ey, y hasta a haya hopi critica pasobra e lista di producto basico tabata hopi limita, sigur compara cu esun cu Corsou tin, anterior na e ultimo decision cu a termina den corte.

Sin embargo, nos ta observa cu den comentario publico hopi biaha ciudadanonan cerca nos tambe ta desea pa gobierno tuma un posicion hopi mas firme den control di prijs. Y pa e biaha aki nos mester bisa cu nos ta di acuerdo cu e maneho cauteloso pa loke ta stipula prijs maximo pa producto, pasobra bo no kier termina unda e bisiña grandi di nos a hiba su pueblo. Na Venezuela un regimen populista, cu despues a bira comunista, a kere cu control riba economia, di dicta prijs pa tur sector y tur producto, ta e mihor manera pa maneha economia. Despues di tanto aña nos por mira unda nan a termina, kibrando nan economia y di ningun manera sirbiendo interes genuino di e sectornan mas pober di e sociedad, al contrario. Loke a sucede tabata cu e reglanan estricto di un economia guia pa gobierno ta conduci na cada vez menos empresa cu ta opera, percurando pa mas pobreza y menos entrada pa gobierno, cu na su turno por haci menos pa e mesun pober ey cu nan a usa pa haya voto pa yega na poder. Huez na Corsou a señala esey tambe como un peligro, unda e manera di opera di gobierno ta haci cu comerciantenan ta cuminza importa menos di e productonan di prijs fiho, asina dañando e gama di producto obtenible y dañando e situacion riba mercado.

Cu esey, un maneho di prijs mas liber posible, nos ta argumenta na fabor pa laga esnan menos afortuna sufri, sin haci algo pa nan? Esey absolutamente cu no, tur gobierno tin e obligacion pa percura pa su ciudadanonan tin un minimo di bida aceptable garantiza…, dentro di e posibilidadnan general economico di e pais. Pero, tin otro manera pa atende e necesidadnan di e parti mas vulnerable den nos comunidad. Fastioso ta semper cu cualkier instrumento cu bo kier usa, tin su consecuencia menos faborable, si bo no tene cuidao. E siman aki nos tabatin un otro noticia den nos medio, unda un experto di IMF ta adverti pa tene cuidao cu aumento di salario minimo; bo ta exagera, bo ta bay haya consecuencia di esey den mas inflacion, y ademas posible aumento di e sector informal cu no ta contribui na caha di gobierno.

Ora nos mester analiza unda si y unda no ta haci algo pa esnan mas necesita, tin hopi elemento pa tuma na cuenta. Por ehemplo, tin varios tereno unda por aplica un maneho di faborece e grupo cu menos entrada aki. Esey por ta por ehemplo subsidio di cierto servicio general cu ta na un nivel demasiado halto pa e grupo menciona. Por pensa riba tarifa special pa transporte publico, prijs accesible pa awa y coriente, cu consumo limita, e ultimo aki por cierto nos tin tambe. Pero e paquete ta mas amplio cu esey. Nos por observa cu gobierno tin un lista bastante largo di empresa estatal, cu no ta opera na un manera rentable, y cu aparentemente tin un maneho ‘de facto’ di subsidio, cu no ta ser cuestiona den parlamento, y unda tur aña gobierno ta usa recurso pa cubri e deficitnan di e companianan aki, envez di tuma e medidanan pa percura pa e companianan aki tin e posibilidad pa hiba un maneho normal como empresa. Ehemplo clave semper ta Serlimar, cu te awe no ta haya e posibilidad di tin su propio entrada, no pasobra no tin prijs stipula pa nan producto, pero pasobra nan no tin medio legal suficiente pa cobra efectivamente. E ta un manera eroneo pa ‘subsidia’ posteriormente hustamente esnan cu no ta paga…

Finalmente anto, por observa cu den cierto caso nos no ta cay den e tentacion di subsidia na un manera ekiboca, pero tin trabao pa haci pa coregi na otro lugar unda cos no ta anda bon ainda.