Algun siman atras, diferente lector a acerca Redaccion di Bon Dia Aruba pa expresa preocupacion pa atraso den servicio di inscripcion na Censo. Segun e lectornan, e atraso ta causando inconveniencia y tin impacto negativo den diferente manera. Directora di Censo, Sra. mr. Sharin Luydens, a informa Bon Dia Aruba cu ta berdad cu tin un atraso den inscripcion, pero e situacion no ta den man di Censo mes pa por resolve.

Sra. Luydens a splica ademas cu a pone e minister saliente, como e minister actual, na altura di e problemanan aki.

Segun un lector a conta Bon Dia Aruba algun siman atras, e problema den e servicio di inscripcion ta afecta

stranheronan cu recientemente a ricibi nan permiso. Nan mester di registra na Censo y tin prueba di adres pa, entre otro, DIMP. E problema cu nan ta hayando ta cu nan no por bay haci nan registro, pasobra mester traha un cita online, y tur slot di cita ta tuma caba, y no tin cita disponible pa lunas.

Den un contesta via e-mail, Sra. Luydens a splica cu manera ta conoci – y e mismo directora di DIMAS a declara esaki publicamente – e cantidad di permiso a aumenta drasticamente, cual e efecto cu ta bin cune ta cu e periodo di espera pa un afspraak (wachttijd)  a subi.

“Esey ta algo normal pasobra ta mesun tanto trahado tin den Censo cu ta haci esaki, y ademas di esey, e ta un proceso complica pasobra ta Censo ta controla tur documento riba nan originalidad y legalidad,” Luydens a splica. “Manera tur hende sa ta poco tempo tabatin un caso grandi di falsificacion di documento, pues ta mas extra cautela mester tin.”

El a splica ademas cu riba e permiso caba ta indica como condicion cu mester bin inscribi den 6 siman siendo cu esey NO ta asina. “Tanten e permiso ta valido por inscribi, y ta algo cu nos a bisa DIMAS caba cu ta forma un problema, y nada no a wordo haci ainda,” Sra. Luydens a lamenta.

Otro factor cu ta hunga un rol den e atraso cu proceso di inscripcion ta e dificultad y complehidad di e proceso. Manera menciona ariba, e proceso di inschrijving, particularmente un prome inscripcion, ta costa hopi trabao y control, “pasobra nos ta controla e acta di nacemento y acta di matrimonio pa wak si esakinan no ta falso.” Sra. Luydens ta enfatisa cu Censo ta haci esaki, y no DIMAS. Ademas, e propio proceso di inscripcion den e sistema ta tuma su tempo y control necesario, pasobra, di prome, ta un empleado ta hinca esaki manualmente – cu ta in trabao preciso y mester yena e atributonan pa e logisch ontwerp pa cu un PL na un manera corecto – y otro empleado ta control’e. E ta basa riba un “4 ogen principe.”

Apart di esey, tin un cantidad limita di personal dedica pa atende cu e inscripcionnan, cu ta nifica cu cada trahador ta carga cu hopi trabao. “E departamento cu ta haci esaki ta consisti solamente di 4 colega y un chef di e afdeling, di cual nan ta haci tur otro tareanan tambe cu ta regarda Burgerlijke Stand (input), entre otro nacimento, erkenning, inschrijving rechterlijke uitspraken, schijnhuwelijktoets, overlijden etc.,” Luydens a splica, loke ta duna un indicacion cuanto responsabilidad cada trahador ta carga, y alabes ta ilustra e limitacionnan cu e departamento tin pa atende e aumento den cantidad di inscripcion, principalmente ora esaki ta sucede rapida- y repentinamente.

Strobamento cu sistema di cita

Otro aspecto relaciona cu e problema di inscripcion ta e disponibilidad di cita pa por haya atencion na Censo. Clientenan a indica cu tin un problema cu tramitador cu ta reserva tur cita y ta haci cu no ta resta cita disponible pa otro persona cu mester haci uso di e servicio. Pero Sra. Luydens a bisa Bon Dia Aruba cu esaki no ta e unico problema. “Tambe ta asina cu en berdad no solamente e companianan di consultancy ta bezig ta blokia afspraaknan prome cu eigenlijk e permiso a sali mes, pero tambe companianan (hotelnan etc.) pero individuonan tambe, ta blokia afspraak di antemano SIN cu permiso a sali OF cu nan mes ta na Aruba.” El a comenta cu e comportamento asocial aki ta stroba otro hende di por haya un cita pa tramita nan inscripcion. Pio ainda, segun directora di Censo, e personanan aki cu ta blokia tur afspraak no ta cancela esakinan tampoco a pesar cu nan permiso no a sali ainda, atrobe, strobando otro hende di si por haci uso di e cita.

“Asina mes nos ta yuda vrije inloop di hendenan pa cu herinschrijving y tambe a yuda hende riba cierto diaranson,  dus ta te un limite nos por yuda,” el a comenta.

Uso di loket digital

Ademas, tambe tin posibilidad pa hende cu a nace na Aruba of reinscripcion di hende cu ta bolbe dentro di 5 aña, pa haci nan inscripcion mediante e loket digital. Por haya tur informacion tocante con pa haci uso di e sistema di loket digital riba e website di Censo. “Hopi hende no ta haci uso di e posibilidad aki y kier per se bin personal, siendo no ta necesario,” el a aclaria.

 

Na final, Sra. Luydens ta enfatisa cu e problematica di atraso na Censo tin diferente factor cu ta hunga un rol, cu no ta den man di e departamento di Censo mes.

“Si manera semper Censo ta bezig ta sondea con pa stop e [comportamento asocial] menciona ariba pa asina hendenan cu di berdad ta cla pa wordo ingeschreven haya luga pa cu esaki. Tur es tempo pa mitiga esaki nos a cera e slotnan pa companianan, etc. STOP di boek na bulk.”

 

Solucion

Bon Dia Aruba a pidi Sra. Luydens pa duna algun tips cu por facilita e proceso pa personanan cu ta sinti nan mes perhudica pa e atraso. “Un di e solucion ta mara e afspraak pa inscripcion na e permiso cu a wordo goedgekeurd pa DIMAS caba. Por ehemplo, pa haci un afspraak lo bo mester pone bo CRV cu permiso valido pa por sigui pa un afspraak, of pa herinschrijving bo A-nummer.”

Sinembargo, pa haci esaki mester desaroya un ampliacion den aplicacion di afspraak y esaki ta costa placa. “En corto, un data-uitwisseling entre afspraaksysteem cu DIMAS, pero pa esaki mester tin placa cu no tin awor.”

Mientras tanto, Censo ta keda promove pa ciudadanonan Hulandes naci na Aruba, of reinscripcion di personanan cu a biba na Aruba caba, pa haci esaki online.

Tambe ta pidi pa clientenan cu no ta na Aruba, pa no haci cita pa inscripcion; pa clientenan cu ainda no a haya nan permiso, no blokia tur e citanan; y pa esnan cu a haci un afspraak y no ta cla, cancela esaki y asina duna un otro hende cu si ta cla un chens pa registra.

Finalisando, Sra. Luydens ta resalta cu si mira tur otro producto su tempo di espera ta normal, pues por conclui cu esaki ta un problema ocasiona pa diferente factor cu no ta den Censo su man.