Fiesta di Sinterklaas ta bati na porta atrobe y Aruba un bes mas a duna bon bini na Sinterklaas y su Pietnan durante weekend cu a pasa. Ta celebra Sinterklaas riba e isla pa decadas caba, y durante tempo el a forma un parti integral den tradicion Arubano. Sinembargo, e topico di Zwarte Piet ta keda controversial den comunidad unda un parti ta sinti cu e representacion di e ayudante—tradicionalmente pinta di color preto y lipnan cora—ta refleha representacionnan historicamente racista contra hende color scur y e otro parti ta insisti cu e tradicion no tin nada di haci cu racismo den temponan moderno. Tur dos banda ta trece un argumento cu ta refleha e realidad di e situacion awendia, pero un pregunta ta keda central den e debate: Zwarte Piet ta realmente un representacion benevolente of problematico?
Manera tur aña, Aruba ta celebra Dia di Sinterklaas riba 5 di december. Pa decadas caba, muchanan ta anticipa e yegada di e Sint hunto cu su Pietnan, wardando nan turno pa por sinta den scochi di Sinterklaas pa haya regalo y mangel, y purbando di scapa e ruchi y saco di e Pietnan. Y e aña aki no ta diferente. Diadomingo ultimo muchanan tabata presente ambos riba pier di Aruba Ports Authority y den Mainstreet Oranjestad pa duna bon bini na Sinterklaas y su Pietnan, cuminsando cu e festividadnan relaciona cu e dia nacional.
Riba red social tambe, e celebracionnan di Sinterklaas a bira un topico controversial atrobe, ya cu e asunto di Zwarte Piet ta bao scrutinio un bes mas. Bao di un encuesta publica pa otro medio di comunicacion local tocante e topico, ta parce cu gran parti di comunidad ta na fabor di e representacion tradicional di e ayudante Piet. Manera un usuario a nota: “Mantene e tradicion autentico. Pa hopi añanan e storia ta asina. Pakico cambiele. Di chikito nunca m’a pensa cu ta algo pa ofende niun hende.”
E sentimento aki ta ser refleha pa mayoria usuario cu ta na fabor di un ‘Zwarte’ Piet. E argumento principal ta basa riba experencia di infancia, unda varios a nota cu den nan infancia nunca a conecta e aparencia di Zwarte Piet cu haciendo bofon di un persona color scur, enfatisando cu e color scur di cuero ta bin for di e sushi di ‘schoorsteen’—cual ta conoci como e metodo usa pa Zwarte Piet ta drenta casnan pa laga regalo pa muchanan.
Na e otro banda, varios usuario ta subraya e contexto historico di Piet su aparencia, conectando e cuero color preto, lipnan cora, cabey krul y renchinan di horea di oro cu representacionnan stereotipico di hende color scur, specialmente popular den Europa y Merca cu su “minstrel shows” durante Siglo 19 y 20. Un usuario a conta di su experencia como un persona color scur mirando e representacion di Zwarte Piet: “Tur ta cosnan cu a wordo usa pa insulta hendenan manera ami, mi rumannan y mas muchanan! Paso si, mi a yega di wordo tenta di otro mucha paso ami tambe tin [caracteristicanan] di hende di color. Pa hopi aña mi excitement cu mi tabatin pa Sinterklaas a wordo kibra door di e ‘Zwarte Piet’.”
E debate aki ta uno cu tur aña lo keda surgi den comunidad pa motibo di su nificacion pa hopi hende su infancia—y e memorianan cu esaki ta trece cune—y su contexto historico. Pero kico ta e historia di Zwarte Piet? Pa por contesta esaki, mester mira back na e origen di e ayudante y kico su relacion tabata cu e Sint.
Historia breve di Zwarte Piet
Aunke e tradicion di Sinterklaas su ayudante ta data for di comienso di Siglo 19, e origen di un ‘Zwarte Piet’ ta bin for di Jan Schenkman su buki yama ‘Sint Nikolaas en zijn knecht’, cual el a skirbi na 1845. Den e buki e ayudante di Sint no ta ser nombra, pero si ta ser representa como un ‘moor’ color scur. Un ‘moor’ den lenguahenan Europeo tabata referi principalmente na e poblacion Musulman di Noord Africa y e Peninsula Iberio durante Edad Medio. Tambe e tabata referi na Arabenan, Musulmannan Europeo y hende color scur. Na 1911, e Encyclopædia Britannica a conclui cu e palabra no tin balor etnologico y pa mita di Siglo 20, e palabra a bay for di moda pa via di su connotacion racial.
Den e di dos edicion di Schenkman su buki na 1850, e ayudante tabata ser representa manera e Zwarte Piet cu nos conoce awendia, bisti den paña inspira pa e era di Rennaisance (cu kracht y pechi cu pluma). Tabata autor Joseph Albert Alberdingk Thijm cu a duna e ayudante su nomber “Pieter me knecht”. Na 1884, Thijm a recorda cu ora e tabata mucha, el a asisti na un celebracion di San Nicolas unda un homber representando e santo tabata acompaña pa un persona color scur cu cabey crul. Na 1859, corant Hulandes De Tijd a nota cu Sinterklaas semper tabata acompaña pa un persona color scur cu tambe a bira popular den e celebracionnan.
Despues di Schenkman su representacion di e ayudante di Sinterklaas, hende a cuminsa presenta Piet como un persona pinta den verf preto, bisti den paña di era Rennaisance, lip cora y cabey krul. Aunke Schenkman mes no a declara den su storia cu e ayudante tabata un esclavo, narativanan den Siglo 20 a cuminsa present’e como un esclavo cu a ser libera pa Sinterklaas y a bira su acompañante.
Ta importante pa menciona cu e surgimento di Zwarte Piet a sucede den un era unda sclavitud ainda tabata un practica legal na Hulanda (Hulanda a aboli sclavitud na 1863). Hende color scur no tabata ser trata igual y historicamente a ser trata como segunda clase. Na Merca, notablemente, e makiyahe color scur y lipnan cora cla tabata particularmente usa den “minstrel shows” te mita di Siglo 20, unda actornan blanco tabata usa e representacion aki frecuentemente pa ridiculisa hende color scur.
Impacto social y intentonan pa rectifica
Ta p’esey e representacion di Zwarte Piet a ser critica como racista den e segundo mita di Siglo 20. Na comienso di añanan 1990, tabatin varios intento pa introduci un version moderno di Zwarte Piet pa e publico Hulandes, cual entre otro tabata pidi pa reemplasa e makiyahe preto cu otro color.
Na comienso di añanan 2010, varios comunidad y organisacion na Hulanda a cuminsa usa otro variacion di Piet, pintando nan cara den diferente color of pintando strepinan bruin riba cara den imagen di Schoorsteen Piet—di e manera aki ofreciendo un version cu ta pas mas cu e teoria cu Piet su cuero scur ta bin for di tera y carbon den schoorsteen. E cambionan a resulta den protesta y incidentenan violento envolviendo manifestantenan pro-Piet (na fabor di e version tradicional) y manifestantenan anti-Piet (contra e version tradicional).
Desde 2013, medio di comunicacion Hulandes, EenVandaag ta conduci encuestanan anual tocante e topico di Zwarte Piet. Durante aña a nota cu mas Hulandes ta haya cu e representacion di Zwarte Piet ta problematico, unda na 2020, 55% di encuestado a bisa cu e version tradicional no mester ser reevalua—un caida for di 71% e aña anterior.
Zwarte Piet ta pas pa Aruba ainda?
Aki na Aruba, ta parce cu e version tradicional di Zwarte Piet ta keda popular entre mayoria adulto. Esaki en gran parti debi na memorianan di infancia cu ta keda den hende su curason. Aunke ta comprendibel cu un persona (sea color scur of no) no a experencia discriminacion directo durante nan infancia den relacion cu Zwarte Piet, e no ta representa e experencia en general di hende (color scur) pa loke ta e tradicion. Ademas, como mucha, conceptonan manera desigualdad y racismo no ta algo cu por compronde ainda, pues claro cu den infancia ningun hende a pensa asina. Di e manera aki, Zwarte Piet su color di cuero no tabata carga mucho importancia y ainda no ta carga gran balor pa muchanan di awendia. Pues pakico no introduci un version nobo di Piet cu ta mas inclusivo?



