Recientemente mi tabatin e honor di ta un orador na un conferencia di sindicato aki na Aruba. Mi a duna un bista di e delaster desaroyonan den rabo di Inteligencia Artificial (IA). Den e contexto aki, mi kier bisa den un manera hopi claro, IA no ta cualkier innovacion chikito, pero un shift cu lo afecta economia global, y como resultado esun di Aruba den un manera fundamental.
Como comunidad nos mester para keto y realisa tur esaki, prome cu e ola di automatisacion binidero, of miho bisa Tsunami di automatisacion, tuma lugar.
IA ya caba hopi capaz
Ta importante pa nos realisa cu IA, ya caba ta miho cu trahadornan ser humano den varios ramo di trabao. Ehempelnan di esaki ta reconocemento di imagen, reconocemento di discurso, y comprension di lectura (image recognition, speech recognition, y reading comprehension). Dus por ehempel den analisis di imagen, manera di salubridad, IA ya caba ta miho cu un radioloog humano cu a studia 12 aña, y a specialisa su mes den esaki. Tambe nos por pensa cu den rabonan di ley, IA lo ta bay tin impacto sumamente profundo debi cu comprension di lectura ta e base fundamental di practica di ley. Tur esaki ta un hecho caba na 2025.
Un otro aspecto cu ta basta sorprendente ta cu IA, a mehora su mes cu un factor 900x den e delaster 3 añanan so. Tumando na cuenta cu companianan rond mundo ta bay inverti biyones y te hasta triyones den IA, tambe cu construccion plania di datacenters mesun grandi cu un ciudadnan chikito, y simplemente e progreso fundamental den area aki, nos por pensa cu IA lo sigui mehora den añanan binidero.

Capital vs Labor: Den Aña un Factor 1000x
Esaki ta trece nos na e punto cardinal di e articulo di awe. Cu e poder relativo di trabao humano den e proximo 20 aña lo cambia, no un poco, ni hopi, pero den aspecto fundamental mes. Pa esaki nos ta referi na diferente calculacion haci door di Prof. Dr. Anton Korinek. Na prome lugar e balor socioeconomico di labor humano lo cay den manera drastico, esta segun Prof. Korinek su modelonan cu un porcentahe di 90%. Na mesun momento e poder relativo di capital lo hisa cu un factor di 100x. Dus relativo na labor humano, e modelo macro-economico aki ta predeci cu capital lo bira 1000 biaha mas poderoso relativo na trabao humano den e proximo 20 aña.
Den un otro paper di Prof. Dr. Korinek tambe ta predeci cu e Tsunami di automatisacion lo tuma lugar rond aña 2035, unda cantidadnan masivo di cuponan di trabao humano lo wordo reemplasa. Pa aña 2040, casi no lo tin labor humano necesario mas. Nos tin cu realisa cu un cambio asina fundamental den e tela y base di nos sociedad moderno den un periodo hopi cortico di solamente 20 aña, ta algo hopi extremo.
Universal Basic Income & Universal Basic AI Capital
Nos lo toca e tema di adaptacionnan pa e situacion binidero den nos columna di otro siman, pero pa duna previsualisacion di esaki, nos ta menciona cu solucionnan manera Universal Basic Income, esta entrada garantisa pa tur adulto, los di condicionnan y mas importante ainda, cu esaki tin un relacion directo cu e capital cu IA lo crea. Dus den terminonan cortico, mester garantisa cu e clase laboral ta haya no solamente un sorto di uitkering sin condicion pero tambe un pida bolo di capital. Asina so nos por garantisa un sociedad unda e gran mayoria di hende lo kier ta parti di dje.



