“E echo ta cu den un pais manera nos ta, cu un poblacion limita en todo caso compara cu paisnan hopi mas grandi, no tin luga pa mas cu un neurociruhano. No tin luga anto e no ta un cuestion di placa, e ta un cuestion di calidad tambe.” Esaki Anko Ringeling, director di compania di seguro nacional AZV a expresa.

E director a agrega cu nan por djis percura pa e experticio di nos dokternan ta optimal. “Esaki ta wordo haci regularmente por medio di audit.” Miho cu por wordo haci ta cu dokternan ta comunica cu specialistanan local y consulta e pashent pa mira conhuntamente dicidi kico ta e miho tratamento; si e pashent mester bay afo of por wordo trata akinan mes.

Den caso di Kyrenne Croes por ehempel, no por a busca e conseho aki for di aña pasa pasobra no tabata tin un indicacion ainda, segun e director. Consehero medico di AZV, Corina Ponson ta bisa cu en general ta asina cu pa un peticion pa haya cuido den exterior ta bay via un procedura. Na momento un specialista haya un tratamento ta necesario y no por wordo haci na Aruba, e ta haci un peticion na AZV. Un comision di specialista ta duna conseho na e seguro anto ta evalua si ta un cuido necesario y si di berdad e no por wordo haci akinan. Den e caso di Kyrenne, AZV no a haya un peticion di specialista aña pasa, pero e mayornan mes a haci e peticion.

Na momento cu un asegurado mes haci e peticion, AZV ta cuminsa bay wak cuanto informacion por haya di tur specialista cu a trata e pashent. Den caso di Kyrenne, despues di e peticion y tur evaluacion haci, a resulta cu e ta cay den reactivering/verpleeghuiszorg. A base di esey e peticion pa Kyrenne bay den exterior a wordo nenga.

Siman pasa e mayornan a bin cu e ponencia cu e caso ta urgente, pasobra no tin posibilidad pa un procedura neurociruhano. No tin confiansa den dokter na Aruba pa locual ta e necesidad di un neurociruhano pa Kyrenne, e specialistanan na Aruba ta haya cu e procedura no ta necesario y si ta asina, e por wordo haci akinan, pero mester haci un otro test.

“Pero e mayornan no tin confiansa mas den e dokternan akinan  anto esey ta haci e dificil. Pa toch purba haya un bista independiente nos a busca un neurociruhano di Colombia cu nos tin hopi bon experiencia cu ne. E tabata dispuesto pa bin akinan pero e mayornan no kier esey pasobra nan ta cla caba pa bay Colombia”, sra. Ponson a splica.

E parti di reactivering/verpleeghuiszorg ta e parti di fysiotherapie, cual ta un parti mas intensivo pa wordo duna. Regularmente tin audit cu ta wordo haci den exterior y no ta solamente pa esaki so. “E specialistanan cu nos tin na Aruba ta bon educa y bon recomenda. Semper tin cosnan cu por bay malo, pero eseynan mester wordo revisa. Regularmente ta wordo haci estudionan.”
Sra. Ponson a subraya cu pa bo keda registra como specialista bo tin cu haci cierto registracion di nobo y analisis cual ta wordo haci regularmente.

Pa un hospital tin un seguro, ta asina tambe cu e mester cumpli cu cierto rekisitonan di calidad di cual esaki tambe ta cay bao di dje. Comunicacion entre pashent cu dokter Pa sigura un cuido, manera nos a trece dilanti ayera, AZV ta orienta su mes via
modelonan di Hulanda. Segun nan, Hulanda tin e institutonan unda por haci estudionan den e ramo aki pa wak kico ta suficiente efectivo y safe cu por hinca den un standard profesional di cuido.

“Ta asina si cu nos ta haci segundo opinion pa pashent na Colombia, pasobra berdad nos ta manda hopi pashent akinan. Den e caso di Kyrenne mes nos a haci’e y nos ta haci’e regular”, sra. Ponson a enfatisa dialuna. “Nos akinan na Aruba no ta compara nos mes cu paisnan mas pober den region. Nos ta compara nos mes cu e nivel di Merca por ehempel, unda cu mayoria Mericano no tin acceso na un cuido di calidad”, director Ringeling ta comenta. E ta bisa cu e dokternan cu tin akinan mayoria di nan a haya nan estudio na Hulanda y otronan a bin for di diferente caminda di Latino America anto a evalua nan preparacion pa haya permiso pa practica na Aruba. E no ta bay pa e experticio di e dokternan cu tin na Aruba cual AZV ta sigura cu ta bon.

Pero un cos cu por hunga un rol ta locual Bon Dia a puntra riba e parti cultural y si lo por tin un tipo di ‘cultural clash’ entre con ta trata cu asuntonan medico riba nos isla. “Mi no sa si e ta netamente cultural, pero e ta asina si cu hopi bes nos ta haya kehonan riba e manera di con ta comunica cu e pashent”, e director a subraya.

Sea e dokter no ta tuma suficiente tempo pa splica e pashent of e ta haci manera cu e pashent no ta compronde y den esey AZV ta hala atencion riba dje, segun sr. Ringeling