Alrededor di un cuarta parti di muhenan Navajo y algun baby kende tabata parti di un estudio, cu fondonan federal, riba exposicion na uranio, tabatin nivelnan halto di e metal radioactivo den nan sistema, decadanan despues cu mina pa arma den tempo di Guera Friu a caba na nan reserva, un oficial di salud Mericano a bisa.

E hallazgonan recien di e estudio di University of New Mexico a ser comparti durante un audiencia congresional na Albuquerque. Dr. Loretta Christensen – e hefe oficial medico di e Navajo Nation for Indian Health Service, un partner den e investigacion – a bisa cu 781 muhe a ser evalua durante un fase inicial di e estudio, cual a termina aña pasa.

Entre nan, 26% tabatin concentracion di uranio cual ta mas cu nivelnan haya den e 5% mas halto di poblacion Mericano, y baby recien naci cu concentracionnan igualmente halto a continua di keda exponi na uranio durante nan prome aña, el a bisa.

E investigacion ta continua mientras autoridadnan ta traha pa elimina sitionan di mina di uranio den e Nacion Navajo.

E audiencia na Albuquerque organisa pa Sen. Tom Udall, rep. Deb Haaland, kende ta un miembro di Laguna Pueblo y Rep. Ben Ray Lujan, tur di nan democrata di New Mexico, a busca pa subraya e impacto di era atomico riba comunidadnan Nativo Mericano. E tres ta pushando pa legislacion cu lo expande compensacion pa radiacion na residentenan den nan estado, incluyendo trahadonan di uranio post- 1971 y residentenan kende tabata biba unda a yega e biento di e Trinity Test Site na sur di New Mexico.

E historia di e estado pa largo ta mara cu desaroyo di arsenal nuclear di e nacion, for di mina di uranio y e prome explosion atomico te na e proyecto Manhattan conduci den e ciudad secreto di Los Alamos. E Radiation Exposure Compensation Act federal, sin embargo, ta cubri unicamente parti di Nevada, Arizona y Utah cu a haya biento biniendo di otro sitio di test nuclear.

Durante e audiencia, Haaland a bisa cu un miembro di su propio famia a perde oido pa motibo di radiacion. Na Laguna Pueblo, e Jackpile-Paguate Mine tabata entre e minanan habri di uranio mas grandi den mundo. El a cera algun decada atras, pero ainda no a completa sanacion.

For di fin di Segundo Guera Mundial te cu añanan 1980, a extrae miyones di ton di uranio for di Nacion Navajo, lagando marcanan shinishi riba e desierto como tambe un legado di malesa y morto.

Mientras ningun estudio a gran escala a conecta cancer na exposicion pa rdiacion di uranio, hopi a culp’e pa cancer y otro malesa. Pa fin di añanan 1970, ora e minanan a cuminsa cera rond di e reserva, mineronan tabata muriendo di cancer di pulmon, efisema of otro malesa relaciona cu radiacion.