This illustration provided by the European Space Agency shows an artist's rendering of the Cheops telescope in orbit above Earth. Astronomers have discovered six planets orbiting a bright nearby star in perfect rhythmic harmony. They say it's a rare, frozen-in-time cosmic wonder that can help explain how solar systems across the galaxy came to be. The compact in-sync system, announced Wednesday, is 100 light-years away. (European Space Agency via AP)

(AP)—Astronomonan a descubri un sistema solar sincronisa cu seis planeta moviendo manera un orkesta cosmico, no stroba pa forsanan externo desde nan nacemento biyones di aña pasa.

E descubrimento, anuncia diaranson, por yuda splica con sistemanan solar den e galaxia Milky Way a yega na su existencia. Esaki ta 100 “light-year” leu den e constelacion Coma Berenices. Un light-year ta 9.3 triyon km. Un par di satelitenan cu ta busca planeta—Tess di NASA y Cheops di e European Space Agency—a colabora pa e observacion.

Ningun di e planetanan den sincronicidad perfecto ta dentro di e zona habitabel di e strea, cual ta nifica cu probablemente no tin ningun bida, al menos te cu nos sa. E strea, conoci como HD 110067, por tin mas planeta ainda. E seis descubri te awo ta aproximadamente dos of tres biaha e tamaño di Tera, pero cu densidad similar na un gigante di gas den nos mesun sistema solar. Nan orbito ta varia for di nuebe pa 54 dia, poniendo nan mas cerca na nan strea compara cu Venus y e solo y di e manera aki, haciendo e planetanan aki extremamente calor.

Como planetanan di gas, tin creencia cu nan ta nucleonan traha di piedra, metal of ijs, cubri pa un capa diki di hidrogeno, segun cientificonan. Mester mas observacion pa determina kico ta den nan atmosfera. E sistema solar aki ta unico pasobra tur seis planeta ta move similarmente, segun cientificonan. Den terminonan tecnico, esaki ta conoci como resonancia cu ta “precisa, hopi organisa”, manera co-autor Enric Palle di e Institute of Astrophysics of the Canary Islands.

E planetanan mas paden ta completa tres orbito pa cada dos pa su bisiña mas cerca. Esaki ta mescos pa e segunda y tercer planeta mas cerca, y e di cuatro y di cinco planeta mas cerca. E dos planetanan mas pafo ta completa un orbito den 41 y 54.7 dia, resultando den cuatro orbito pa cada tres. E planeta mas paden, mientras tanto, ta completa seis orbito den exactamente e tempo cu esun mas pafo ta completa uno.

Cientificonan ta pensa cu tur sistema solar, incluyendo di nos, a cuminsa asina. Pero a calcula cu solamente 1 den 100 sistema a mantene e sincronicidad, y di nos no ta un di esakinan. Planetanan gigante por stroba esaki, como tambe meteoronan y otro strobacion.

Mientras cu astronomonan conoci 40 di 50 sistema solar den sincronicidad, ningun tin asina tanto planeta manera e nobo aki.