No tin nada mas frustrante pa cualkier profesional, cu e pais unda e kier eherce su experticio, no ta coopera. Y aunke cu Aruba tin mester di nan, un hoben academico Britanico a bisa cu ta basta cu e burocracia di DIMAS y a bolbe su pais. Esaki despues di un aña ta purba pa haya su permiso di estadia, relaciona cu trabao. E compania pa cual el a bin Aruba, awor lo mester busca otro experto, cu ta motibo tambe pakico e dama Britanico no kier pa Bon Dia Aruba publica su nomber.

Sinembargo, e tabata cla pa expresa su frustracion durante un encuentro. Y si ta kere cu aki ta trata di un persona cu tabata rabia, e realidad ta cu e hoben tabata sinti duele cu su estadia na Aruba mester caba di e forma aki. Pasobra su experiencia en general tabata hopi positivo. El a experiencia un cultura diferente, el a siña conoce hopi hende y a siña hopi. Es mas, e aña na Aruba a yud’e pa haya un trabao mesora na Inglatera. Na momento cu e articulo aki keda publica, ya e ta trahando. “Mi tabata sa cu e salario na Aruba no ta mes halto cu locual mi por a gana na mi pais,” e hoben profesional a bisa. “Mi mester paga mi debe di estudio, mi huur, e otro gastonan, pero mi tabata dispuesto pasobra a cambio mi tabata goza di Aruba. Pero mi no tin otro opcion cu bay. Mi no a haya permiso y mi mester sigui cu mi bida.”

DIMAS kier e profesionalnan

E storia aki ta uno cu nos sa tende mas. E burocracia na DIMAS lo ta un estorbo, y e actitud di e trahadornan ta indiferente, y hasta no-visible.

Pero, pa Director di DIMAS, Kathy Paskel Ruiz, e impresion aki no ta completo. Pa cuminza, e periodo di Covid a trece hopi estorbo pa e funcionamento di DIMAS. Y no ta algo cu e ta contento cune.

DIMAS mester a adapta su operacion durante e periodo di Shelter in Place, “pero esey ta djis un fraccion di e cambionan cu e departamento ta pasando aden,” Ruiz Paskel a bisa.

Su enfoque como Director ta pa ehecuta un maneho di Gobierno cu ta dirigi netamente pa atrae personanan cu tin experticio y cu por yuda economia di Aruba.

“Na momento cu a stipula maneho pa bolbe lanta economia, Gobierno a stipula cu experticio pa e asina yama ‘economia di conocemento’ ta esencial. En principio e maneho di admision ta netamente dirigi pa admiti personanan cu conocemento. Y hasta ofrece nan permisonan pa varios aña. Locual mester caba di termina ta e aspecto legal di e pago,” ta locual Kathy Ruiz Paskel a bisa Bon Dia Aruba.

“Locual ta haciendo ta pa defini ken ta e migrante desea. Mientras tanto a cuminza cu e programa di ‘workation,’ cu ta promove personanan di afor cu ta traha di distancia, pa bin Aruba y haci esaki for di e hotelnan na Aruba, “mescos cu lo a haci for di nan camber na New York.”

Mescos ta e caso pa e sector di personanan specialisa den tecnologia digital kendenan no ta mara na un base specifico pa traha. Ta hendenan cu di e forma aki ta conoce mundo, kier sinta riba beach y usa wifi.

Requisitonan cu ta keda vigente

“Mi no por splica kico a bay robes den e caso menciona, pero e proceso pa ‘kennismigranten,’ cu ta un categoria cu kier atrae pa Aruba, ta inicia na DPL. Ta eynan ta evalua e diploma y despues ta manda e proceso pa DIMAS. Pero tur inmigrante, hasta expertonan, mester cumpli cu formalidadnan necesario.

” Segun Ruiz Paskel, un di e requisitonan esencial ta pa screen tur hende cu ta drenta Aruba, pa asina garantisa cu e persona cu ta laga drenta ta esun cu kier tambe. “Kizas pa algun hende, e ta sinti cu e requisitonan ta di mas, pero nan mester keda na nan lugar.”

Ruiz Paskel ta kere si cu mester agilisa e proceso pa tur esnan cu ta pendiente e permiso, haya sa mas lihe si e contesta ta positivo of no. “Pero hasta si nos bay riba e fast track, e exigencia pa cierto requisito ta keda. Locual ta purba haci pa haci e proceso mas eficiente. En general, un hende cu no haya contesta den tempo stipula pa ley, e por apela. E momento ey nos lo por wak kico ta e motibo pakico a bin e ‘fictieve weigering.’”

Productividad DIMAS

Tin hopi discusion riba e funcionamento di DIMAS y e trahadornan en particular. Bon Dia Aruba sa di e cantidad di absentismo den pasado y clientenan hopi biaha ta papia di desinteres di e trahadornan di DIMAS pa atende e peticionnan. E combinacion di e factornan aki ta crea hopi frustracion cerca tur cu mester di servicio di DIMAS.

Pero segun e Director, e enfoque ta pa netamente elimina cualkier estorbo, door di digitalisa e proceso unda e cliente mes por entrega tur documento requeri su mes, riba un portal digital di DIMAS. “Nos ta trahando cu otro servicio di Gobierno, pa asina un cliente no mester bay mas por ehempel na Censo pa un documento, pero cu nos mes por haya acceso na esaki. Esakinan tur a tuma su tempo pa concretisa, pero nos ta hopi leu cu esey. “

Servicio na Consumidor

Consecuentemente ora cu henter e proyecto ta cla, e trahador di DIMAS mas bien lo mester traha mas riba servicio di consumidor, pasobra den un era digital, ta e cliente mes ta maneha su documentonan. Locual e trahador di DIMAS lo haci ta pa yuda e cliente pa haci e proceso su mes. “Ta un transformacion grandi cu ta requeri inversion den e trahadornan.

Esnan cu ta evalua e documentonan lo keda haci e mesun trabao, pero cu un otro acercamento.” Y esaki ta specifamente ora ta trata e mesun documentonan cu awor mester entrega tur aña pa haya un permiso, y sigur si ta trata di hendenan cu ta importante pa Aruba.

E ta un reto pasobra e grupo di meta no ta asina habil tampoco cu tecnologia digital cu ta bay exigi esfuerso di tur dos banda. Paskel ta nenga cu den DIMAS mes no tin e interes of energia pa yuda personanan yega na nan permiso. Nan no ta traha contra, pero transformacion ta requeri esfuerzo. Tin atencion pa e nivel di productividad y tambe absentismo. “Nos ta midi nos produccion. Minister ta haya e bista total tur siman.”